Μια στρέβλωση της αγοράς των τυχερών παιχνιδιών -ιδίως του διαδικτύου- που απειλεί τη βιωσιμότητα των αδειoδοτημένων εταιρειών αλλά «σπρώχνει» και τους παίκτες προς τα παράνομα δίκτυα επιχειρεί αυτή την περίοδο να διορθώσει η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών.
Πρόσφατη μελέτη της KAΠΑ Research για τον παράνομο τζόγο ανέδειξε κάποια ποιοτικά στοιχεία σχετικά με τη «διαρροή» των παικτών από τα νόμιμα δίκτυα στα παράνομα. Βασικός λόγος ήταν η μεγαλύτερη φορολόγηση στα κέρδη των παικτών στα νόμιμα δίκτυα.
Οι εταιρείες- πάροχοι γνωρίζοντας αυτό τον κίνδυνο αποφάσισαν στην πλειοψηφία τους να καλύψουν και τη φορολογία στα κέρδη των παικτών, με αποτέλεσμα να πληρώνουν τα 2/3 των ακαθάριστων εσόδων τους (GGR) σε φόρους. Χωρίς όμως προς το παρόν να έχει καταγραφεί σημαντική «επιστροφή» των παικτών από τον παράνομο προς το νόμιμο τζόγο.
Έτσι, μετά από εισήγηση της ΕΕΕΠ εξετάζεται από το υπουργείο Οικονομικών η αλλαγή της φορολογίας στα κέρδη των παικτών σε ορισμένα παιχνίδια του διαδικτύου και ειδικότερα σε αυτά που παίζονται ανά συνεδρία και όχι ανά στήλη. Τέτοια είναι το οnline poker, τα slots και το live casino. Σε αυτά τα παιχνίδια παρατηρήθηκε μεγάλη «διαρροή» προς τον παράνομο τζόγο επειδή έχουν και τους υψηλότερους συντελεστές φορολόγησης στα κέρδη των παικτών σε αντίθεση με το ηλεκτρονικό αθλητικό στοίχημα.
Σήμερα, για κέρδη μέχρι 100 ευρώ από τα παραπάνω παιχνίδια ο φόρος των κερδών των παικτών είναι μηδενικός, για κέρδη 100,1 ευρώ έως 500 ευρώ ο φόρος είναι 15% και για κέρδη πάνω από 500 ευρώ ο συντελεστής ανεβαίνει στο 20%.
Πώς όμως διαμορφώνεται η τελική φορολογία των παρόχων; Οι αδειοδοδοτημένες εταιρείες στο διαδίκτυο από τα 100 ευρώ που εισπράττουν τα 97 ευρώ τα επιστρέφουν ως κέρδη στους νικητές. Τα 3 ευρώ που απομένουν είναι το ακαθάριστο κέρδος τους (GGR). Πάνω στα 3 ευρώ το κράτος παίρνει το 35% ως δικαιώματα του Δημοσίου. Δηλαδή παίρνει τα 1,05 ευρώ.
Σύμφωνα με την ΕΕΕΠ ο φόρος στα κέρδη των νικητών που καλύπτεται από τις εταιρείες είναι περίπου τα 0,9 ευρώ από το GGR. Δηλαδή από τα 3 ευρώ του κέρδους τους, οι εταιρείες πληρώνουν 1,05 ευρώ σε δικαιώματα του Δημοσίου και 0,9 ευρώ για φόρους των νικητών. Αθροιστικά πληρώνουν 1,95 ευρώ ή το 65% των κερδών τους. Με το 1,05 ευρώ που απομένει πρέπει να καλύψουν τα έξοδα λειτουργίας τους, μισθούς, δαπάνες προώθησης και να πληρώσουν και φόρο εισοδήματος.
Η ΕΕΕΠ έκανε την «άσκηση» πάνω σε πραγματικά νούμερα του πρώτου εξαμήνου του 2023 και αναφέρει τα εξής: Τα κέρδη GGR των παρόχων από τα on line παιχνιδιών που παίζονται με συνεδρίες (online poker, slots και live casino) ανήλθαν στα 218,3 εκατ. ευρώ. Για δικαιώματα Δημοσίου (35%) οι εταιρείες πλήρωσαν 76,4 εκατ. ευρώ, ενώ οι φόροι των κερδών των νικητών ανήλθαν στα 72,9 εκατ.ευρώ (33,4%) που τα πλήρωσαν στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό τους οι εταιρείες (σ.σ. υπάρχουν και κάποιοι πάροχοι που δεν καλύπτουν τους φόρους των νικητών). Δηλαδή αθροιστικά έδωσαν για δικαιώματα και φόρους περίπου το 68,4% των κερδών τους.
Αυτή την περίοδο εξετάζεται μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και της ΕΕΕΠ η επιβολή ενός χαμηλού μονοψήφιου σταθερού φορολογικού συντελεστή (flat tax) ώστε τα κέρδη των νικητών να τα πληρώνουν οι ίδιοι οι νικητές, χωρίς όμως να θεωρούν «αβάσταχτο» αυτό το κόστος και να προτιμούν τα παράνομα δίκτυα.
Από την άλλη πλευρά, γεννάται το ερώτημα, πώς αφού τα κέρδη των νικητών πληρώνονται μέχρι σήμερα από τις εταιρείες παρατηρείται «διαρροή» στα συγκεκριμένα παιχνίδια προς τον παράνομο τζόγο; Η απάντηση που δίνουν οι ειδικοί είναι ότι όταν ο παίκτης βλέπει φορολογικό συντελεστή στο 15% ή 20% τρομάζει και η ψυχολογία του είναι αυτή που τον προτρέπει σε παράνομες, tax free επιλογές.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της KAΠΑ Research για λογαριασμό της EEEΠ, περίπου το 12% του πληθυσμού -800.000 άτομα- δαπανούν ασύλληπτα ποσά σε παράνομα τυχερά παιχνίδια. Ειδικότερα, δαπανούν σε νόμιμα και παράνομα παιχνίδια κάθε χρόνο 2.500 ευρώ ανά άτομο ή 2 δισ. ευρώ αθροιστικά. Από αυτά τα 2 δισ. ευρώ, το 60% (1,2 δισ. ευρώ) κατευθύνεται προς το παράνομο δίκτυο και το 40% (800 εκατ. ευρώ) στο νόμιμο δίκτυο. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ίδια άτομα ποντάρουν και στα δύο δίκτυα.
Ανέκαθεν το κράτος προτιμούσε την «εισπρακτική», έως και «τιμωρητική» κατεύθυνση ως προς τους φόρους. Τα τελευταία χρόνια η αντίληψη αυτή έχει αλλάξει. Καταγράφεται μια διαρκής προσπάθεια μείωσης των φόρων και των άλλων επιβαρύνσεων, που απέδειξε ότι μπορεί να δώσει πολύ καλύτερο τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Μια μείωση των φόρων σε ορισμένες κατηγορίες τυχερών παιχνιδιών εκτιμάται ότι θα δώσει κίνητρο σε χιλιάδες παίκτες να εγκαταλείψουν τα παράνομα δίκτυα όπου παίζονται κολοσσιαία ποσά με τεράστια ζημία για το Δημόσιο και τους νόμιμους παρόχους.