Μεταξύ 2,3% και 2,5% τοποθετεί το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) την πρόβλεψή του για το ρυθμό ανάπτυξης του 2020, αμφισβητώντας την πρόβλεψη της κυβέρνησης για «άλμα» του αναπτυξιακού ρυθμού στο 2,8%, ενώ ασκεί σκληρή κριτική σε αρκετές φορολογικές μεταρρυθμίσεις που θα εφαρμοσθούν τον επόμενο, ιδίως σε ό,τι αφορά το γεγονός ότι δεν προβλέπονται ελαφρύνσεις για τους μισθωτούς με μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
Όπως τονίζει ο καθηγητής Νίκος Βέττας, γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, «η ελληνική οικονομία διανύει ένα τρίτο στη σειρά έτος ανάπτυξης με ρυθμό μεγέθυνσης που, δεδομένης της βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης που προηγήθηκε, δεν είναι ιδιαίτερα υψηλός, αλλά που αναμένεται να επιταχυνθεί κατά το επόμενο έτος. Ειδικότερα, ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης αναμένεται να είναι κατά το τρέχον έτος ανάμεσα στο 1,5% και 2%, όπως άλλωστε ήταν και στα δύο προηγούμενα έτη, ενώ κατά το επόμενο αναμένεται να υπερβεί το 2%».
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο ρυθμός δεν προβλέπεται να ξεπεράσει το 2,5%. Ασκώντας κριτική στην υπερβολική αισιοδοξία της κυβέρνησης, ο κ. Βέττας τονίζει χαρακτηριστικά ότι «ο στόχος να επιτευχθεί μεγέθυνση με ρυθμό άνω του 2,5% είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος και μπορεί να επιτευχθεί μόνο με σημαντική άνοδο των επενδύσεων. Κάποιες από αυτές μπορεί να αναπτυχθούν μέσα στο επόμενο έτος, αλλά άλλες θα χρειαστούν έναν μεγαλύτερο χρόνο επώασης».
Όπως εξηγεί ο κ. Βέττας, «επί του παρόντος, την επίτευξη ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης που θα πλησιάζουν ή και θα υπερβαίνουν το 3%, αντιστρατεύεται η ίδια η δομή της οικονομίας η οποία μπορεί να έχει βελτιωθεί κατά τη δεκαετία προσαρμογής όχι όμως ακόμη σε επαρκή βαθμό. Συγκεκριμένα, ισχυρή μεγέθυνση συνολικά μέσω ενίσχυσης της κατανάλωσης δεν είναι εφικτή καθότι θα συμπαρέσυρε σημαντική άνοδο των εισαγωγών. Ενώ, η μεγέθυνση μέσω επενδύσεων και εξαγωγών προϋποθέτει ισχυρή και συστηματική προσπάθεια στο σύνολο της οικονομίας για τα επόμενα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, και για το επόμενο έτος, η μεγέθυνση της οικονομίας θα είναι χαμηλότερη της επιθυμητής λόγω ισχυρής θέσης που αναμένεται ότι θα έχουν οι εισαγωγές, τόσο καταναλωτικών όσο και κεφαλαιουχικών αγαθών».
Επιπλέον, οι κίνδυνοι είναι αρκετοί και δεν επιτρέπουν εφησυχασμό, όπως υπογραμμίζει ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ: «Παρά το ότι η σημερινή θετική βάση δημιουργεί θετικές προοπτικές για το επόμενο έτος και περαιτέρω, δεν λείπουν οι κίνδυνοι και οι λόγοι για εγρήγορση. Αυτοί σχετίζονται αφενός με τη δομή της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου με αρνητικές εξελίξεις που μπορεί να προκύψουν στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον και να την επηρεάσουν άμεσα. Ως εκ τούτου, είναι ιδιαίτερα σημαντικό η σημερινή θετική συγκυρία να χρησιμοποιηθεί με τρόπο που να αποτελέσει τη βάση για συστηματικά υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης κατά την επόμενη δεκαετία, εξέλιξη απαραίτητη ώστε να μπορεί πραγματικά να θεωρηθεί παρελθόν η κρίση της οικονομίας μας».
