Πυκνοκατοικημένες συνοικίες και βεβαρημένοι οδικοί άξονες μπαίνουν σε προτεραιότητα στον σχεδιασμό για την ανάπτυξη του χάρτη του μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Με στόχο να πέσουν στις αρχές του 2025 οι υπογραφές για την επέκταση της «κόκκινης» γραμμής του μετρό προς τον Ίλιον, προχωρά ήδη η ωρίμανση για τους επόμενους σταθμούς προς τα βορειοδυτικά και τα νότια της Αττικής. Στη Θεσσαλονίκη η πολυαναμενόμενη αυλαία για τη βασική γραμμή τον ερχόμενο Νοέμβριο, ανοίγει τον δρόμο για να φτάσει το μετρό στα βορειοδυτικά με μία νέα γραμμή.
Μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να περάσει στη β’ φάση ο εν εξελίξει διαγωνισμός για την πρώτη επέκταση, μετά από έντεκα χρόνια, της Γραμμής 2, που θα συνδέσει την Ανθούπολη με το Ίλιον. Όπως επισήμανε, κατά την ξενάγησή του στους χώρους των σταθμών της κυοφορούμενης επέκτασης, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, «η Δυτική Αττική αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης και βρίσκεται πολύ ψηλά στην ατζέντα των σχεδιασμών και των έργων».
Οι τέσσερις διεκδικητές του έργου, προϋπολογισμού 682 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2021-2027, είναι οι ΤΕΡΝΑ, Intrakat, Άβαξ-Ghella-Alstom και ΑΚΤΩΡ-Μυτιληναίος. Επί του παρόντος, η Ελληνικό Μετρό προχωρά την αξιολόγηση των φακέλων. Αν και, μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται αιτία αποκλεισμού κάποιου εκ των μνηστήρων, στην επόμενη φάση αναμένονται μόνο τρεις εξ αυτών, λόγω της «διπλής» συμμετοχής του ομίλου Intrakat, μιας και η εξαγορά της ΑΚΤΩΡ ολοκληρώθηκε μετά την υποβολή ενδιαφέροντος στον διαγωνισμό. Ο όμιλος εξετάζει ανά περίπτωση τους διαγωνισμούς, στους οποίους δίνουν και οι δύο εταιρείες το «παρών», προκειμένου να παραμείνει η προσφορά με τον πιο ισχυρό φάκελο.
Εφόσον όλα κυλήσουν βάσει σχεδιασμού, με προϋπόθεση την περιβαλλοντική αδειδότηση του έργου από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΝ, ως το τέλος του έτους θα αναδειχθεί ο ανάδοχος, ώστε να προχωρήσει η υπογραφή στις αρχές του 2025. Δεδομένου ότι η διάρκεια του έργου είναι 57 μήνες, το έργο θα μπορούσε να ολοκληρωθεί μέσα στο 2030.
Από το δυτικό στο νότιο άκρο
Η επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον, μήκους περίπου 4 χλμ., θα εξυπηρετήσει σειρά πυκνοκατοικημένων περιοχών της Δυτικής Αττικής. Εκτιμάται ότι θα εισφέρει στο δίκτυο καθημερινά τουλάχιστον 51.000 νέους επιβάτες. Οι δύο νέοι σταθμοί θα χωροθετηθούν επί της οδού Θηβών, για την «Παλατιανή» στη διασταύρωση με την Λεωφόρο Ανδρέα Παπανδρέου και στο «Ίλιον» στη γωνία με την οδό Ελαιών. Και ο σταθμός «Άγιος Νικόλαος» θα βρίσκεται επί της οδού Αγίου Νικολάου μεταξύ των οδών Ζίτσης και Παραμυθιάς.
Η άφιξη στο Ίλιον θα ανοίξει τον δρόμο για την κατασκευή και των επόμενων τριών σταθμών, που θα συμπληρώσουν το δυτικό άκρο της γραμμής, σε Καματερό επί της οδού Φυλής, Ζεφύρι και Αχαρνές (κέντρο Μενιδίου). Στον σταθμό Ζεφύρι θα υπάρχει ανταπόκριση με τον προαστιακό σιδηρόδρομο. Η χάραξη του μελλοντικού έργου έχει ήδη προσδιορισθεί από την Ελληνικό Μετρό.
Η επέκταση θα εξυπηρετεί τρεις μεγάλους δήμους της περιοχής: Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Φυλής και Αχαρνών-Θρακομακεδόνων, που ξεπερνούν τους 210.000 κατοίκους. Βεβαίως απαιτείται η εξασφάλιση χρηματοδότησης, η οποία και θα δρομολογηθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ 2028 -2034.
