Άλλο ένα βήμα στη σύνδεση της ελληνικής αγοράς ενέργειας με τις ευρωπαϊκές ολοκληρώθηκε χθες, με την έναρξη της διαδικασίας σύζευξης της αγοράς Επόμενης Ημέρας με εκείνη της Βουλγαρίας με απώτερο σκοπό τη δημιουργία μίας πιο ανταγωνιστικής αγοράς, ωστόσο αυτός ο στόχος δεν φαίνεται να είναι και εύκολα επιτεύξιμος.
Όπως έγινε γνωστό με ανακοίνωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Αγορά Επόμενης Ημέρας της Βουλγαρίας συνδέθηκε, μέσω της Ελλάδας, με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές. Με τη σύζευξη αυτή, είναι διαθέσιμα πάνω από 1.000 MW μεταφορικής ικανότητας με τις ευρωπαϊκές χώρες, συντελώντας στην οικονομική και αποδοτική λειτουργία της ευρωπαϊκής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα οφέλη της συζευγμένης λειτουργίας της Αγοράς Επόμενης Ημέρας είναι πολυδιάστατα, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση. Με τον διπλασιασμό της συνολικής συζευγμένης δυναμικότητας κατά μέσο όρο στα 1.000 MW, πέραν των υφιστάμενων 500 MW στο σύνορο Ελλάδας-Ιταλίας, ενισχύεται ο ανταγωνισμός με τη μείωση φαινομένων συγκέντρωσης, δεδομένου ότι ενδυναμώνονται τα προγράμματα συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας στις ευρωπαϊκές αγορές.
«Στις αγορές που λειτουργούν υπό σύζευξη, οι εντολές αγοράς και πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας των συμμετεχόντων οδηγούνται σε κοινά βιβλία εντολών και λειτουργούν με κοινές διαδικασίες, μέσω κοινού αλγορίθμου (EUPHEMIA) με αποτέλεσμα την επίτευξη βέλτιστων ροών μεταξύ γειτονικών αγορών και την αποτελεσματική αξιοποίηση των διασυνδέσεων. Σε επίπεδο διαμόρφωσης τιμών, η χρήση του κοινού αλγορίθμου και προϊόντων/τύπων εντολών σε συνδυασμό με τη μεγέθυνση της διαθέσιμης στην Αγορά Επόμενης Ημέρας δυναμικότητας συμβάλλει στη σύγκλιση των τιμών» τονίζει το ΥΠΕΝ.
Η σύζευξη με τη Βουλγαρία, που αποτελεί ένα ακόμη βήμα προς την ολοκλήρωση της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ως το τέλος του 2021, ενισχύει την ομοιογένεια σε τεχνικό επίπεδο της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς με τις αντίστοιχες των υπόλοιπων χωρών περιφερειακά και ευρωπαϊκά.
Έως το τέλος Μαΐου, ο ΑΔΜΗΕ αναμένεται να δημοπρατήσει το έργο για την κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας (Νέα Σάντα - Μαρίτσα). Το έργο, με προϋπολογισμό 8,25 εκατ. ευρώ, εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει τον Αύγουστο και θα ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών.
Επόμενος στόχος είναι η σύζευξη της ελληνικής Ενδοημερήσιας Αγοράς με τις αγορές της Ιταλίας και της Σλοβενίας, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Σεπτέμβριο του 2021 στο πλαίσιο των συμπληρωματικών περιφερειακών, ενδοημερήσιων δημοπρασιών. Θα ακολουθήσει η σύζευξη με την πανευρωπαϊκή αγορά συνεχούς διαπραγμάτευσης (XBID) στο σύνορο της Ιταλίας αλλά και της Βουλγαρίας.
Τι αλλάζει με τις διασυνδέσεις και οι «παιδικές ασθένειες» του Target Model
Με πιο απλά λόγια, με τις κινήσεις αυτές στόχος είναι η βασική χονδρεμπορική αγορά όπου αγοράζονται και πωλούνται οι ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα παραχθούν και θα παραδοθούν την επόμενη μέρα (η αγορά Επόμενης Ημέρας) και η Ενδοημερήσια Αγορά, μέσω της οποίας γίνονται συμπληρωματικές αγορές και πωλήσεις εντός της ίδιας ημέρας παράδοσης και μπορούν να διορθωθούν οι θέσεις της αγοράς επόμενης ημέρας, θα συνδεθούν με τις αγορές της Ευρώπης, έτσι ώστε να διαμορφώνονται οι τιμές μέσα από μεγαλύτερο ανταγωνισμό, μειώνοντας τον κίνδυνο συγκέντρωσης από τους κύριους παίκτες της αγοράς.
Ωστόσο, φαίνεται ότι παρά την έναρξη του Target Model τον περασμένο Νοέμβριο, μέχρι στιγμής η επίτευξη του στόχου δημιουργίας μίας πιο ανταγωνιστικής αγοράς και τελικά της μείωσης των τιμών ενέργειας στους τελικούς καταναλωτές, δε φαίνεται να είναι εύκολη υπόθεση.
