«Γκάζι» επιχειρεί να πατήσει η κυβέρνηση στη στεγαστική πολιτική, που είχε μείνει πίσω την τελευταία δεκαετία, μετά την κατάργηση του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας προωθώντας μία σειρά δράσεων στο πλαίσιο του σχεδίου «Σπίτι μου» για τους νέους έως 39 ετών. Μεγάλοι κερδισμένοι φαίνεται πως θα βγουν οι δικαιούχοι έως 39 ετών του προγράμματος που προβλέπει χαμηλότοκα δάνεια με επιτόκιο 1% για την αγορά κατοικίας, ενώ η αγορά στρέφεται στο μεγάλο πρόγραμμα της κοινωνικής αντιπαροχής, μέσω του οποίου θα αξιοποιηθεί ένας ξεχασμένος... θησαυρός κρατικών οικοπέδων μέσα στον αστικό ιστό.
Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023 αναμένεται να ενεργοποιηθεί ένα πρόγραμμα με προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων με επιτόκιο 1% (έναντι 4% που είναι ο μέσος όρος των επιτοκίων στην αγορά σήμερα) σε 10.000 νέους ή νέα ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών. Τα χαμηλότοκα δάνεια θα καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου με ανώτατο όριο τα 150.000 ευρώ, για αγορά πρώτης κατοικίας που θα αφορά στην αγορά διαμερισμάτων έως 120 τ.μ. και με έτος κατασκευής έως και το 2007.
Προϋπόθεση για τη λήψη των χαμηλότοκων δανείων θα είναι οι νέοι να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης, δηλαδή 16.000 ευρώ για τον άγαμο, αυξημένο από τα 14.000 ευρώ το 2021 και στα 24.000 ευρώ για τον παντρεμένο, από 20.000 ευρώ πέρυσι, με αύξηση του ορίου κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Παράλληλα, προβλέπεται το πρόγραμμα να «τρέξει» άτοκα για τρίτεκνους και πολύτεκνους ή για ζευγάρια που κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου τους αποκτήσουν τρία παιδιά. Παράλληλα, διευκρινίζεται πως αρκεί ένα από τα δύο μέλη του ζευγαριού να εντάσσεται στην προβλεπόμενη ηλικιακή κατηγορία για να μπορέσει να γίνει δικαιούχος.
Μέσα από αυτό το σχήμα η ιδιωτική συμμετοχή στους δικαιούχους θα φθάνει στο 10% της αξίας του ακινήτου αντί για τουλάχιστον 20% που προβλέπεται σήμερα στις συμβάσεις των τραπεζικών στεγαστικών δανείων.
Έτσι, σύμφωνα με το υπουργείο μπορεί να πάρει το «πράσινο φως» για δανειοδότηση ένας μισθωτός με μηνιαίο καθαρό εισόδημα ίσο με 715 ευρώ τον μήνα και για την αγορά ενός σπιτιού αξίας 100.000€ να πληρώνει μηνιαία δόση 275 -285 ευρώ αντί για 415 ευρώ που είναι η δόση για το ίδιο σπίτι με τα τρέχοντα επιτόκια της αγοράς. Το ετήσιο όφελος σε αυτή την περίπτωση διαμορφώνεται στα 1.680 ευρώ.
Πηγές από την πλευρά των τραπεζών, ωστόσο, ξεκαθαρίζουν πως, αν και οι λεπτομέρειες του προγράμματος δεν έχουν κλείσει ακόμα με το υπουργείο, βέβαιο είναι ότι η κάθε τράπεζα θα κινηθεί με βάση τη δική της πολιτική παροχής πιστώσεων σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δανειοληπτών. Όπως σημειώνει, μιλώντας στο BD, στέλεχος συστημικής τράπεζας, δεν θα μπορεί να δανειοδοτηθεί κάποιος ούτε μέσω του προγράμματος αν δεν μπορεί να αποδείξει ότι εκπληρώνει τα κριτήρια που προβλέπονται από κάθε τράπεζα. Έτσι, ορισμένοι δανειολήπτες που δεν θα «περνούν τον πήχη» ενδεχομένως να χρειάζονται εγγυητή, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν.
Η κριτική που ασκείται ήδη στο πρόγραμμα, πάντως, αφορά στο μέγεθός του. Αρχικά είχε δημιουργηθεί η εντύπωση ότι θα χορηγηθούν 10.000 δάνεια, αλλά διευκρινίζεται από το υπουργείο Εργασίας ότι ο αριθμός των 10.000 αφορά τους συνολικούς ωφελούμενους. Για παράδειγμα, αν πρόκειται για δάνεια σε ζευγάρια, θα εκταμιευθούν συνολικά 5.000 δάνεια, ή λιγότερα αν προστεθούν και παιδιά. Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 500 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 375 εκατ. θα προέλθουν από το αποθεματικό της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (διάδοχος του ΟΑΕΔ, ο οποίος είχε απορροφήσει μέρος των δραστηριοτήτων του ΟΕΚ μετά την κατάργησή του). Σε κάθε περίπτωση, από το υπουργείο Εργασίας διευκρινίζουν, ότι αυτή είναι η πρώτη φάση του προγράμματος και, σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων, το πρόγραμμα θα διευρυνθεί.
