Έρχονται επιδοτήσεις σε νέους για στέγη, λείπουν οι κατάλληλες κατοικίες

Αυξημένη αναμένεται η κινητικότητα στην αγορά ακινήτων μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις για την προώθηση μέσα στους επόμενους μήνες ενός φιλόδοξου προγράμματος χαμηλότοκων δανείων 1% για την αγορά ακινήτων από νέους έως 39 ετών και νέα ζευγάρια. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει όμως να αναζητήσουν «με τα κιάλια» ακίνητο που να αντιστοιχεί στα προβλεπόμενα κριτήρια στην Αττική, καθώς οι διαθεσιμότητες είναι εξαιρετικά μικρές. Αντιθέτως, κερδισμένοι φαίνεται πως θα βγουν οι δικαιούχοι στην επαρχία όπου υπάρχουν νεότερα και φθηνότερα ακίνητα.

Ειδικότερα, κατά την παρουσίαση των δράσεων για την ενίσχυση της στέγασης για τους νέους της χώρας, το πρόγραμμα που «κέντρισε» το ενδιαφέρον όλων ήταν εκείνο που προβλέπει δάνεια έως 150.000 ευρώ για αγορά πρώτης κατοικίας έως 120 τ.μ., με έτος κατασκευής έως το 2007. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι ή ζευγάρια 25-39 ετών που θα πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ορίστηκαν (715€/μήνα άγαμος, 1.724€/μήνα ζευγάρι, 1.928€/μήνα με ένα παιδί).

Για την ένταξη στο πρόγραμμα αρκεί το ένα μέλος του ζευγαριού να κατατάσσεται σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία. Η χορήγηση του δανείου θα γίνεται άτοκα κατά τα τρία τέταρτα του κεφαλαίου και με το χαμηλότερο επιτόκιο της αγοράς για το ένα τέταρτο. Με τα σημερινά δεδομένα της αγοράς, το επιτόκιο θα διαμορφώνεται σε περίπου 1%. Έτσι, για ένα σπίτι έως 100.000 ευρώ, η δόση που θα καλείται να καταβάλει ο δικαιούχος θα είναι έως 275 ευρώ.  Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τους πολύτεκνους για τους οποίους τα δάνεια θα είναι εντελώς άτοκα.

Το πρόγραμμα αυτό με συνολικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ (με 375 από το Δημόσιο και 125 εκα. ευρώ από τις τράπεζες) θα ξεκινήσει να τρέχει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 και προβλέπεται έως και διπλασιασμός του προϋπολογισμού, εφόσον υπάρξει ενδιαφέρον και δυνατότητα από την κυβέρνηση.

Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δίικτύου E-Real Estates, Θεμιστοκλής Μπάκας, «το άνωθεν πρόγραμμα αποτελεί ένα φιλόδοξο μέτρο για τα νέα ζευγάρια, αλλά σύμφωνα με τα στοιχεία, θα δυσκολέψει πολύ όσους ζουν στον Ν. Αττικής. Αντιθέτως, όσοι νέοι ή ζευγάρια ζουν ή/και σκέφτονται να αδράξουν την ευκαιρία και να ζήσουν στην επαρχία, κυρίως σε περιοχές που δεν καταγράφουν έντονη τουριστική δυναμική, θα έχουν περισσότερες και ποιοτικότερες επιλογές ακινήτων. Σε πολλές πόλεις της επαρχίας, το κεφάλαιο των 150.000€ για κατοικία 75τμ-120τμ, αφορά κατοικίες κατασκευής μετά το 1990-1995».