Και αυτό συμβαίνει γιατί, πρώτον, μπορεί η σύζευξη με τη Βουλγαρία να είναι ένα καλό βήμα, ωστόσο αποτελεί μία σύζευξη μικρής δυναμικής για την ώρα, ενώ παράλληλα οι τιμές στη γειτονική χώρα βρίσκονται στα ίδια επίπεδα με τις δικές μας, ακυρώνοντας έτσι στην πράξη το στόχο της απόκτησης μεγαλύτερου ανταγωνισμού.
Δεύτερον, το Target Model ακόμα δεν φαίνεται να έχει βρει τα πατήματά του παρουσιάζοντας στρεβλώσεις στη διαμόρφωση των τιμών και δημιουργώντας προβλήματα τόσο σε παρόχους όσο και σε μεγάλους καταναλωτές, όπως η ενεργοβόρα βιομηχανία.
Ήδη από τις πρώτες εβδομάδες που «έτρεξε» το νέο μοντέλο, η αγορά χονδρεμπορικής είδε μεγάλες αυξήσεις τιμών που οφείλονταν κατά κύριο λόγο στις υψηλές τιμές της αγοράς εξισορρόπησης. Στα μέσα Δεκεμβρίου έφτασαν οι πρώτοι «φουσκωμένοι» λογαριασμοί σε καταναλωτές μεσαίας και χαμηλής τάσης που είχαν ρήτρες σύνδεσης με τη χονδρική τιμή και τελικά η ΡΑΕ παρενέβη στις 17 Δεκεμβρίου, θέτοντας σε διαβούλευση μικρής διάρκειας, που ολοκληρώθηκε στις 22 Δεκεμβρίου, την εισήγησή της για την επιβολή πλαφόν 50 ευρώ/MW-h στις τιμές της αγοράς Εξισορρόπησης.
Χωρίς να αλλάζει κάτι και με αναφορές από την ηγεσία του ΥΠΕΝ για «παιδικές ασθένειες» που παρατηρήθηκαν σε όλες τις χώρες κατά την μετάβαση αυτή, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας εξέδωσε τελικά τον Φεβρουάριο μια απόφαση με προσωρινά μέτρα «θεραπείας» κάνοντας αναφορά σε πιθανές καταχρηστικές πρακτικές, χειραγώγηση της αγοράς και κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
Ακόμα η ΡΑΕ προσπαθεί να βρει τον καλύτερο δυνατό τρόπο να διορθώσει τη νέα αυτή αγορά. Μιλώντας χθες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθ. Δαγούμας, δήλωσε ότι στην εκκίνηση της νέας αγοράς υπήρχαν θέματα που οδήγησαν σε ρυθμιστικές αποφάσεις για προστασία του ανταγωνισμού, ενώ η ΡΑΕ τον επόμενο μήνα θα παρουσιάσει αλλαγές ώστε η αγορά να γνωρίζει το χρονοδιάγραμμα και να προετοιμάζεται εύκολα.
Όπως σημείωσε, η Ρυθμιστική Αρχή αυτοματοποιεί την επιτήρηση της αγοράς και εργάζεται για να υπάρχει μηχανισμός ισχύος ώστε να έχουν ασφάλεια οι προμηθευτές. Στις κινήσεις που προγραμματίζονται είναι η είσοδος και άλλων «παικτών» στην αγορά με την παροχή υπηρεσιών εξισορρόπησης και από ΦοΣΕ ΑΠΕ, τη ζήτηση, και μονάδες αποθήκευσης. Ωστόσο, όπως σημείωσε τις τελικές αποφάσεις για το ποιος θα είναι ο μηχανισμός αυτός θα τις πάρει το ΥΠΕΝ.
Από την πλευρά, της η Βιομηχανία που πλήττεται σημαντικά τόσο από τις στρεβλώσεις του Target Model όσο και από την ανοιχτή υπόθεση των νέων τιμολογίων της ΔΕΗ παρακολουθεί τις εξελίξεις με προβληματισμό. Για «δεσπόζοντα παίχτη σε ρόλο μπαμπούλα» έκανε λόγο ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας Αντώνης Κοντολέων, μιλώντας τον περασμένο μήνα στο Power and Gas Supply Forum, αφήνοντας αιχμές κατά της ΔΕΗ για χειραγώγηση των τιμών στην αγορά ενέργειας.
Ουσιαστικά, δηλαδή, η ΔΕΗ κατηγορείται από τη βιομηχανία ότι τεχνητά «φουσκώνει» τις τιμές στην αγορά εξισορρόπησης και μετά ζητεί αυξήσεις με βάση τις «φουσκωμένες» τιμές. Όπως σημείωσε ο κ. Κοντολέων τα περιστατικά που είδαμε στην εξέλιξη του target model είναι ανησυχητικά και δεν μπορεί να εξηγηθεί η άνοδος του κόστους στην αγορά εξισορρόπησης.
Τέλος, μετά την αγορά εξισορρόπησης που δημιούργησε τον μεγαλύτερο προβληματισμό τους πρώτους μήνες, ο νέος «πονοκέφαλος» έρχεται από την αγορά της Επόμενης Ημέρας, όπου τους πρώτους τέσσερις μήνες της χρονιάς κατέγραψε αύξηση 22% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα το 2020 ενώ οι εκτιμήσεις για το σύνολο του 2021 κάνουν λόγο για νέες αυξήσεις.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
