Πόσο θα κοστίζουν στις επιχειρήσεις τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης

Με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες θα δοθούν στις ελληνικές επιχειρήσεις τα δάνεια ύψους 12,7 δισ. ευρώ για επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό σημαίνει ότι οι οικονομικά υγιέστερες επιχειρήσεις με τις καλύτερες εξασφαλίσεις θα λάβουν δάνεια πραγματικά φθηνά, ενώ θα αυξάνεται έως και κατά 10% το επιτόκιο για τις επιχειρήσεις με χειρότερη οικονομική κατάσταση και πιο «αδύναμες» εξασφαλίσεις.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που αξιοποιεί και το σκέλος των δανείων, όχι μόνο των επιδοτήσεων, από το Ταμείο Ανάκαμψης και οι κανόνες αξιολόγησης των επενδυτικών σχεδίων, τα οποία θα πρέπει να εμπίπτουν στους πυλώνες του Σχεδίου Ανάκαμψης (αντιμετώπιση κλιματικής αλλαγής, ψηφιακή μετάβαση κ.α.) για να είναι επιλέξιμα, θα είναι αρκετά αυστηροί, ακολουθώντας την κοινοτική φιλοσοφία.

Σε αυτό το πλαίσιο, όπως αναφέρεται στο σχέδιο για τους κανόνες αξιολόγησης που έδωσε σε διαβούλευση ως τα τέλη Σεπτεμβρίου το υπουργείο Οικονομικών, οι επιχειρήσεις θα περνούν από έλεγχο πιστοληπτικής ικανότητας από εξειδικευμένο οίκο αξιολόγησης, όπως η Moody's και η S&P στο διεθνή χώρο ή η ICAP στην Ελλάδα και θα λαμβάνουν βαθμολογία από αυτό τον οίκο, ή από την ίδια την τράπεζα που θέλει να χρηματοδοτήσει το επενδυτικό σχέδιο. Επίσης, θα αξιολογούνται από την τράπεζα οι εξασφαλίσεις που προσφέρει η επιχείρηση.

Ειδικότερα, οι τράπεζες θα πρέπει να παρέχουν στους ανεξάρτητους, πιστοποιημένους ελεγκτές που θα ορίσει το ΥΠΟΙΚ, τα ακόλουθα στοιχεία:

1. Προέγκριση της δανειοδότησης του επενδυτικού σχεδίου από δάνειο του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου θα αναφέρονται οι όροι δανεισμού (ύψος του δανείου, επιτόκιο, περίοδος, περίοδος χάριτος, κλπ).
2. Αναφορά στο συνολικό χρηματοδοτικό σχήμα, συμπεριλαμβανομένης και της ιδίας συμμετοχής του επενδυτή, όπως την αποδέχεται το τραπεζικό ίδρυμα.
3. Πρόσφατη αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης, είτε από αναγνωρισμένο οργανισμό αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας (Credit Rating Agency), είτε από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: AAA-A, BBB, BB, B, CCC και κάτω.
4. Αξιολόγηση των εξασφαλίσεων του επενδυτή από το τραπεζικό ίδρυμα που θα παρέχει τη δανειακή χρηματοδότηση, με έναν από τους χαρακτηρισμούς: Υψηλές εξασφαλίσεις, Συνήθεις εξασφαλίσεις, Χαμηλές εξασφαλίσεις.

Αν το σχέδιο φθάσει στο τελικό στάδιο για να πάρει έγκριση χρηματοδότησης, με συμμετοχή του Ταμείου Ανάκαμψης στο δάνειο έως 40%, το επιτόκιο του δανείου που θα χορηγηθεί από την τράπεζα θα υπολογίζεται με βάση το επιτόκιο αναφοράς της Κομισιόν, το οποίο χρησιμοποιείται για να καθορίζεται πότε μια χρηματοδότηση είναι τόσο φθηνή ώστε να θεωρείται κρατική ενίσχυση. Αυτό το επιτόκιο υπολογίζεται με βάση το ετήσιο διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ και μια στάνταρ προσαύξηση 100 μονάδων βάσης (1%).

Επί του βασικού επιτοκίου, προστίθενται προσαυξήσεις, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης και την αξία των εξασφαλίσεων που προσφέρει.

Έτσι, όπως φαίνεται στον πίνακα, μια επιχείρηση με κορυφαία πιστοληπτική αξιολόγηση και καλές εξασφαλίσεις μπορεί να δανεισθεί με επιτόκιο μόλις 60 μονάδες (0,6%) υψηλότερο από το επιτόκιο βάσης. Αντίθετα, στην ακραία περίπτωση μιας επιχείρησης σε οικονομική δυσχέρεια και χωρίς επαρκείς εξασφαλίσεις, το «καπέλο» επιτοκίου ανεβαίνει ως τις 1.000 μονάδες βάσης (10%). Προφανώς, σε αυτή την περίπτωση, το δάνειο γίνεται τόσο ακριβό, που και η ίδια η επιχείρηση είναι αμφίβολο αν θα θελήσει να το πάρει.

Ο... τιμοκατάλογος των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης

Πάντως, οι τράπεζες έχουν ήδη στην «ουρά» αρκετά σχέδια για χρηματοδότηση. Σε χθεσινή εκδήλωση της Εθνικής Τράπεζας αναφέρθηκε ότι η τράπεζα έχει επενδυτικά σχέδια της τάξεως των 5 δισ. ευρώ που μπορούν να γίνουν επιλέξιμα για χρηματοδότηση, ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινούνται όλες οι τράπεζες.