Οι διατάξεις για την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από την 1η Αυγούστου, που κατατέθηκαν με τη μορφή τροπολογίας, και η παρέμβαση στη χονδρική, αναμένεται να απασχολήσουν, κατά μείζονα λόγο, τη συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αρχίζει σήμερα, Τετάρτη 29 Ιουνίου, στην Ολομέλεια της Βουλής, και στον βασικό κορμό του αφορά το αδειοδοτικό πλαίσιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Με τις τιθέμενες διατάξεις, έως τις 10 Ιουλίου, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει να αναρτήσουν στην ιστοσελίδα τους τις τιμές που θα ισχύσουν από την 1η Αυγούστου. Οι λογαριασμοί που θα εκδοθούν τον Αύγουστο δεν θα περιλαμβάνουν ρήτρα αναπροσαρμογής. Οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να αλλάζουν πάροχο αζημίως, δίχως να χρειάζεται να καταβάλλουν αποζημίωση (penalty) λόγω πρόωρης αποχώρησης. Για την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών και την ενίσχυση της διαφάνειας, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώνονται να ανακοινώνουν κάθε μήνα σε ευδιάκριτο σημείο στην ιστοσελίδα τους τις χρεώσεις προμήθειας ηλεκτρισμού που θα ισχύουν στα τιμολόγιά τους για τον επόμενο μήνα. Έτσι, οι καταναλωτές θα μπορούν να αναζητήσουν φθηνότερα τιμολόγια και να αλλάξουν πάροχο, εφόσον το επιθυμούν. Επίσης, οι εταιρείες προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας υποχρεώνονται να αναγράφουν στους έντυπους και τους ηλεκτρονικούς λογαριασμούς, σε ευδιάκριτο σημείο δίπλα στο πληρωτέο ποσό, το ύψος της επιδότησης από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τις ρυθμίσεις που εισάγονται θα απορροφηθεί:
- Στους ευάλωτους καταναλωτές που δικαιούνται Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (περίπου 500.000 νοικοκυριά) το 100% της αύξησης.
- Σε όλα τα οικιακά τιμολόγια έως και το 85% της αύξησης.
- Σε 1,25 εκατ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις το 82% της αύξησης.
- Στους αγρότες και τα αγροτικά τιμολόγια έως το 90% της αύξησης.
Η παρέμβαση στη χονδρική
Στόχος της κυβέρνησης είναι να συνδυάσει την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής με τον νέο μηχανισμό για το πλαφόν στη χονδρική. Αυτός ο μηχανισμός επεμβαίνει στη χονδρική (σ.σ. άρθρο 122-Προσωρινός Μηχανισμός Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης) από την 1η Ιουλίου, και όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, κατά τη συζήτηση της εν λόγω διάταξης, στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, το υπουργείο εκτιμά ότι θα αντλήσει 6 δισ. μέσα σε ένα 12μηνο, και με αυτά τα κονδύλια θα ενισχυθεί η δεξαμενή των κρατικών επιδοτήσεων στους λογαριασμούς.
«Προχωρούμε σε έναν μηχανισμό, ο οποίος ανακτά τα υπέρ έσοδα σε όλες τις τεχνολογίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη βάση. Τα προωθούμε στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης -η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που έχει συστήσει ένα τέτοιο ταμείο- όλα αυτά τα υπέρ έσοδα και τα επιστρέφουμε πίσω στους πολίτες. Το επόμενο 12μηνο, με τις σημερινές πολύ αυξημένες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, εκτιμούμε ότι θα ανακτήσουμε περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ υπέρ έσοδα από τα εργοστάσια φυσικού αερίου, από τα λιγνιτικά εργοστάσια, από τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια, αλλά και από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, οι οποίες εμπορικά πουλάνε ενέργεια στο σύστημα και με αυτόν τον τρόπο, θα στηρίξουμε τους λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων», έχει δηλώσει ο κ. Σκρέκας.