Παράλληλα, η Ελληνικό Μετρό μελετά τις επεκτάσεις της «κόκκινης» γραμμής προς τα νότια προάστια, όπου η μεγάλη επένδυση της Lamda Development στο Ελληνικό, έχει ήδη γίνει μαγνήτης για έργα real estate, ενώ αναμένεται να εξελιχθεί σε «νούμερο ένα» τουριστικό πόλο του λεκανοπεδίου.Στην πλήρη ανάπτυξή της, η Γραμμή 2 θα έχει 29 σταθμούς. Το νότιο άκρο της θα φτάσει στην επόμενη φάση ως τη Γλυφάδα με νέα γραμμή 4,4 χλμ. και τρεις σταθμούς. Ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται πως θα ανέλθει σε 350 εκατ. ευρώ.
Η συγκοινωνιακή μελέτη έχει αναδείξει ως προτιμητέα λύση η επέκταση αυτή να οδεύσει αρχικά στην Άνω Γλυφάδα στην περιοχή της πλατείας Μακεδονίας κι εν συνεχεία ο επόμενος σταθμός να χωροθετηθεί στη διασταύρωση της λεωφόρου Βουλιαγμένης με την οδό Λαμπράκη. Ο καταληκτικός σταθμός θα είναι στην κεντρική περιοχή της Γλυφάδας, πλησίον της πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου.
Ένας ακόμη πόλος στα νότια που συγκεντρώνει καθημερινά εκατοντάδες επισκέπτες είναι το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, που σχεδιάζεται επίσης να ενταχθεί στον χάρτη των μέσων σταθερής τροχιάς, μέσω υπόγειας σύνδεσης του ηλεκτρικού από το Θησείο προς την Καλλιθέα. Η επέκταση, μήκους 5 χλμ., θα έχει τέσσερις σταθμούς: Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Λόφος Φιλαρέτου/Τζιτζιφιές και ΚΠΙΣΝ. Το κόστος εκτιμάται στα 450 εκατ. ευρώ. Η επόμενη φάση ανάπτυξης αυτού του κλάδου θα είναι προς το Παλαιό Φάληρο.
Επεκτάσεις και για τη Γραμμή 4
Η εξέλιξη του κυκλοφοριακού φόρτου στην Αττική έχει διαμορφώσει νέες προτεραιότητες για την αποφόρτιση του λεκανοπεδίου. Η Ελληνικό Μετρό, αυτή την περίοδο, μελετά ήδη τις πρώτες επεκτάσεις της υπό κατασκευή Γραμμής 4. Η μία θα οδηγεί στα δυτικά προς την Πετρούπολη, ενώ η δεύτερη θα εξυπηρετεί τα βόρεια προάστια, με στόχο να δοθεί ανάσα στη λεωφόρο Κηφισίας. Η πορτοκαλί γραμμή θα συνδεθεί με το Μαρούσι από το Γουδή με επτά νέους σταθμούς, ώστε εν συνεχεία, να τραβήξει προς Εθνική Οδό. Το διπλό έργο έχει συνολικό εκτιμώμενο προϋπολογισμό άνω του 1 δισ. ευρώ.
Νέος σχεδιασμός στη Θεσσαλονίκη
Αν και το μεγάλο ορόσημο για τους Θεσσαλονικείς είναι ο Νοέμβριος, οπότε μετά από 18 χρόνια αναμονής και ταλαιπωρίας θα κάνουν επιτέλους την πρώτη τους διαδρομή με τη βασική γραμμή του μετρό Θεσσαλονίκης, οι σχεδιασμοί για τα επόμενα βήματα δεν έχουν μπει στην άκρη. Μέσα στον επόμενο μήνα, αναμένεται να παρουσιαστεί επισήμως η νέα Μελέτη Ανάπτυξης Μετρό Θεσσαλονίκης (ΜΑΜΘ) -η τελευταία είχε γίνει το 2006- που χαράσσει τον σχεδιασμό της επόμενης εικοσαετίας.
Η ανάγκη να συνδεθούν με το δίκτυο του μετρό μέχρι σήμερα απομονωμένες και πολυπληθείς συνοικίες της πόλης έφερε από την περασμένη δεκαετία στο προσκήνιο την επέκτασή του προς τα βορειοδυτικά. Όμως, με τα νέα δεδομένα, ο σχεδιασμός για μια κυκλική γραμμή δυτικής επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης αλλάζει. Στο πλαίσιο του νέου σχεδίου ανάπτυξης δικτύου μετρό Θεσσαλονίκης, προβλέπεται μια νέα δεύτερη γραμμή που θα εξυπηρετεί τους δήμους Αμπελοκήπων – Μενεμένης και Κορδελιού – Ευόσμου, ενώ μέσω επέκτασης της βασικής γραμμής θα εξυπηρετούνται η Νεάπολη, ο δήμος Παύλου Μελά (Σταυρούπολη – Πολίχνη – Ευκαρπία), καθώς και το νοσοκομείο Παπαγεωργίου.