Απαλλαγή από πρόστιμα και «κόφτη» στις προσαυξήσεις για αναδρομικά από συντάξεις που εισπράχθηκαν από το 2015 έως και το 2018 προβλέπει εγκύκλιος της ΑΑΔΕ αλλά μόνο για ποσά που αφορούν το πρώτο έτος καταβολής σύνταξης ανεξαρτήτως αν είναι κύρια ή επικουρική ή άλλης μορφής και τα οποία οι συνταξιούχοι εισέπραξαν καθυστερημένα από τον ασφαλιστικό φορέα.
Για να υπαχθούν στη ρύθμιση οι φορολογούμενοι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. είτε ηλεκτρονικά με email ή σε φάκελο μέσω ΕΛΤΑ ή κούριερ μαζί με τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Το μέτρο ισχύει για συνταξιούχους που έχουν λάβει ή θα λάβουν εκκαθαριστικό σημείωμα με βάση τη φορολόγηση των αναδρομικών το οποίο εκδίδεται από την 1η Ιανουαρίου 2020 είτε μετά από εκπρόθεσμη δήλωση ή οίκοθεν από την Εφορία.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ:
1. Για αναδρομικά εισοδήματα από συντάξεις που αφορούν τα φορολογικά έτη 2014 έως και 2017 και ανάγονται σε έτος άλλο από εκείνο στο οποίο εισπράχθηκαν και καταβλήθηκαν στον φορολογούμενο από 1.1.2015 έως και 31.12.2018, για τα οποία εκδίδεται από την 1.1.2020 εκκαθαριστικό σημείωμα με βάση εκπρόθεσμη αρχική δήλωση που υποβλήθηκε από τον φορολογούμενο ή με οίκοθεν εκκαθάριση ή μετά από εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση:
- Δεν επιβάλλεται το πρόστιμο των 100 ευρώ για την υποβολή τροποποιητικής δήλωσης.
- Οι κυρώσεις δεν μπορούν να υπερβούν το 20% του κύριου φόρου που προσδιορίζεται, εφόσον πρόκειται για το πρώτο έτος καταβολής σύνταξης, η οποία έγινε καθυστερημένα από τον ασφαλιστικό φορέα.
2. Σε περίπτωση που ποσά συντάξεων καταβλήθηκαν αναδρομικά από την 1.1.2014 έως και 31.12.2018, αφορούν σε χρήσεις έως και τις 31.12.2013 και εκδίδεται πράξη διοικητικού/διορθωτικού προσδιορισμού φόρου κατόπιν εκπρόθεσμης δήλωσης από τον φορολογούμενο ή εκδίδεται εκκαθαριστικό σημείωμα από την 1.1.2020 και μετά, οι επιβαλλόμενες κυρώσεις δεν δύναται να υπερβούν το 20% του κυρίου φόρου που προσδιορίζεται κατά την έκδοση της πράξης διοικητικού/διορθωτικού προσδιορισμού φόρου και το πρόστιμο των 100 ευρώ δεν εφαρμόζεται.
3. Για να ενταχθούν οι φορολογούμενοι στη ρύθμιση θα πρέπει μαζί με την εκπρόθεσμη δήλωση των αναδρομικών ποσών συντάξεων, να υποβάλλουν αίτηση για να γλιτώσουν το πρόστιμο των 100 ευρώ και να περιοριστούν οι τόκοι στο 20% του κύριου φόρου. Μαζί με την αίτηση υποβάλλεται κάθε δικαιολογητικό όπως για παράδειγμα η απόφαση της συνταξιοδότησης συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής, με το οποίο πρέπει να αποδεικνύεται το έτος κατά το οποίο ο φορολογούμενος εισέπραξε καθυστερημένα για πρώτη φόρα σύνταξη (κύρια, επικουρική, μερίσματα κλπ) από τον ασφαλιστικό του φορέα. Στην περίπτωση που τα αναδρομικά ποσά της σύνταξης ανάγονται σε περισσότερα έτη, συνυποβάλλονται με την αίτηση και δικαιολογητικά από τα οποία να προκύπτουν τα έτη, όπως για παράδειγμα την ετήσια βεβαίωση του φορέα στην οποία αναφέρονται διακεκριμένα τα εισοδήματα ανά έτος ή τα ενημερωτικά σημειώματα συντάξεων.
4. Οι εκπρόθεσμες δηλώσεις αναδρομικών συντάξεων με τα συνοδευτικά έγγραφα υποβάλλονται με ψηφιακή απεικόνιση (scan) με email στον προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή (με φυσικό φάκελο) ταχυδρομικά είτε με συστημένη επιστολή ή με υπηρεσία ταχυμεταφοράς. Είναι, επίσης, δυνατή η κατάθεση των δηλώσεων και στο γραφείο πρωτοκόλλου της Δ.Ο.Υ.. Ημερομηνία υποβολής της δήλωσης θεωρείται η ημερομηνία που προκύπτει από τη σφραγίδα του Ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή η ημερομηνία αποστολής του μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αντίστοιχα. Το αποδεικτικό του ταχυδρομείου ή της υπηρεσίας ταχυμεταφοράς ή το αυτοματοποιημένο μήνυμα που αποστέλλεται ως απάντηση στο ηλεκτρονικό μήνυμα του φορολογουμένου, αποτελεί γι’ αυτόν αποδεικτικό υποβολής της δήλωσης και επέχει θέση απόδειξης παραλαβής εκ μέρους του αποδέκτη.
5. Οι πράξεις προσδιορισμού του φόρου εκδίδονται στην θυρίδα του φορολογουμένου στην προσωποποιημένη πληροφόρηση στο myTAXISnet της ΑΑΔΕ, και ακολουθεί ηλεκτρονική ειδοποίηση στη δηλωθείσα από τον φορολογούμενο διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Εναλλακτικά, οι πράξεις διοικητικού προσδιορισμού κοινοποιούνται με απλή επιστολή.
