Δέκα λάθη που «φουσκώνουν» τον ΕΝΦΙΑ: Ποια είναι και πώς τα αποφεύγουμε

Σε σχολαστικό τσεκάρισμα του εκκαθαριστικού σημειώματος του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να προβούν οι φορολογούμενοι, προκειμένου να εντοπίσουν τυχόν λάθη και παραλείψεις στην δήλωση Ε9 και να αποφύγουν «φουσκωμένα» ποσά φόρου.

Στα «ραβασάκια» του ΕΝΦΙΑ αποτυπώνονται αναλυτικά τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας που έχει δηλωθεί στο Ε9 και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, σε περίπτωση που διαπιστώσουν λάθη, παραλείψεις ή κενά, έχουν τη δυνατότητα να τα διορθώσουν, υποβάλλοντας τροποποιητική δήλωση Ε9 με βάση την οποία θα γίνει νέα εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ.

Τα 10 σημεία-κλειδιά που θα πρέπει να ελεγχθούν διεξοδικά είναι:

• Ημιτελή κενά κτίσματα.  Αν έχουν δηλωθεί σωστά και έχει υπολογιστεί η έκπτωση φόρου κατά 60%. Για να υπολογιστεί η έκπτωση κατά 60% στον ΕΝΦΙΑ, ο φορολογούμενος πρέπει, κατά την αναγραφή των στοιχείων του συγκεκριμένου κτίσματος στον πίνακα 1 του Ε9, να έχει συμπληρώσει οπωσδήποτε τη στήλη 10 του πίνακα 1, να έχει αναγράψει τον κωδικό αριθμό 99 που σημαίνει «ημιτελές κτίσμα» και στη στήλη 30 του πίνακα 1 πρέπει να έχει συμπληρώσει την ένδειξη ΟΧΙ εάν το ημιτελές κτίσμα είναι «μη ηλεκτροδοτούμενο» ή την ένδειξη ΝΑΙ εάν το ημιτελές κτίσμα ηλεκτροδοτείται με εργοταξιακό ρεύμα. Στην περίπτωση συμπλήρωσης της ένδειξης «ΝΑΙ», θα πρέπει να έχει αναγραφεί και ο αριθμός της εργοταξιακής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος στη στήλη 31 του πίνακα 1. Στη στήλη 32 «ειδική κατηγορία» του πίνακα 1 θα πρέπει να έχει αναγράψει τον κωδικό 8 που σημαίνει ότι το δηλούμενο κτίσμα είναι «κενό».
• Αγροτεμάχια εκτός σχεδίου πόλης η οικισμού. Αν έχει αναγραφεί η ακριβής τοποθεσία που βρίσκεται η έκταση και όχι μόνο ο Δήμος η ο Νομός. Το μηχανογραφικό σύστημα κατά τον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α. εφόσον δεν υπάρχει ακριβής προσδιορισμός της θέσης του αγροτεμάχιου λαμβάνει υπόψη την μεγαλύτερη Αρχική Οικοπεδική Αξία ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία ισχύει σε ολόκληρο το νομό.
• Αγροτεμάχια με κτίσμα. Αν έχει δηλωθεί το είδος του κτίσματος. Κι αυτό γιατί σε περίπτωση κατοικίας που βρίσκεται εντός του αγροτεμάχιου ο αρχικός φόρος πενταπλασιάζεται αλλά δεν ισχύει το ίδιο αν το κτίσμα είναι γεωργικό, η επαγγελματική στέγη η αποθήκη που είναι αφορολόγητα καθώς για τα κτίρια αυτά και τους βοηθητικούς χώρους εφαρμόζεται ο μηδενικός συντελεστής ειδικών κτιρίων. Σύμφωνα με τις οδηγίες της ΑΑΔΕ αν στον πίνακα 2 του Ε9 έχει συμπληρωθεί η στήλη της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο (στήλη 17) αλλά δεν έχει συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου (στήλη 17α ή 17β ή 17γ) τότε θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου βρίσκεται κατοικία.
• Απόσταση από τη θάλασσα. Λανθασμένη αναγραφή απόστασης αγροτεμαχίου από τη θάλασσα μικρότερη των 700 μέτρων προσαυξάνει το οφειλόμενο ποσό του φόρου.
