Η ανεργία στην Ελλάδα υποχωρεί και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Απριλίου διαμορφώθηκε στο 12,5% από 17% τον Απρίλιο του 2021. Παρά την πτώση, σχεδόν 600.000 Ελληνες είναι εκτός αγοράς εργασίας και εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο: Οι επιχειρήσεις παραπονούνται ότι ψάχνουν να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό και δεν βρίσκουν. Όχι, δεν ψάχνουν πυρηνικούς επιστήμονες, αλλά κυρίως για τεχνίτες. Τεχνίτες, απόφοιτους από τα Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής κατάρτισης (ΔΙΕΚ), καθώς αυτά διαθέτουν σύγχρονες ειδικότητες με ζήτηση στην αγορά εργασίας.
Το παράδειγμα που ακολουθεί δείχνει ότι για την κάλυψη των σύγχρονων και των μελλοντικών αναγκών του παραγωγικού μετασχηματισμού της οικονομίας υπάρχουν θέματα επιλογών στην πολιτική επαγγελματικής παιδείας και αναγκών επαγγελματικού προσανατολισμού.
Η ειδικότητα ηλεκτρολόγου (τεχνικός εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων) την περίοδο φοίτησης 2021-2022 προσφερόταν από 4 Δημόσια ΙΕΚ: Κορυδαλλού, Αγίου Δημητρίου, Νεάπολης και Σητείας. Από τα Δημόσια ΙΕΚ της Αττικής (Κορυδαλλός και Αγ. Δημήτριος) φέτος οι απόφοιτοι δεν θα ξεπεράσουν τα 40-50 άτομα. Και το ερώτημα που προκύπτει είναι γιατί μόνο δύο Δημόσια ΙΕΚ προσφέρουν την ειδικότητα στην Αττική;
Γιατί είναι μια «ακριβή» ειδικότητα που απαιτεί σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό και μεγάλους εργαστηριακούς χώρους. Επίσης δεν είναι δημοφιλής. Άλλες ειδικότητες είναι πιο δημοφιλείς, όπως αυτή του Chef: είναι χαρακτηριστικό ότι η ειδικότητα του Τεχνικού Μαγειρικής Τέχνης-Αρχιμάγειρας (Chef) προσφερόταν από 47 Δημόσια ΙΕΚ.
Μεγάλα κενά απασχόλησης σε σχέση με τον ευρωπαϊκό νότο
«Τα ελλειμματικά ποσοστά απασχόλησης στην Ελλάδα, στον τομέα της μεταποίησης σε σχέση με τον ευρωπαϊκό νότο είναι αποκαλυπτικά», αναφέρει στο BusinessDaily.gr ο κ. Χρήστος Ιωάννου, διευθυντής τομέα απασχόλησης και αγοράς εργασίας του ΣΕΒ και εξηγεί: «Τα ελληνικά κενά απασχόλησης στη μεταποίηση φτάνουν το 7,4% στη σύγκριση με την Πορτογαλία, το 6% στη σύγκριση με την Ιταλία, το 3% στην σύγκριση με την Ισπανία. Ανάλογα κενά υπάρχουν και στις επιχειρηματικές υπηρεσίες και τις υπηρεσίες τεχνολογίας. Αυτά τα ελλείμματα και αυτά τα κενά είναι μια όψη της ισχνής παραγωγικής διάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Είναι η άλλη όψη του χαμηλού μεριδίου των διεθνώς εμπορευσίμων προϊόντων και υπηρεσιών στο ΑΕΠ, των χαμηλών -αν και αυξανομένων τα τελευταία χρόνια- εξαγωγών, της χαμηλής συμμετοχής σε διεθνείς αλυσίδες παραγωγής αξίας, της χαμηλής συνθετότητας όσων διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών παράγονται»
Όμως, ο παραγωγικός μετασχηματισμός της χώρας σε συνθήκες τεχνολογικής και βιομηχανικής επανάστασης και ενεργειακής μετάβασης, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με τις ελλείψεις παραγωγικού ανθρώπινου δυναμικού που καταγράφονται.
Τα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ζήτηση
Σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, από τις αναλύσεις του ΣΕΒ προκύπτουν ορισμένα επαγγέλματα, κυρίως της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, για τα οποία οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν ανθρώπινο δυναμικό. Τέτοια είναι: Τεχνικός εφαρμογών πληροφορικής, Τεχνικός δικτύων και τηλεπικοινωνιών, Τεχνικός ηλεκτρονικών υπολογιστών, Στέλεχος υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας, Ηλεκτρολόγος παραγωγής, Τεχνικός συντήρησης βιομηχανικών εγκαταστάσεων, Τεχνικός αυτοματισμού, Χειριστής βιομηχανικών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού, Χειριστές μηχανημάτων έργου, Τεχνίτης μετάλλου, Τεχνίτης επεξεργασίας τροφίμων.