Στη «σκιά» της ΡΑΕ
Η σημερινή συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, για την οποία η Διάσκεψη των Προέδρων έχει δώσει το πράσινο φως να διαρκέσει έως και δύο ημέρες, αν απαιτηθεί, γίνεται λίγα 24ωρα αφότου η ΡΑΕ αποφάσισε την παραπομπή του φακέλου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το τελευταίο 8μηνο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, προέτρεψε τους δημοσιογράφους να ρωτήσουν το υπουργείο Περιβάλλοντος γιατί δεν έχει υιοθετήσει την εισήγηση της ΡΑΕ να επιστραφούν 67 εκατ. ευρώ στους καταναλωτές από την αγορά εξισορρόπησης. Ο επικεφαλής της ΡΑΕ είπε ότι η μείωση στη χονδρεμπορική τιμή και η φορολόγηση των υπερκερδών είναι στη σωστή κατεύθυνση. Σε σχέση, ωστόσο, με τη νομοθετική ρύθμιση για την αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια, ανέφερε ότι αναμένει τα αποτελέσματα από την εφαρμογή της, αν και η πρόταση της ΡΑΕ, όπως σημείωσε, ήταν διαφορετική (συγκεκριμένα, αντί της κατάργησης να αποτυπώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής στην ιστοσελίδα του κάθε προμηθευτή).
Την ίδια ώρα, ο ΑΔΜΗΕ ζητάει αναθεώρηση της απόφασης της ΡΑΕ με την οποία ορίζεται ο συντελεστής απόδοσης των κεφαλαίων του, προειδοποιώντας, σε διαφορετική περίπτωση, για δυσμενείς επιπτώσεις στο ηλεκτρικό σύστημα. «Θέλουμε να γίνονται επενδύσεις, αλλά δεν θέλουμε να χαρίζονται χρήματα. Ο ΑΔΜΗΕ θα πάρει 6,1% και θα πει ευχαριστώ. Αν κάποιος δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του, να το πει», έχει τονίσει ο πρόεδρος της ΡΑΕ.
Αλλά και για τον ΔΕΔΔΗΕ, η ΡΑΕ έχει προειδοποιήσει ότι μπορεί να επιβληθούν κυρώσεις για τον τρόπο εξυπηρέτησης των πολιτών.
Την αντίθεσή του με την τροπολογία που προβλέπει την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας εξέφρασε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας, υποστηρίζοντας ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας οδηγείται σε αδιέξοδο. «Είναι κατανοητή η καλή πρόθεση του υπουργείου να λάβει μέτρα υπέρ των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, είναι ωστόσο απαραίτητο να επισημανθεί ότι οι προτεινόμενες διατάξεις παρουσιάζουν σημαντικά ζητήματα ως προς την εφαρμογή τους και δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε μέριμνα για την αντιστάθμιση του κινδύνου που αναλαμβάνουν οι προμηθευτές, οι οποίοι συνεχίζουν να είναι απολύτως εκτεθειμένοι στις διακυμάνσεις της "οριακής τιμής" του συστήματος. Οι διατάξεις αυτές αναμένεται, συνεπώς, να οδηγήσουν σε αυξήσεις στις τελικές χρεώσεις των καταναλωτών, εφόσον επιβάλλεται η ενσωμάτωση του κινδύνου των αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού στα προσφερόμενα τιμολόγια», υπογράμμισε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας.
Να μην υπάρξει πιλοτική δίκη για το θέμα της ρήτρας αναπροσαρμογής στην ηλεκτρική ενέργεια αποφάσισε, χθες Τρίτη 28 Ιουνίου, η αρμόδια τριμελής επιτροπής του Αρείου Πάγου και απέρριψε το σχετικό αίτημα της ΔΕΗ. Η ΔΕΗ ζητούσε το θέμα της ρήτρας αναπροσαρμογής, που απασχολεί σχεδόν όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, να εισαχθεί σε πιλοτική δίκη έτσι ώστε να μη βγαίνουν αντίθετες ή αντιφατικές αποφάσεις από τα δικαστήρια της χώρας.
Οι ΑΠΕ
Ως προς τον βασικό κορμό του νομοσχεδίου, δηλαδή το αδειοδοτικό πλαίσιο των ΑΠΕ, στη συζήτηση που έγινε τις προηγούμενες ημέρες στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, τόνισε ότι «για κάθε 1.000 μεγαβάτ νέων ΑΠΕ που μπαίνουν στο σύστημα σε σημερινές τιμές, γλυτώνουμε 300 έως 400 εκατομμύρια ευρώ από εισαγωγές φυσικού αερίου που δεν θα κάνουμε και το οποίο χρησιμοποιείται για να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια».