Η αγορά προσβλέπει στο πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την κατασκευαστική αγορά παρουσιάζουν τα δύο προγράμματα για την αξιοποίηση της «ξεχασμένης» ακίνητης περιουσίας της ΔΥΠΑ και του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων μέσω της κοινωνικής αντιπαροχής για την προώθηση πολιτικών κοινωνικής στέγης.
Μέσω των δύο αυτών προγραμμάτων η κυβέρνηση στοχεύει στην ανέγερση μέσω Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα 2.500 κοινωνικών κατοικιών για 5.000 ωφελούμενους νέους, έως 39 ετών, με μηδενικό κόστος χρηματοδότησης για το Δημόσιο. Πιο αναλυτικά, ο ιδιώτης κατασκευαστής που θα κερδίσει τον διαγωνισμό θα χτίσει στα οικόπεδα κυριότητας του Δημοσίου και στη συνέχεια θα κρατάει το 50% των διαμερισμάτων που θα κατασκευάσει και το υπόλοιπο 50% θα διατίθεται προς όφελος των νέων δικαιούχων με επίβλεψη της ΔΥΠΑ και με πολύ χαμηλά ενοίκια. Με αντίστοιχο τρόπο θα αξιοποιηθούν και 40 ακίνητα που κατέχει το υπουργείο Εργασίας με ωφελούμενους 80 νέους.
Όπως τόνισε ο διοικητής της ΔΥΠΑ, Σπύρος Πρωτοψάλτης «έχει γίνει μια προμελέτη του χρηματοοικονομικού μοντέλου για να προχωρήσουμε σε αυτό το οποίο περιγράψαμε σήμερα, η κοινωνική αντιπαροχή». Όπως είπε, εξετάζονται διαφορετικά σενάρια για το εάν θα χτιστούν αποκλειστικά κατοικίες, ή αν θα υπάρξουν και ακίνητα για εμπορική χρήση, προκειμένου να επιστραφεί στον ιδιώτη το κόστος συν το κέρδος του. Επίσης, εξετάζεται και η προοπτική να λειτουργήσει και το μοντέλο του rent to own, το οποίο υπάρχει ήδη στην Αγγλία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, δηλαδή μια εκδοχή leasing, όπου ο ενοικιαστής θα έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει την κυριότητα του σπιτιού που νοικιάζει, πληρώνοντας ένα επιπλέον τίμημα μετά από δέκα ή δεκαπέντε χρόνια.
Μιλώντας για το πρόγραμμα, ο κύριος Πρωτοψάλτης αναφέρθηκε στην περιουσία που διαθέτει η ΔΥΠΑ με οικόπεδα κοντά σε αστικά κέντρα, πολλά από αυτά εντός σχεδίου. Ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται στην Κηφισιά, 11 στρέμματα εντός σχεδίου, στην Παιανία 20 στρέμματα εντός σχεδίου, στη Λάρισα 40 στρέμματα εντός σχεδίου, στην Ξάνθη 28 στρέμματα και στον Βόλο 74. Επιπρόσθετα, υπάρχουν 75 στρέμματα οικοπέδων με οικοδομικές άδειες που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί και οικόπεδα συνολικής επιφάνειας 600 στρεμμάτων για μικτή χρήση και εμπορική αξιοποίηση. Τα μισά από αυτά είναι στην Αττική και τη Μακεδονία. Από τα 98 οικόπεδα εντός σχεδίου, που είναι συνολικής επιφάνειας 627 στρεμμάτων, το 1/3 βρίσκεται στην Αττική.
Η αγορά δείχνει ήδη έντονο ενδιαφέρον για το πρόγραμμα, ενώ οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, οι οποίοι έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν μεγάλες συμβάσεις ΣΔΙΤ ήδη εξετάζουν τις επιλογές που θα δώσει. Από την πλευρά της αντιπολίτευσης ασκείται η κριτική ότι με αυτόν τον τρόπο η περιουσία του Δημοσίου θα περάσει στα χέρια των μεγαλοεργολάβων, ενώ από την πλευρά της αγοράς εκφράζονται ανησυχίες ότι τελικά θα είναι μόνο οι «μεγάλοι» του κλάδου που θα μπορέσουν να «χτυπήσουν» τους διαγωνισμούς.
Από την πλευρά του, το υπουργείο Εργασίας απαντάει πως πρόκειται για ένα σχήμα που εφαρμόζεται ήδη στο εξωτερικό σε χώρες όπως η Αυστρία, η Ολλανδία και η Ισπανία, προκειμένου να εξασφαλιστεί φθηνή στέγη για τους δικαιούχους. Έτσι, σύμφωνα με το υπουργείο αξιοποιείται η περιουσία του Δημοσίου και ιδιαίτερα της ΔΥΠΑ, κινείται η οικοδομή και εγκαταλείπεται η πρακτική του «γκέτο» των εργατικών κατοικιών, ενώ το Δημόσιο θα συνεχίσει να έχει το βασικό λόγο στην αξιοποίηση της περιουσίας του την επόμενη ημέρα, όπως γίνεται και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