• Εμπράγματα δικαιώματα. Ο φόρος μεταβάλλεται δραστικά ανάλογα με το είδος των δικαιωμάτων. Έτσι, αν κάποιος έχει την ψιλή κυριότητα ή την επικαρπία και στο Ε9 έχει συμπληρώσει αντί τους κωδικούς 2 ή 3 τον κωδικό 1, που αφορά στη πλήρη κυριότητα, θα χρεωθεί με έξτρα φόρο, καθώς κατά την εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν υπολογίστηκε η έκπτωση επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου, η οποία προβλέπεται σε περίπτωση ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας, ανάλογα με την ηλικία του επικαρπωτή. Σημαντικό σε αυτήν την περίπτωση είναι να δηλώνεται το σωστό έτος γέννησης του επικαρπωτή, διότι από την ηλικία του εξαρτάται και το ποσοστό του φόρου του ακινήτου το οποίο θα χρεωθεί σε αυτόν και αντίστοιχα το ποσοστό του φόρου που θα χρεωθεί στον ψιλό κύριο. Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του επικαρπωτή τόσο μεγαλύτερο μέρος του φόρου του ακινήτου χρεώνεται στον ψιλό κύριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι αν ο επικαρπωτής έχει περάσει το 80ό έτος της ηλικίας του, τότε ο ίδιος πληρώνει μόνο το 10% του ΕΝΦΙΑ που αναλογεί στο ακίνητο και ο ψιλός κύριος το υπόλοιπο 90%. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη κυριότητα στο φορολογούμενο
• Βοηθητικοί χώροι. Λάθος που κοστίζει ακριβά είναι η αναγραφή των βοηθητικών χώρων ως κύριων η η δήλωση των υπογείων επιφανειών ακινήτων ως χώρων κύριας χρήσης ή του παταριού που επικοινωνεί με εσωτερική κλίμακα μαζί με τους κύριους χώρους του ακινήτου. Στις περιπτώσεις αυτές χρεώνεται κανονικός φόρος ανά τετραγωνικό μέτρο και όχι ο μειωμένος κατά 90% σε σχέση με τον φόρο που αναλογεί σε χώρο κύριας χρήσης. Για τους βοηθητικούς χώρους εφαρμόζεται συντελεστής 0,1. Επίσης έχουν καταγραφεί  λάθη που αφορούν στην αναγραφή περισσότερων τετραγωνικών μέτρων για τις επιφάνειες των κύριων ή και των βοηθητικών χώρων.
• Συνιδιοκτησία. Σε περίπτωση μη αναγραφής ποσοστού συνιδιοκτησίας ή αναγραφής λανθασμένου ποσοστού συνιδιοκτησίας, το μηχανογραφικό σύστημα της Α.Α.Δ.Ε. υπολογίζει τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. θεωρώντας ότι το ποσοστό συνιδιοκτησίας είναι 100%, δηλαδή ότι όλο το ακίνητο ανήκει στον φορολογούμενο, οπότε καταλογίζει στον ίδιο φορολογούμενο ολόκληρο τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του ακινήτου.
• Όροφος Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο συντελεστής που αντιστοιχεί στον 6ο όροφο, οπότε ο φόρος υπολογίζεται με προσαύξηση λόγω υψηλού ορόφου. Συχνά είναι τα λάθη που αφορούν τις μεζονέτες. Η φορολογική νομοθεσία ορίζει ότι στην περίπτωση δήλωσης μεζονέτας, ως όροφος θα πρέπει να δηλωθεί ο υψηλότερος όροφός της. Για παράδειγμα, αν μια μεζονέτα έχει τρεις ορόφους με είσοδο στο ισόγειο, τότε θα πρέπει να δηλωθεί ως όροφος ο δεύτερος, δηλαδή ο υψηλότερος όροφος της συγκεκριμένης ιδιοκτησίας.
• Ηλικία. Στον σχετικό κωδικό πρέπει να αναγραφεί το έτος έκδοσης της οικοδομικής αδείας του ακινήτου και όχι το έτος αποπεράτωσής του. Η παλαιότητα του ακινήτου απομειώνει τη τιμή ζώνης και περιορίζει το ύψος του φόρου αφού είναι αντιστρόφως ανάλογος προς την παλαιότητα.
• Επαγγελματικοί χώροι. Ένα από τα συνήθη λάθη είναι η δήλωση χώρων ως επαγγελματικών, οι οποίοι στην οριζόντια ιδιοκτησία εμφανίζονται ως αποθήκη. Αυτό συμβαίνει όταν το ακίνητο είναι μισθωμένο ως επαγγελματικός χώρος. Επισημαίνεται ότι οι αποθήκες, ακόμη και αν είναι ξεχωριστή οριζόντια ιδιοκτησία, έχουν σημαντικά μειωμένο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με τους κανονικούς επαγγελματικούς χώρους ή τις κατοικίες.