Σε κίνηση ξανά η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου «Αέναον»

Στη γραμμή της εκκίνησης έβαλε η Περιφέρεια Αττικής την πολύπαθη β’ φάση ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου που θα δώσει νέο αέρα στην Αθηναϊκή Ριβιέρα. Μετά από αναμονή έξι ετών, προκειμένου να ξεπεραστούν σειρά εμποδίων και να εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση, ξεκίνησε ο διαγωνισμός για τη δημιουργία του νέου Αστικού Μητροπολιτικού Πάρκου, ύψους 320 εκατομμυρίων ευρώ, που θα επανασυνδέσει την πόλη με τη θάλασσα. 

Με άξονες τη φύση, τον πολιτισμό, την άσκηση και την ψυχαγωγία, καθώς στην ανάπλαση θα ενσωματωθούν το γήπεδο του Τάεκ Βο Ντο και η Πλατεία Νερού, τα έργα ανάπλασης θα εξασφαλίσουν την αρμονική συνέχεια της πόλης προς τη θάλασσα, που είχε αποκοπεί εδώ και έξι δεκαετίες. Το «Αέναον» Μητροπολιτικό Πάρκο θα συνδέσει την παραλιακή ζώνη του Παλαιού Φαλήρου με το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, την Καστέλλα, τον Πειραιά, αναβαθμίζοντας τα εν πολλοίς εγκαταλελειμμένα ολυμπιακά ακίνητα.

Δεδομένου ότι η α’ φάση ανάπλασης περιλάμβανε τα υπό ολοκλήρωση έργα υποδομών (μετατόπιση Ποσειδώνιο και αντιπλημμυρικά), που ξεκίνησαν το μακρινό πια 2016, η διακήρυξη αφορά στη δημιουργία του αστικού Μητροπολιτικού Πάρκου στον Φαληρικό Όρμο. Το σύνολο της έκτασης 487.393 τ.μ. έχει παραχωρηθεί προς αξιοποίηση χωρίς αντάλλαγμα για 40 χρόνια στην Περιφέρεια Αττικής, ενώ από την 1^η Ιανουαρίου 2026 ξεκινάει και η επίσης 40ετής παραχώρηση από την ΕΤΑΔ του κλειστού του Τάεκ Βο Ντο και του περιβάλλοντος χώρου.

Για να εξασφαλιστεί πάντως η χρηματοδότηση του έργο που καρκινοβατούσε, υπό την απειλή απένταξης, χρειάστηκε περισσότερο από έναν χρόνο διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως έχει πει ο περιφερειάρχης Αττικής, Νίκος Χαρδαλιάς, ως αποτέλεσμα αυτής το πράσινο αυξήθηκε από 45% στον αρχικό σχεδιασμό σε 73%, ώστε η ανάπλαση να ανταποκρίνεται στις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus.

Βάσει της διακήρυξης, το έργο θα χρηματοδοτηθεί κατά 85% από το Ταμείο Συνοχής και το υπόλοιπο από εθνικούς πόρους. Ο διαγωνισμός «τρέχει» με τη μέθοδο της μελετοκατασκευής, με πρώτο ορόσημο την κατάθεση προσφορών στις 25 Σεπτεμβρίου. Στόχος είναι να προχωρήσει η διαγωνιστική διαδικασία ως το τέλος του έτους, ώστε να ξεκινήσει η κατασκευή στις αρχές του 2026. Η διάρκεια των έργων είναι τρία χρόνια.

Για την συμμετοχή στον διαγωνισμό απαιτείται η κατάθεση από τους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, που ανέρχεται στο ποσό των 5.109.290 ευρώ.

