Μπαίνουν στο «ψυγείο» οι αλλαγές στις αντικειμενικές τιμές ακινήτων

Σε αναστολή θέτει την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και την ένταξη στο σύστημα 3.000 περιοχών η πανδημία με το οικονομικό επιτελείο να μεταθέτει συνεχώς το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών. Σύμφωνα με το τελευταίο σενάριο, η ευθυγράμμιση των τιμών της εφορίας με τις εμπορικές τοποθετείται, στην καλύτερη περίπτωση, το φθινόπωρο του 2021, αντί στις 31 Ιανουαρίου που προέβλεπε ο αρχικός στόχος.

Το νέο κύμα κορονοϊού και η αβεβαιότητα για την έκταση της ζημίας στην οικονομία «θολώνουν» το σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών και, όπως επισημαίνουν αρμόδια στελέχη, με τη ρευστότητα που υπάρχει σήμερα το κεφάλαιο «αντικειμενικές» παραμένει «νεκρό» και θα παραμείνει έτσι, έως ότου ξεκαθαρίσει το σκηνικό για την έκταση της δημοσιονομικής ζημιάς και το βάθος της ύφεσης.

Εν μέσω κρίσης με τα εισοδήματα των νοικοκυριών να συρρικνώνονται, το τζίρο στην αγορά να κατρακυλά και τις επιχειρήσεις να δίνουν τη μάχη της επιβίωσης τυχόν αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών που σε πολλές περιπτώσεις θα προκαλέσει αυξήσεις στον ΕΝΦΙΑ και σε δεκάδες άλλους φόρους θα επέφερε πλήγμα στους φορολογούμενους και στην αγορά ακινήτων με αλυσιδωτές παρενέργειες στην οικονομία.         

Επισημαίνεται ότι η διαδικασία επικαιροποίησης των αντικειμενικών αξιών είχε ξεκινήσει τον Μάρτιο και έπρεπε να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Οι πιστοποιημένοι εκτιμητές οι οποίοι είχαν αναλάβει το έργο της υποβολής των προτάσεων για τις νέες τιμές ζώνης, παρέδωσαν παρά το lockdown τις προτάσεις τους στο υπουργείο Οικονομικών, αλλά η διαδικασία πάγωσε λόγω της ύφεσης και των επιπτώσεων που θα έχει αυτή στην αποτίμηση των ακινήτων.

Ωστόσο η πανδημία έχει ανατρέψει το χάρτη της κτηματαγοράς και έτσι οι ιδιώτες επενδυτές θα πρέπει να ξετυλίξουν από την αρχή το κουβάρι και να επαναπροσδιορίσουν τις τιμές ζώνης σε περισσότερες από 10.000 περιοχές σε όλη τη χώρα.

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό σε περίπτωση που η αναπροσαρμογή γίνει εντός του 2021 οι νέες τιμές θα  ισχύσουν για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους και από την 1η Ιανουαρίου 2022 θα ενεργοποιηθούν για τις μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, δωρεές).

Πέραν της αναπροσαρμογής, τιμές ζώνης αναμένεται να αποκτήσουν για πρώτη φορά τουλάχιστον 3.000 περιοχές σε όλη τη χώρα οι οποίες θα ενταχθούν στο σύστημα των αντικειμενικών αξιών. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για περιοχές που έχουν αναπτυχθεί οικιστικά ή και τουριστικά αλλά αντιμετωπίζονται φορολογικά ως εκτός σχεδίου και οικισμού, δηλαδή με τις χαμηλές αξίες των αγροτεμαχίων. Με την ένταξή τους στο αντικειμενικό σύστημα αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά η φορολογητέα ύλη σε αυτές τις περιοχές και να προκύψει δημοσιονομικός χώρος ώστε να χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό η νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 8% - 10% που θα περιορίσει τις φορολογικές επιβαρύνσεις από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών σε πολλές περιοχές της χώρας, όπου η ψαλίδα μεταξύ των τιμών που εφαρμόζει η εφορία και των εμπορικών παραμένει μεγάλη.

Σε ποιες περιοχές έρχονται αυξήσεις

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της κτηματαγοράς, επιβαρύνσεις θα προκύψουν για τους φορολογούμενους οι οποίοι έχουν ακίνητα σε περιοχές - φιλέτα, δηλαδή σε νησιά και τουριστικές περιοχές που θα ενταχθούν για πρώτη φορά στο αντικειμενικό σύστημα. Πρόκειται κυρίως για φορολογούμενους που διαθέτουν ακίνητα μεγάλης αξίας τα οποία βρίσκονται σήμερα στη Μύκονο, τη Σαντορίνη, τη Κέρκυρα αλλά και σε ακριβές περιοχές ακόμα και στην Αττική και είναι σχεδόν αφορολόγητοι ή πληρώνουν ΕΝΦΙΑ όσο ακριβώς πληρώνει και ένας φορολογούμενος που έχει στην κατοχή του ένα διαμέρισμα στην Καλλιθέα.