Πώς διαμορφώνεται η διαθεσιμότητα των ακινήτων στην Αττική

Τα ζευγάρια που θα αναζητήσουν κατοικία από 75 τ.μ. έως 120 τ.μ. άνω του 1^ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007 που αποτελεί και προϋπόθεση του προγράμματος με κόστος αγοράς έως 150.000€, σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων που διατίθενται προς πώληση σε ιστοσελίδες, θα πρέπει να «ξεχάσουν» τα Νότια, Βόρεια και Ανατολικά Προάστια όπου η διαθεσιμότητα είναι σχεδόν μηδενική. Συγκεκριμένα στα Βόρεια Προάστια μόλις το 1,2% των διαθέσιμων προς πώληση ακινήτων 75τμ-120τμ άνω του 1^ου ορόφου με έτος κατασκευής έως το 2007, έχουν ζητούμενη τιμή πώλησης έως 150.000€, στα Νότια το 5,03% και στα Ανατολικά το 13,7%.

Διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπου το 36,6% των προς πώληση ακινήτων πληρούν τις προδιαγραφές που ορίζονται από το πρόγραμμα, στα Δυτικά προάστια το 33,2% και στον Πειραιά το 28,5%. Δηλαδή, τις προϋποθέσεις του προγράμματος πληρούν περίπου τρεις στις δέκα κατοικίες στα Δυτικά προάστια, στο κέντρο και στον Πειραιά.

«Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο πρωθυπουργός στην εξαγγελία του από τη ΔΕΘ είχε αναφερθεί σε περιοχές που διαθέτουν παλαιά ακίνητα, γεγονός που αποτυπώνεται στους παρακάτω πίνακες. Όσες περιοχές διαθέτουν ακίνητα σύμφωνα με τις άνωθεν προδιαγραφές, στη πλειονότητα τους, πρόκειται για ακίνητα κατασκευής έως το 1980, δηλαδή ακίνητα τουλάχιστον 42 ετών. Επιπλέον, αξίζει να αναφέρουμε ότι ανάλογα με τη συμμετοχή των δικαιούχων (10.000 συνολικά) τη στιγμή που το πρόγραμμα θα «ανοίξει», σύμφωνα με τις ανακοινώσεις το α΄ τρίμηνο του 2023, θα καταγραφεί αύξηση της ζήτησης στις περιοχές που διαθέτουν τέτοιου είδους ακίνητα, και ενδεχομένως να καταγραφεί αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης» σημειώνει ο κ. Μπάκας.

Αθήνα Κέντρο: Διαθέσιμες 3 στις 10 κατοικίες

Στις περιοχές του κέντρου των Αθηνών, μόλις τρεις στις δέκα κατοικίες (36,6%), από 75τμ έως 120τμ, άνω του 1^ου ορόφου, με 2Υ/Δ και έτος κατασκευής έως το 2007, διατίθενται προς πώληση με ζητούμενη τιμή έως 150.000€.  Εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία με αυτές τις προδιαγραφές, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 90,8% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980. Ενώ παράλληλα, το 67,22% των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75 τμ έως 95 τμ σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα.

Οι περιοχές του κέντρου που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των άνωθεν προδιαγραφών είναι η Κυψέλη, τα Πατήσια, ο Άγιος Παντελεήμονας,  η Πλατεία Αμερικής, η Πλατεία Αττικής, ο Άγιος Ελευθέριος και ο Κολωνός. Στις άνωθεν περιοχές, μεγάλο μέρος των διαθέσιμων ακινήτων που είναι ολικώς ανακαινισμένα διατίθενται σε τιμές που αγγίζουν τις 2.000€ /τ.μ., ενώ υπάρχουν και λίγες επιλογές νεότερων ηλικιακά ακινήτων κατασκευής μετά το 2000, σε περιοχές όπως τα Σεπόλια. Οι «καλές» περιοχές του κέντρου όπως Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Γουδή, Μετς και Ιλίσια, καταγράφουν σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα.   