Τα έργα

Η β’ φάση της ανάπλασης του Φαληρικού Όρμου αφορά σε έργα επιφανειακών διαμορφώσεων, κτηριακά έργα και δευτερεύουσες εγκαταστάσεις, καθώς και έργα λιμενικά εντός θαλάσσης. Ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, που αποτελεί μια εφαρμογή της ιδέας του Ιταλού αρχιτέκτονα Ρέντσο Πιάνο, προβλέπει τη σύνδεση του αστικού ιστού με τη θάλασσα μέσω πέντε εγκάρσιων θεματικών αξόνων, αφιερωμένων σε: Φύση & Επιστήμη, Πολιτισμό, Αθλητισμό, Εκδηλώσεις, Ναυταθλητισμό.

Η έκταση του μητροπολιτικού πάρκου θα είναι 540 στρ. με την προσθήκη 250 στρ. νέων χώρων πρασίνου. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τη φύτευση 4.000 δέντρων και 210.000 φυτών, ενώ θα κατασκευαστούν 5.700 τ.μ. περιβαλλοντικά φιλικών νέων εγκαταστάσεων. Θα δημιουργηθεί, ακόμη, ενιαίος πεζόδρομος – ποδηλατόδρομος, μήκους 1,4 χλμ., που αποτελεί τμήμα της «Αθηναϊκής Ριβιέρας», του αστικού περιπάτου των 17 χλμ. από την Καλλιθέα ως τη Βουλιαγμένη.

Αυτό που δεν περιλαμβάνεται στα έργα της ανάπλασης, αλλά μετατίθεται για επόμενη φάση είναι οι σχεδιαζόμενες προβλήτες. Οι ζώνες εκτέλεσης των έργων αφορούν μια έκταση 240,3 στρ. μεταξύ Κηφισού και Ιλισού, καθώς και ακόμη 222,9 στρ. μεταξύ Ιλισού και ανατολικού καναλιού – Ζώνη Βeach Volley και Ναυταθλητικής Μαρίνας.

Ο ανάδοχος του έργου θα αναλάβει τη συμπλήρωση και εξειδίκευση από των μελετών σε τελικό στάδιο φυσικού σχεδιασμού, όπου απαιτείται, ώστε να υλοποιηθεί το έργο με την απαιτούμενη ποιότητα. Οι μελέτες του έργου απαιτούν αναθεωρήσεις και συμπληρώσεις σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα του χώρου και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, όπως αναλυτικότερα επεξηγείται στα τεύχη του έργου.

Μεταξύ άλλων, οι προβλεπόμενες αναπλάσεις μεγάλης κλίμακας αφορούν σε διαμορφώσεις περιβάλλοντος χώρου, ανάγλυφου και τοπίου για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της περιοχής και τη δημιουργία ενός Πάρκου μητροπολιτικής κλίμακας. Σε αυτό περιλαμβάνονται γραμμικό αστικό Πάρκο επιφανείας περί τα 90 στρ. συνολικά, αθλητικές εγκαταστάσεις, δύο κολυμβητικές δεξαμενές, θεματικές παιδικές χαρές και χώροι κοινωνικών παιχνιδιών.

Ακόμη, θα διαμορφωθούν χώροι εκδηλώσεων, τεχνητός υγρότοπος, νέο πολυλειτουργικό κέντρο αθλοπαιδιών, χώροι εκδηλώσεων, κερκίδες και καθιστικά εκατέρωθεν του Ιλισού, εξέδρα δίπλα από τον πρώτο προβλήτα, γέφυρες και πεζογέφυρες (στα ανοιχτά τμήματα της Λ. Ποσειδώνος, νότια του Ιλισού, στο δυτικό κανάλι προς Κηφισό, πάνω από τις δεξαμενές νερού βόρεια του Ιλισού), ώστε να εξασφαλίζουν τη σύνδεση της πόλης με το Πάρκο, τη σύνδεση των επιμέρους ζωνών και την εσωτερική κινητικότητα με αρχές προσβασιμότητας. 

Προβλέπονται, επίσης, Smart Park με πρόβλεψη κατασκευής υποδομών «Έτοιμες για το Μέλλον», ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κτηρίων και ενσωμάτωση ΑΠΕ, καθώς και αναβάθμιση του υποστηρικτικού κτιριακού έργου του Πάρκου.