Οι μεγαλύτερες αυξήσεις αναμένονται:

• Σε συνοικίες του κέντρου της Αθήνας, όπως Εξάρχεια, Κυψέλη, Πατήσια, Ευελπίδων, Κουκάκι, Κολωνάκι, Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Ιλίσια, Σύνταγμα, Χίλτον.
• Σε περιοχές των νότιων προαστίων όπως η παραλιακή ζώνη της Γλυφάδας, της Βούλας, της Βουλιαγμένης και του Ελληνικού.
• Σε Πειραιά, δυτικά προάστια και «λαϊκές» συνοικίες σε Νίκαια, Αιγάλεω και Περιστέρι.
• Σε περιοχές της Θεσσαλονίκης
• Σε 3.000 περιοχές και οικισμούς εκτός αντικειμενικού συστήματος που παραμένουν για πολλά χρόνια εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού, με αποτέλεσμα ο καθορισμός της φορολογητέας αξίας να γίνεται από τις κατά τόπους Εφορίες βάσει των λεγόμενων συγκριτικών στοιχείων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολυτελείς βίλες που βρίσκονται σε περιοχές-φιλέτα στη Μύκονο, στη Σαντορίνη, στο Πόρτο Χέλι να φορολογούνται ελάχιστα μόνο και μόνο γιατί βρίσκονται σε οικισμούς στους οποίους δεν υπάρχουν τιμές ζώνης. Στην Αττική χαρακτηριστικές περιπτώσεις περιοχών που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος και θα αποκτήσουν τιμή ζώνης είναι η περιοχή Τουρκοβούνια πάνω από το Γαλάτσι και το Ψυχικό, η περιοχή του Σισμανόγλειου στα σύνορα Αμαρουσίου – Μελισσίων, ο Παράδεισος Αμαρουσίου, το Πολύδροσο Χαλανδρίου – Αμαρουσίου, η περιοχή Μπαλάνα στον Γέρακα και κομμάτι της Νέας Μάκρης Αττικής.

Αναπροσαρμογές κατόπιν δικαστικών αποφάσεων

Στο μεταξύ στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών σε 20 περιοχές σε όλη τη χώρα προχώρησε το υπουργείο μετά τις εισηγήσεις των εκτιμητών και σε συμμόρφωση με σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Οι τιμές στις περισσότερες ζώνες μειώνονται με εξαίρεση 4 περιοχές. Οι νέες τιμές θα ισχύσουν αναδρομικά από τον Οκτώβριο ή τον Δεκέμβριο του 2019 κατά περίπτωση και θα επιφέρουν ως επί το πλείστον μειώσεις στον φετινό ΕΝΦΙΑ, αλλά και στο φόρο μεταβίβασης για όσους προχωρήσαν στην αγορά ακινήτων από τα τέλη του 2019 έως σήμερα. Ταυτόχρονα και τα δημοτικά τέλη θα αναπροσαρμοσθούν αναλόγως.

Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα, από τις 2 Οκτωβρίου 2019 αναπροσαρμόζονται οι τιμές:

• για τη ζώνη Α' της Δημοτικής Ενότητας Ψυχικού σε 3.950 ευρώ, από 4.200.
• για τη ζώνη Β' της Δημοτικής Ενότητας Ψυχικού σε 3.100 ευρώ, από 3.750.
• για τη ζώνη ΣΤ' της Δημοτικής Ενότητας Ψυχικού σε 2.800 ευρώ, από 3.250 .
• για τη ζώνη Α' της Δημοτικής Ενότητας Φιλοθέης σε 3.750 ευρώ, από 4.150.
• για τη ζώνη Β' της Δημοτικής Ενότητας Φιλοθέης σε 4.700 ευρώ όσο είναι και σήμερα
• για τη ζώνη Γ' της Δημοτικής Ενότητας Φιλοθέης σε 3.300 ευρώ από 3.550.
• για τη ζώνη Δ' της Δημοτικής Ενότητας Φιλοθέης σε 3.350  ευρώ, από 3.200 ευρώ .
• για τη ζώνη Ε' Εκάλης του Δήμου Κηφισιάς σε 2.000 ευρώ, από 1.900 σήμερα.
• για τη ζώνη ΚΕ' του 1ου Διαμερίσματος του Δήμου Αθηναίων σε  3.250 ευρώ από 3.050.
• για τη ζώνη Α' του οικισμού Λιλαίας του Δήμου Δελφών σε 1.000 ευρώ από 900 σήμερα.
• για τη ζώνη Α' του οικισμού Αετοφωλιάς της Δημοτικής Ενότητας Εξωμβούργου, του Δήμου Τήνου σε 1.050 ευρώ από 900
• για τη ζώνη Α' του οικισμού Αγίας Βαρβάρας της Δημοτικής Ενότητας Τήνου σε 1.100 ευρώ από 850

Από 18 Δεκεμβρίου 2019 αναπροσαρμόζονται οι τιμές:

• για τη ζώνη Α' του οικισμού Καρκάδος, της Δημοτικής Ενότητας Τήνου σε 800 ευρώ  από  1.050 ευρώ σήμερα
• για τη ζώνη Β' του οικισμού Κάτω Κλείσματος, σε 950 ευρώ από  1.050 ευρώ  
• για τη ζώνη Α' του οικισμού Καλλονής σε 1.100 όσο είναι και σήμερα
• για τη ζώνη ΣΤ' Τήνου, του Δήμου Τήνου, σε 950 ευρώ από  1.200 ευρώ σήμερα.