Επίσης, σημαντική ζήτηση καταγράφεται για ανθρώπινο δυναμικό υψηλών προσόντων σε ειδικότητες των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, του marketing και των πωλήσεων τεχνολογικά προηγμένων προϊόντων και υπηρεσιών, όπως: Computer and Information Analysts, Data Scientists, Database and Network Administrators and Architects, Market Research Analysts, Marketing Specialists, Software and Web Developers, Engineers, Πωλητές (με κλαδική εξειδίκευση), Υπάλληλοι εξυπηρέτησης πελατών (με κλαδική εξειδίκευση).
Όπως επισημαίνει ο κ. Ιωάννου, «ενώ υπάρχει ζήτηση δεν υφίσταται επαρκής προσφορά σε ορισμένες ειδικότητες που ζητούν οι οργανωμένες και σύγχρονες επιχειρήσεις, ιδίως της βιομηχανίας, όπως αυτές που εκπροσωπεί ο ΣΕΒ. Ακόμη και σε ειδικότητες που η προσφορά είναι επαρκής, οι γνώσεις και οι δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι αυτές που ζητούν οι επιχειρήσεις».
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Ο κ. Ιωάννου διευκρινίζει: «Η τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση με την οποία πορεύονται χρόνια τώρα αναπτυγμένες οικονομίες με ισχυρή παραγωγική βάση και βιομηχανία, στη χώρα μας ήταν και είναι για χρόνια υποβαθμισμένη. Πρέπει να επανεξετασθούν τα προγράμματα σπουδών και οι προσφερόμενες γνώσεις και ειδικότητες. Υπάρχουν ελλείψεις στην αγορά, και στην προσφορά. Συνεπώς υπάρχει ένα κενό. Πρέπει να το δουν τα υπουργεία Παιδείας και Εργασίας. Το κενό αυτό, και το πώς γίνεται η κάλυψή του, έρχεται να το δείξει ο ΣΕΒ με την πρωτοβουλία Skills4Jobs. Από τον κατάλογο των ειδικοτήτων και επαγγελμάτων που λείπουν αρχίζουμε πιλοτικά την πρωτοβουλία για δύο από αυτές: Ηλεκτρολόγος Αυτοματιστής, Τεχνικός Εφαρμογών Πληροφορικής, και θα συνεχίσουμε με τις άλλες».
Εξασφάλιση εργασίας με ανταγωνιστικούς μισθούς
Θα πρέπει να σημειωθεί πως οι ελλείψεις που παρουσιάζονται αφορούν και επαγγέλματα που χαρακτηρίζονται δυναμικά και οι αμοιβές τους αυξάνονται γρηγορότερα. Οι μέσοι μισθοί ορισμένων δυναμικών επαγγελμάτων των κρίσιμων παραγωγικών κλάδων, όπως των: «Ηλεκτρολόγων και ηλεκτρονικών», «Τεχνικών του τομέα της πληροφόρησης και επικοινωνίας» και «Υπάλληλων γενικών καθηκόντων και χειριστών μηχανών με πληκτρολόγιο» είναι υψηλότεροι από τον μέσο μισθό της οικονομίας, γεγονός που συνιστά ένδειξη υπερβάλλουσας ζήτησης για ανθρώπινο δυναμικό στα εν λόγω επαγγέλματα.
Επιπλέον, οι μέσοι μισθοί ορισμένων δυναμικών επαγγελμάτων χαμηλών τυπικών προσόντων, όπως είναι οι «Οδηγοί μέσων μεταφοράς και χειριστές κινητού εξοπλισμού», οι «Συναρμολογητές (μονταδόροι)» και οι «Χειριστές σταθερών εγκαταστάσεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού» βρίσκονται πολύ κοντά στο μέσο μισθό της οικονομίας.
«Για να κρατηθούμε ως χώρα σε επαφή με τις τεχνολογικές εξελίξεις θα απαιτηθεί επανακατάρτιση μεγάλου αριθμού εργαζομένων τα επόμενα χρόνια. Η παιδεία και η εκπαίδευση θα έχουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή», καταλήγει ο κ. Ιωάννου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
