Με ένα άλμα +14,8% από τα χαμηλά του Αυγούστου (225,97 μονάδες, 10/08) και ένα +8% τις τελευταίες τέσσερις συνεδριάσεις οι μετοχές των τραπεζών επανήλθαν δυναμικά στο προσκήνιο οδηγώντας την ανοδική αντίδραση της αγοράς.
Η άνοδος αξιοσημείωτη, ωστόσο, δεν εντυπωσιάζει ιδιαίτερα τους μετόχους των τραπεζών και όσους παρακολουθούν πιο συστηματικά την χρηματιστηριακή πορεία του κλάδου, καθώς, παρά την άνοδο των τελευταίων ημερών, οι απώλειες του τραπεζικού δείκτη από τις αρχές του έτους διαμορφώνονται στο -61,3% - υπερδιπλάσιες των απωλειών του Γενικού Δείκτη.
Η πανδημία αναζωπύρωσε τις ανησυχίες των επενδυτών για την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών και τις δυνατότητες δραστικής μείωσης του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων χωρίς αυξήσεις κεφαλαίου, πολύ περισσότερο που είναι βέβαιο ότι η πανδημία θα δημιουργήσει μια νέα γενιά «κόκκινων» δανείων.
Σημειώνεται ότι ο τραπεζικός τομέας, λόγω της ανησυχίας για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της κρίσης στην ποιότητα των χαρτοφυλακίων των τραπεζών, έχει δεχθεί ισχυρότερες πιέσεις τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη ο δείκτης των τραπεζών υποχωρεί από τις αρχές του έτους περίπου κατά 27% έναντι πτώσης -12% του πανευρωπαϊκού δείκτη Euroxx 600 ενώ στις ΗΠΑ ο τραπεζικός κλάδος υποχωρεί κατά -20% έναντι ανόδου +5,2% του S&P 500.
Στην Ελλάδα η ανησυχία είναι διπλή καθώς πέραν της αβεβαιότητας για τις επιπτώσεις της νέας κρίσης στα χαρτοφυλάκια δανείων των τραπεζών οι εγχώριες τράπεζες πρέπει να προχωρήσουν γρήγορα στην μείωση του μεγάλου αποθέματος NPEs που κληρονόμησε η δεκαετή δημοσιονομική κρίση. Πολιτικοί τυχοδιωκτισμοί, διάφορα συμφέροντα και σε πολλές περιπτώσεις ολιγωρία από πλευράς τραπεζών είχαν ως αποτέλεσμα να χαθεί πολύ χρόνος, πολλά χρόνια, και να μην επιλυθεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, σε μια εξαιρετικά ευνοϊκή διεθνή συγκυρία.
Η πορεία των τραπεζών μετοχών
Δείκτης - Μετοχή | Τιμή 19.08 | Τιμή 10.08 | Μετ. % | Τιμή 21.05 | Μετ. % | Τιμή 31.12.19 | Μετ. % |
Δείκτης Τραπεζών | 259.43 | 225.97 | 14.8% | 202.09 | 28.4% | 669.94 | -61.3% |
Γενικός Δείκτης | 646.27 | 617.32 | 4.7% | 608.34 | 6.2% | 916.67 | -29.5% |
Alpha Bank | 0.564 | 0.495 | 13.9% | 0.498 | 13.3% | 1.923 | -70.7% |
Εθνική Τράπεζα | 1.18 | 1.08 | 9.3% | 0.92 | 28.3% | 3.02 | -60.9% |
Τράπεζα Πειραιώς | 1.32 | 1.1 | 20.0% | 1.02 | 29.4% | 2.99 | -55.9% |
Eurobank | 0.434 | 0.37 | 17.3% | 0.305 | 42.3% | 0.92 | -52.8% |
Είναι δικαιολογημένο το ξεπούλημα;
Το υπάρχον (μεγάλο) απόθεμα κόκκινων δανείων, το νέο που θα δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας, η ποιότητα των κεφαλαίων (με την μεγάλη συμμετοχή αναβαλλόμενου φόρου) και ο κίνδυνος νέας ανακεφαλαιοποίησης αποτελούν τις βασικές εστίες ανησυχίας που έχουν οδηγήσει στα... τάρταρα τις μετοχές των τραπεζών. Επιπλέον πολλοί επαγγελματίες της αγοράς επισημαίνουν ότι το περιορισμένο βάθος της εγχώριας αγοράς και φυσικά οι αβεβαιότητας που υπάρχουν για τον κλάδο δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για short επενδυτές, η παρουσία και έντονη δράση των οποίων αποθαρρύνει και απομακρύνει από τις μετοχές του κλάδου «κανονικούς» επενδυτές.
Οι προκλήσεις είναι πράγματι μεγάλες ωστόσο πολλοί αναλυτές επισημαίνουν ότι το ξεπούλημα που έχει σημειωθεί είναι υπερβολικό. Σε αντίθεση με την προηγούμενη κρίση, αυτή τη φορά οι εγχώριες τράπεζες απολαμβάνουν την πλήρη στήριξη του επόπτη, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τόσο σε ότι αφορά την ενίσχυση της ρευστότητας και της κεφαλαιακής βάσης όσο και την ελαστικότερη αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων που δημιουργούνται εξαιτίας της πανδημίας.
Επιπρόσθετα είναι πιθανό όλα τα νέα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που δημιουργούνται εξαιτίας του κορονοϊου να αντιμετωπιστούν με μη συμβατικό τρόπο: δεν θα βαρύνουν τους ισολογισμούς των τραπεζών και θα δοθεί χρόνος στις τράπεζες ώστε να τα αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη άνεση.
Στελέχη εγχωρίων τραπεζών εκτιμούν ότι τελικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που θα δημιουργηθούν λόγω του κορονοϊου θα κυμανθούν στο κάτω εύρος των εκτιμήσεων που «βλέπουν» τα νέα NPEs το 2020 να κινούνται μεταξύ 5 και 10 δισ. ευρώ. Σημειώνουν ότι ένας σημαντικός αριθμός εταιριών που δέχονται ισχυρές πιέσεις εξαιτίας της κρίσης ήταν ήδη στο «κόκκινο» πριν την έλευση του κορονοϊου.
Παράλληλα νέα όπλα, όπως η δημιουργία bad bank που προτείνει η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να δώσουν διέξοδο στο πρόβλημα των νέων NPEs επιτρέποντας παράλληλα την ταχύτερη μείωση και του παλαιού αποθέματος.
Ένα μεγάλο ερωτηματικό είναι το πόσο θα επηρεάσει η νέα κρίση τις δρομολογούμενες συναλλαγές πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων που προγραμματίζουν οι τράπεζες αξιοποιώντας το σχέδιο Ηρακλής. Σε εξέλιξη βρίσκεται η μεγάλη συναλλαγή της Alpha Bank, στελέχη της οποίας εμφανίζονται αισιοδοξία για την επιτυχή ολοκλήρωση της τιλοποίησης, ενώ θα ακολουθήσει με τιτλοποιήσεις και η Τράπεζα Πειραιώς.
Σημειώνεται ότι η μεγάλη τιτλοποίηση της Eurobank, Cairo, που ολοκληρώθηκε στις αρχές Ιουνίου, είχε μικρές μόνο προσαρμογές σε σχέση με την αρχική συμφωνία του Δεκεμβρίου 2019, πριν το ξέσπασμα του κορονοϊου.