6. Σε περίπτωση που έχουν ήδη εκδοθεί από 1.1.2020 πράξεις προσδιορισμού φόρου μέχρι τη δημοσίευση της παρούσας, και αφορούν ποσά «πρώτων» συντάξεων που καταβλήθηκαν αναδρομικά από την 1.1.2014 έως και 31.12.2018 και αφορούν σε χρήσεις έως και τις 31.12.2013 ή ποσά «πρώτων» συντάξεων που καταβλήθηκαν στον φορολογούμενο από 1.1.2015 έως και 31.12.2018 και αφορούν τα φορολογικά έτη 2014 έως και 2017, οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα υποβολής αιτήματος συνυποβαλλομένων των δικαιολογητικών. Εφόσον γίνει δεκτό το αίτημα, επιπλέον ποσά που βεβαιώθηκαν διαγράφονται και ποσά που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως επιστρέφονται.
7. Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος υπαγωγής στη ρύθμιση ο φορολογούμενος έχει δικαίωμα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής.
8. Για τον υπολογισμό των τόκων εκπρόθεσμης καταβολής φόρου δεν λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα από την υποβολή της εκπρόθεσμης δήλωσης έως την έκδοση και ανάρτηση της πράξης διοικητικού/διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου στην Προσωποποιημένη Πληροφόρηση του myTAXISnet της ΑΑΔΕ.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία:
- τα αναδρομικά των προηγούμενων ετών από συντάξεις και μισθούς δηλώνονται με τροποποιητική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. στα έτη που αφορούν. Ωστόσο εάν τα αναδρομικά αφορούν τα φορολογικά έτη 2015, 2016, 2017 και 2018, η τροποποιητική δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά.
- αν η τροποποιητική φορολογική δήλωση υποβληθεί εντός της προθεσμίας υποβολής της αρχικής φορολογικής δήλωσης, τότε και η τροποποιητική φορολογική δήλωση επέχει θέση αρχικής δήλωσης και θεωρείται ότι και οι δύο έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα. Ο άμεσος προσδιορισμός φόρου που προκύπτει από την τροποποιητική δήλωση υποκαθιστά τον αρχικό προσδιορισμό φόρου
- αν η τροποποιητική δήλωση υποβληθεί έως την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων, τότε ο φορολογούμενος απαλλάσσεται από το πρόστιμο των 100, 250 ή 500 ευρώ. Η εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που έχει γίνει με τα αρχικά δεδομένα, θα ακυρωθεί και θα γίνει νέα εκκαθάριση με τα νέα στοιχεία και ο φόρος θα προσδιοριστεί με βάση τα οριστικά εισοδηματικά ή τεκμαρτά στοιχεία.
- αν η αρχική δήλωση είναι εκπρόθεσμη για την τροποιητική επιβάλλεται πρόστιμο.
Ακόμη όμως και αν παρέλθει η προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, δεν επιβάλλονται πρόστιμα και προσαυξήσεις στις ακόλουθες περιπτώσεις:
- για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος λόγω βεβαιώσεων αποδοχών που εκδόθηκαν καθυστερημένα από τον εργοδότη. Ο μισθωτός υποβάλει τροποποιητική δήλωση εντός του έτους του οποίου εκδόθηκε η βεβαίωση και δεν βαρύνεται με πρόστιμο.
- για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις, που αφορούν σε διόρθωση στοιχείων προστατευόμενου μέλους.
- για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για διόρθωση λανθασμένου Α.Μ.Κ.Α.
- για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις εισοδήματος λόγω καθυστέρησης έκδοσης βεβαίωσης από αρμόδιο φορέα (όχι μόνο εισοδήματος αλλά και άλλων στοιχείων όπως π.χ. τόκων κ.λπ).
- για εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος, που αφορά στη διαγραφή συζύγου μετά από διαζύγιο.
- για εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση εισοδήματος για αλλαγή/συμπλήρωση λογαριασμού IBAN
- για εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις που αφορούν στη «φιλοξενία»για φορολογικούς λόγους.
Κατά την εκκαθάριση των τροποποιητικών δηλώσεων ελέγχεται αν το άθροισμα των ποσών των εισοδημάτων που δηλώνονται σε αυτές αντιστοιχεί στο ποσό που αναγράφεται στο ηλεκτρονικό αρχείο βεβαιώσεων αποδοχών που έχει υποβληθεί από τον φορέα στη Φορολογική Διοίκηση.
Τα ποσά των αναδρομικών θα προστεθούν στα εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις που έχουν συμπεριληφθεί στις αρχικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της ΑΑΔΕ θα εκκαθαρίσουν αυτόματα τις νέες δηλώσεις αφού αθροίσουν τα ποσά που αναγράφονταν στις αρχικές δηλώσεις και τα ποσά των αναδρομικών που θα δηλωθούν με τις τροποποιητικές δηλώσεις.
Επί του αθροίσματος θα υπολογισθεί εκ νέου ο αναλογούν φόρος με βάση την κλίμακα φορολόγησης των εισοδημάτων από μισθούς και συντάξεις που ίσχυε το φορολογικό έτος στο οποίο δηλώνονται τα αναδρομικά καθώς και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Σε πολλές περιπτώσεις από την εκκαθάριση των τροποποιητικών δηλώσεων προκύπτει έξτρα φόρος καθώς η αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος οδηγεί σε αλλαγή κλιμακίου και σε υψηλότερο συντελεστή φόρου