«Καταλαβαίνετε», είπε ο υπουργός, «ότι δεν είναι μόνο ότι η αύξηση των ΑΠΕ βοηθάει το περιβάλλον, αλλά δίνει και μία μόνιμη λύση σε ό,τι αφορά το ενεργειακό κόστος. Αν αυτήν τη στιγμή πρέπει να βάλουμε τις βάσεις σήμερα για τις επόμενες γενιές και για τα επόμενα χρόνια, είναι να διασφαλίσουμε ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας θα γίνεται με καθαρό τρόπο, από τη μια κι από την άλλη, σε προσιτή τιμή, σε προσιτό κόστος, για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής κοινωνίας στο σύνολό της».
Ο εισηγητής της ΝΔ, Βασίλης Βασιλειάδης, επεσήμανε ότι με τις τιθέμενες διατάξεις εισάγονται πιο σύντομες και απλούστερες διαδικασίες και μειώνεται σημαντικά η απαιτούμενη γραφειοκρατία σε κάθε αδειοδοτικό στάδιο. Είναι διατάξεις, όπως υπογράμμισε, που βελτιώνουν το επενδυτικό περιβάλλον για νέα έργα ΑΠΕ και έργα συμπαραγωγής και διασφαλίζουν το δημόσιο συμφέρον.
Το νομοσχέδιο δεν απαντά στα βασικά επίδικα της πράσινης μετάβασης, όπως ανέφερε η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Θεοπίστη Πέρκα, προσθέτοντας ότι είναι απόλυτη η απουσία της περιβαλλοντικής διάστασης. «Δεν την πιστεύετε τη μετάβαση. Ακόμα και σε ένα κατ' εξοχήν θέμα που απαιτεί κοινωνική δικαιοσύνη, συμμετοχή, συλλογική δράση, προσπαθείτε να προφυλάξετε-εξυπηρετήσετε ομάδες συμφερόντων», σημείωσε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και προειδοποίησε ότι όλα τα έργα ονομάζονται δημόσιας ωφέλειας και ως τέτοια προβλέπεται απαλλοτρίωση, χωρίς κανένα κριτήριο και προϋπόθεση, και θα είναι επιτρεπτές οι επεμβάσεις στα δάση.
«Όσο μελετά κανείς σε βάθος το σύνολο των ρυθμίσεων, των διατάξεων του νομοσχεδίου, καταλαβαίνει ότι η κυβέρνηση προσπαθεί με κάθε τρόπο να βάλει στο περιθώριο τα έργα μικρής κλίμακας ΑΠΕ και ευνοεί με τις δικές της ρυθμίσεις και με κάθε τρόπο τους μεγάλους επενδυτές», τόνισε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Αρβανιτίδης, ο βουλευτής που κατήγγειλε ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανέθεσε σε εταιρεία συμβούλων να ενσωματώσουν στο νομοσχέδιο τα σχόλια στη Διαβούλευση, να συντάξει την αιτιολογική έκθεση και να γράψει και τις ΚΥΑ που θα ακολουθήσουν.
«Είναι ένα νομοσχέδιο που υπηρετεί τις ανάγκες και την κερδοφορία των ενεργειακών ομίλων, σε βάρος των λαϊκών αναγκών, που η κυβέρνηση, ως συνήθως και ο υπουργός, τα ονομάζει "τομή"», είπε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, προσθέτοντας πως όλα αυτά γίνονται την ώρα της «κερδοσκοπίας μιας χούφτας ενεργειακών ομίλων, για τους οποίους η κυβέρνηση δεν βγάζει τσιμουδιά».
«Το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου είναι ανεπαρκές όσον αφορά την πραγματική επίλυση των ενεργειακών προβλημάτων της χώρας μας, τα οποία, εάν δεν προκλήθηκαν, σίγουρα μεγεθύνθηκαν από συγκεκριμένες κυβερνητικές ενέργειες, πόσο μάλλον όταν δεν έχει καν την απαιτούμενη κοστολόγηση», επεσήμανε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, ο οποίος χαρακτήρισε ντροπή για ένα κράτος που θέλει να σέβεται τον εαυτό του την πρόβλεψη ότι μπορεί να εγκαθίστανται μονάδες ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ σε δασικές εκτάσεις.
«Είναι ένα νομοσχέδιο λεηλασίας της φύσης», υπογράμμισε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25, Κρίτων Αρσένης, ο οποίος κατήγγειλε ότι διαλύεται η δασική νομοθεσία και είπε στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας πως «αν στη θέση του ήταν ο διευθυντής της "ΤΕΡΝΑ", του "ΕΛΛΑΚΤΩΡΑ", ο διευθυντής επιχειρήσεων του ομίλου Μυτιληναίου ή Κοπελούζου, δεν θα νομοθετούσαν κάτι διαφορετικό».