Λιγότερη γραφειοκρατία στα ακίνητα: Τι αλλάζει με το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ

Σε παρεμβάσεις για τον περιορισμό της «φορολογικής» γραφειοκρατίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων και την επιτάχυνση της διεκπεραίωσης των υποθέσεων από τους φορολογούμενους προχωρά η ΑΑΔΕ με την κατάργηση της προσκόμισης του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για αλλαγές σε στοιχεία των ακινήτων που δεν επηρεάζουν την αντικειμενική τους αξία και με πλήρη ανάπτυξη της εφαρμογής για την ηλεκτρονική έκδοση των πιστοποιητικών.

Ήδη, η ΑΑΔΕ προχώρησε πρόσφατα στην κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για διορθώσεις λαθών, κενών ή παραλείψεων στα συμβόλαια για μεταβιβάσεις ακινήτων που δεν επηρεάζουν τη φορολογητέα αξία όπως σε περιπτώσεις επανάληψης ή διόρθωσης συμβολαίου ως προς την περιγραφή των ορίων, του ονόματος ή του αριθμού ακινήτου, εφόσον δε μεταβάλλεται κανένα άλλο περιγραφικό στοιχείο, η διεύθυνση και οι προσόψεις αυτού.

Σημειώνεται ότι με βάση το ισχύον νομοθετικό καθεστώς δεν απαιτείται πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Σύνταξη περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης επί αναγκαστικού πλειστηριασμού καθώς και σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου μετά από τελεσίδικη δικαστική απόφαση καταδίκης σε δήλωση βούλησης.
• Διόρθωση συμβολαίου ως προς την περιγραφή των ορίων ακινήτου (π.χ. τα όρια προς Βορρά, Νότο κ.λπ.), εφόσον δε μεταβάλλεται κανένα άλλο περιγραφικό στοιχείο, η διεύθυνση και οι προσόψεις αυτού.
• Σύσταση δουλείας διόδου σε κοινόχρηστο χώρο οικοπέδου.
• Συμβολαιογραφικό έγγραφο με το οποίο συμφωνείται η άρση, η απαλοιφή ή η μη ισχύς τεθείσας διαλυτικής αίρεσης (π.χ. εξόφλησης του τιμήματος) και με την προϋπόθεση ότι δεν μεταβάλλονται τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου καθώς και το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο ή ο αριθμός φορολογικού Μητρώου συμβαλλομένου.
• Συμβόλαιο μονομερούς αποδοχής πρότασης δωρεάς αιτία θανάτου.
• Αποδοχή της κληρονομιάς οικοπεδούχου, για τα ακίνητα του εργολαβικού ανταλλάγματος, για τα έτη για τα οποία είναι υπόχρεος σε δήλωση ο εργολάβος.
• Δέσμευση ή αποδέσμευση θέσεων στάθμευσης.
• Μονομερής εξάλειψη υποθήκης και προσημείωση υποθήκης ή στην άρση κατάσχεσης.
• Παραχώρηση υποθήκης ή προσημείωσης για εξασφάλιση δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου.
• Σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης κανονισμού πολυκατοικίας, με την προϋπόθεση ότι σε αυτόν δεν ορίζονται αποκλειστικές χρήσεις ή παρακολουθήματα οριζόντιων ιδιοκτησιών ή αλλαγή χρήσης ιδιοκτησίας ή δεν τροποποιούνται οι κοινόχρηστοι χώροι.
• Σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου για παράταση ισχύος προσυμφώνου ή αλλαγής του τιμήματος, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο αυτόν το προσύμφωνο είναι σε ισχύ και δεν τροποποιούνται περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου.
• Σύνταξη προσυμφώνου πώλησης μελλοντικού δικαιώματος.
• Μεταγραφή κληρονομητηρίου ή πιστοποιητικού του αρμόδιου δικαστηρίου περί αποποίησης ή μη κληρονομίας.
• Παράταση αποκλειστικά της διάρκειας ισχύος μισθωτηρίου συμβολαίου και συμβολαίου χρηματοδοτικής ή χρονομεριστικής μίσθωσης, ενόσω αυτά είναι ακόμα σε ισχύ και εφόσον δεν επέρχεται καμία άλλη μεταβολή στη σύμβαση.
• Σε περίπτωση που ο μισθωτής χρονομεριστικής μίσθωσης ακινήτου υπεκμισθώνει το ακίνητο σε τρίτο πρόσωπο με συμβολαιογραφικό έγγραφο, χωρίς να συμβάλλεται ο κύριος του ακινήτου.
• Σε περίπτωση που ο μισθωτής ακινήτου υπεκμισθώνει το ακίνητο σε τρίτο πρόσωπο με συμβολαιογραφικό έγγραφο, χωρίς να συμβάλλεται ο κύριος αυτού.
• Μεταγραφή πρακτικού συμβιβαστικής επίλυσης διαφοράς.
• Τροποποίηση συμβολαίου ως προς το τίμημα, εφόσον δε μεταβάλλεται κανένα περιγραφικό στοιχείο του ακινήτου, το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο ή ο αριθμός φορολογικού Μητρώου συμβαλλόμενου.
• Μεταβίβαση ακινήτου από εργολάβο, μετά από τη μεταβίβαση των ποσοστών του εργολαβικού του ανταλλάγματος προς αυτόν από τον οικοπεδούχο, για τα έτη για τα οποία υποχρέωση δήλωσης του ακινήτου είχε ο οικοπεδούχος.

Η προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μεταβιβάσεις ακινήτων καθώς αποδεικνύει ότι ο φορολογούμενος έχει καταβάλλει την προηγούμενη πριν τη μεταβίβαση πενταετία τον ΕΝΦΙΑ που αναλογεί  στο συγκεκριμένο ακίνητο καθώς και ότι τα στοιχεία του ακινήτου είναι σωστά. Σε περίπτωση που υπάρχουν λάθη, κενά η παραλείψεις στις δηλώσεις φόρου δεν μπορεί να συνταχθεί συμβόλαιο παρά μόνο αν διορθωθούν, ενώ αν υπάρχει μεταβολή των δικαιωμάτων ή της φορολογητέας αξίας του ακινήτου θα πρέπει ο φορολογούμενος να καταβάλλει τον επιπλέον φόρο μαζί με τους τόκους και τα πρόστιμα. 

Στο πλαίσιο αυτό η προσκόμιση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ είναι υποχρεωτική για:

1. Μεταβίβαση ακινήτου με επαχθή αιτία.
2. Μεταβίβαση ακινήτου με εκούσιο πλειστηριασμό.
3. Μεταβίβαση ακινήτου με χαριστική αιτία.
4. Συμβολαιογραφικό προσύμφωνο ακινήτου.
5. Αποδοχή κληρονομιάς.
6. Εγγραφή υποθήκης.
7. Σύσταση Οριζόντιας ιδιοκτησίας.
8. Σύσταση πραγματικής δουλείας επί ακινήτου.
9. Σύσταση προσωπικής δουλείας επί ακινήτου.
10. Ανταλλαγή ακινήτου.
11. Συζήτηση αγωγής ενώπιον δικαστηρίου, άλλη ενέργεια ενώπιον δικαστηρίου και οποιαδήποτε ενέργεια ενώπιον δημόσιας αρχής.