Σε αρχική φάση αποκλιμάκωσης βρίσκονται οι τιμές στο ελαιόλαδο, ύστερα από μια μεγάλη περίοδο ξέφρενης ανόδου, καθώς έχουν ξεκινήσει μικρές μειώσεις στις τιμές αλλά και προσφορές των σούπερ μάρκετ στον «υγρό χρυσό» της ελληνικής διατροφής.
Μπορεί ο λογαριασμός στα σούπερ μάρκετ να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, αλλά η τιμή στο βασικό προϊόν της διατροφής της ελληνικής οικογένειας φαίνεται ότι έχει μπει σιγά σιγά σε διαδικασία πτώσης, κάτι που δίνει ελπίδες ότι όσο μπαίνουμε για τα καλά στην περίοδο παραγωγής του ελαιολάδου τόσο θα πέσουν και οι τιμές.
Φέτος εκτός κάποιου κλιματικού απροόπτου αναμένεται η παραγωγή ελαιολάδου να φτάσει στην Ελλάδα περίπου τους 230.000 τόνους. Όπως αναφέρουν στο BD παράγοντες της αγοράς, όταν ο μεγάλος όγκος της παραγωγής ελαιολάδου θα έχει βγει πλέον γύρω στα Χριστούγεννα, τότε λογικά και οι τιμές θα υποχωρήσουν σε πιο χαμηλά επίπεδα.
Στην προσπάθεια αυτή μπαίνει και το υπουργείο Ανάπτυξης, που ανακοίνωσε προχθές την ανανεωμένη λίστα με τους 362 πλέον κωδικούς προϊόντων που έχουν ενταχθεί ως τώρα στην πρωτοβουλία μείωσης τιμών στα σούπερ μάρκετ από 5% ως 18%.
Σε αυτή τη λίστα περιλαμβάνονται τέσσερις μάρκες τυποποιημένου ελαιολάδου: το Άλτις της Upfield Hellas το οποίο περιλαμβάνει πέντε κωδικούς προϊόντων με μείωση τιμής από 5 έως 8%, το ελαιόλαδο Xenia της Ολυμπία XENIA με πέντε κωδικούς και έκπτωση 5 - 6%, το ελαιόλαδο Χωριό της Μινέρβα με τέσσερις κωδικούς και έκπτωση 7 – 10% και το ελαιόλαδο Χρυσελιά της εταιρείας ΚΟΡΕ με δύο κωδικούς και έκπτωση 7%.
Εμπορική Ονομασία Προμηθευτή (για επώνυμα προϊόντα) ή PL | Επωνυμία προϊόντος | Αριθμός κωδικών | Ποσοστιαία μείωση τιμής ραφιού | Ημερομηνία εφαρμογής |
UPFIELD HELLAS | ALTIS Ελαιόλαδο (διάφορες κατηγορίες και συσκευασίες) | 5 | 5% έως 8% | 14/10/2024 |
ΚΟΡΕ Α.Ε. | ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΧΡΥΣΕΛΙΑ | 2 | 7% | 05/11/2024 |
ΜΙΝΕΡΒΑ | ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΧΩΡΙΟ | 4 | 7% Έως 10% | 05/11/2024 |
ΟΛΥΜΠΙΑ ΧΕΝΙΑ | ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ XENIA (διάφορες συσκευασίες) | 5 | 5% έως 6% | 05/11/2024 |
Σημειωτέον ότι η μία μετά την άλλη οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν αρχίσει διαφόρων ειδών προσφορές στο ελαιόλαδο, με την ελπίδα να ανακάμψει η κατανάλωση, που είχε μειωθεί λόγω των υψηλών τιμών. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της προσφοράς της αλυσίδας ΑΒ Βασιλόπουλος, που λήγει σήμερα και προβλέπει ότι για κάθε αγορά επιλεγμένων ελαιόλαδων αξίας 20 ευρώ οι καταναλωτές λαμβάνουν 12 ευρώ έκπτωση για άλλες αγορές, με τη μορφή δύο επιταγών έκπτωσης των 6 ευρώ, δηλαδή συνολικά 12 ευρώ.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ αν και καταγράφεται μια ήπια αποκλιμάκωση, οι τιμές στο ελαιόλαδο βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα με την άνοδο σε 12μηνη βάση να διαμορφώνεται στο 38,9% για τον Σεπτέμβριο, ενώ τον Αύγουστο αυτή η άνοδος ήταν στο 49,1%.
Αυτές οι αυξήσεις στις τιμές του ελαιολάδου ανάγκασαν τους Έλληνες να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες και να περιορίσουν ακόμα και την κατανάλωσή του. Όπως αναφέρεται σε έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), από το 2009 έως το 2023, οι Έλληνες μείωσαν την κατανάλωση ελαιόλαδου κατά περίπου 35% και κατά 7% μόνο το 2023. Περίπου 5 λίτρα λιγότερο ελαιόλαδο καταναλώνεται ανά έτος κατά κεφαλήν, κάτι που σχετίζεται άμεσα με τις αυξημένες τιμές του ελαιολάδου λόγω των δυσμενών συνθηκών παραγωγής, όπως η κλιματική αλλαγή. Από τα 14,7 λίτρα που κατανάλωνε το 2009, ο μέσος Έλληνας έπεσε στα 9,6 λίτρα το 2023.
Αισιόδοξες είναι, πάντως, οι φθινοπωρινές βραχυπρόθεσμες προοπτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την παραγωγή ελαιολάδου της ΕΕ που αναμένεται να ανακάμψει περαιτέρω το 2024/25, εκτός αν σημειωθούν ακραίες καιρικές συνθήκες τους επόμενους μήνες, με κινητήρια δύναμη την ανάκαμψη της παραγωγής της κορυφαίας παραγωγού Ισπανίας (σε περίπου 1,3 εκατ. τόνους, +50% και 65% μερίδιο), αλλά και της Ελλάδας και της Πορτογαλίας. Αντίθετα, η Ιταλία ενδέχεται να έχει χαμηλότερη παραγωγή μετά το επίπεδο του έτους 2023/24 και μετά την ξηρασία και τους καύσωνες στο νότο.
Συνολικά, η παραγωγή ελαιολάδου στην ΕΕ αναμένεται να φθάσει τους 2 εκατ. τόνους (+32% σε ετήσια βάση) και να προκαλέσει μείωση των τιμών, οδηγώντας σταδιακά σε ανάκαμψη της κατανάλωσης (+7%), ανάλογα με το ρυθμό μεταβίβασης των τιμών στους καταναλωτές. Καθώς η διαθεσιμότητα αυξάνεται και οι τιμές μειώνονται, οι εξαγωγές της ΕΕ αναμένεται να αυξηθούν το 2024/25 (+10%) και να συμβάλουν στην αναπλήρωση των αποθεμάτων στους κύριους εξαγωγικούς προορισμούς.