Παρόμοια η κατάσταση και στα Δυτικά Προάστια

Η διαθεσιμότητα στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων είναι παρόμοια με το κέντρο της Αθήνας. Εκεί, το 80,6% των διαθέσιμων κατοικιών με κριτήρια που εντάσσονται στο πρόγραμμα είναι κατασκευής έως το 1990, εκ των οποίων το 55% είναι κατασκευής έως το 1980. Ενώ παράλληλα, το 67,7% των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75 τμ έως 95 τμ σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα.

Οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των άνωθεν προδιαγραφών είναι οι Άγιοι Ανάργυροι, το Περιστέρι, το Ίλιον και Αχαρνές. Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στο Χαϊδάρι, στο Γαλάτσι και στη Νέα Ιωνία.  

Πειραιάς: Σε Καμίνια και Παλαιά Κοκκινιά το 87,1% των διαθέσιμων ακινήτων

Στις περιοχές του Πειραιά, λιγότερες από τρεις στις δέκα κατοικίες (28,5%), από 75τμ έως 120τμ ,άνω του 1^ου ορόφου, με 2Υ/Δ ,με έτος  κατασκευής έως το 2007, διατίθενται προς πώληση με ζητούμενη τιμή έως 150.000€. Το 70,9% των διαθέσιμων κατοικιών στην περιοχή είναι κατασκευής έως το 1980. Ενώ παράλληλα, το 74,5% (επτά στις δέκα) των διαθέσιμων κατοικιών είναι επιφάνειας από 75τμ έως 95τμ σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα.

Στον Πειραιά, οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των άνωθεν προδιαγραφών είναι τα Καμίνια – Παλαιά Κοκκινιά με 87,1% και τα Ταμπούρια –Αγία Σοφία (69,6%).  Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές Νέο Φάληρο, Καλλίπολη – Φρεαττύδα, Καστέλλα – Πασιλιμάνι και στο κέντρο.

Ανάγκη για νέα μέτρα

Όπως σημείωσε ο Άκης Σκέρτσος στην έναρξη της χθεσινής παρουσίασης, το 37% των εισοδημάτων των Ελλήνων κατευθύνεται σήμερα στην κάλυψη στεγαστικών αναγκών, ενώ  η ιδιοκατοίκηση έχει υποχωρήσει κάτω από το 70%. Παράλληλα, υπάρχουν 770.000 κλειστές κατοικίες σε σύνολο 6,5 εκατομμυρίων κατοικιών. Από αυτές οι 200.000 βρίσκονται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Επιπρόσθετα, το 95% του κτιριακού αποθέματος ξεπερνάει σε ηλικία τα 15 έτη, το 85% τα 20 έτη. Την ίδια ώρα, η ηλικία στεγαστικής ανεξαρτητοποίησης φθάνει στα 31 έτη στην Ελλάδα όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι τα 26 έτη.

Σήμερα, το κόστος ενέργειας, η αύξηση των ενοικίων, πληθωρισμός, αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης. Στο πλαίσιο αυτό, όπως υπογραμμίζει ο κ. Μπάκας, το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.

Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους. Παράλληλα, έρευνα της Eurostat για το έτος 2020, ανέφερε ότι το 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. 

«Οι πληγές σε περισσότερους από τέσσερις στους δέκα Έλληνες δεν μπορούν να επουλωθούν από το άνωθεν πραγματικά αισιόδοξο μέτρο. Απαιτούνται άμεσα μέτρα που θα στοχεύσουν στην αναχαίτιση του κόστους στέγασης την επόμενη μέρα, μέτρα που θα ελαφρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό της οικογένειας που μισθώνει τη κύρια κατοικία της, που πληρώνει ενοίκιο για τον φοιτητή της αλλά δεν δικαιούται το φοιτητικό επίδομα, στους νέους άνω των 40 ετών που θέλουν να αγοράσουν σπίτι αλλά δεν διαθέτουν το ποσοστό της ιδίας συμμετοχής που ζητούν τα τραπεζικά ιδρύματα. Μέτρα που θα διευρύνουν τους δικαιούχους» τονίζει ο κ. Μπάκας.