Οι βασικές προβλέψεις του ΙΟΒΕ έχουν ως εξής:
- Πρόβλεψη ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2019 κατά 1,5-1,7% και κατά 2,3-2,5% στο επόμενο έτος.
- Άνοδος καταναλωτικών δαπανών φέτος 0,5% και 1,1% το 2020. Επιτάχυνση το προσεχές έτος από φοροελαφρύνσεις και περαιτέρω υποχώρηση της ανεργίας.
- Αύξηση δημόσιας κατανάλωσης 1,4% το 2019 και μικρή περιστολή της το 2020, από διαρθρωτικές αλλαγές στον προϋπολογισμό(επισκόπηση δημοσίων δαπανών - εσόδων, προϋπολογισμός επιδόσεων.
- Χαμηλότερη της αναμενόμενης άνοδος επενδυτικής δραστηριότητας το τρέχον έτος (+6-7%), η οποία θα κλιμακωθεί έντονα στο επόμενο (+15%), από μεγαλύτερη πιστωτική επέκταση, χαμηλά επιτόκια, φοροελαφρύνσεις και επενδύσεις σε μεγάλες παραχωρήσεις – αποκρατικοποιήσεις.
- Άνοδος εξαγωγών 5,0-5,5%, που θα συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, ίσως ελαφρώς χαμηλότερο, το ερχόμενο έτος, λόγω αναταράξεων σε οικονομίες με μεγάλη βαρύτητα στις ελληνικές εξαγωγές (Τουρκία, Λίβανος, Αίγυπτος) και αβεβαιότητα για τις επιπτώσεις του Brexit. Επιτάχυνση ζήτησης από Ευρωζώνη το 2020, χάρη και στο νέο Q-E.
Ασήμαντες ελαφρύνσεις των μισθωτών
Το ΙΟΒΕ ασκεί αρκετά σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για το μείγμα φοροελαφρύνσεων που έχει αποφασίσει, το οποίο παρέχει ελάχιστη ελάφρυνση στα εισοδήματα από μισθωτή εργασία, ενώ υπογραμμίζει την αναγκαιότητα να μειωθούν οι ασφαλιστικές εισφορές.
Ειδικότερα, τονίζεται ότι «όσον αφορά τη φορολογία, η μείωση των συντελεστών συνολικά επιδρά φυσικά ευεργετικά στις καταναλωτικές και επενδυτικές αποφάσεις των νοικοκυριών και επιχειρήσεων, ενώ ο εξορθολογισμός του δημοσιονομικού πλεονάσματος που υπήρχε τα προηγούμενα δύο χρόνια μπορεί να έχει επίσης σημαντική θετική επίδραση.
Όμως, κομβικής σημασίας θα είναι οι βαθμοί ελευθερίας που υπάρχουν να χρησιμοποιηθούν για να εξορθολογήσουν το σύστημα πρωτίστως προς την κατεύθυνση ενός απλούστερου και σταθερότερου συστήματος που δεν θα επιβαρύνει υπερβολικά την εργασία, όπως συμβαίνει σήμερα. Αυτή η εξέλιξη θα είναι προϋπόθεση και για την ενίσχυση των επενδύσεων, ιδίως των περισσότερο μακροπρόθεσμων και παραγωγικών, και πρέπει να αποτελεί κέντρο της οικονομικής πολιτικής.
Σύμφωνα με τα όσα διαφαίνονται για την φορολογική μεταρρύθμιση, η ελάφρυνση των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία εκτός των χαμηλότερων είναι ελάχιστη».
Στοχευμένη αύξηση ηλεκτρονικών συναλλαγών
Επιπλέον, το ΙΟΒΕ επικρίνει την απόφαση της κυβέρνησης να εφαρμόσει το γενικό μέτρο της αύξησης των υποχρεωτικών ηλεκτρονικών συναλλαγών από τους φορολογούμενους στο 30% του εισοδήματος, επισημαίνοντας ότι δεν είναι το κατάλληλο μέτρο για να διευρυνθεί η φορολογική βάση και να χτυπηθεί η φοροδιαφυγή.
«Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης», τονίζει ο κ. Βέττας, «αποτελεί κεντρική προϋπόθεση για τη βελτίωση της δομής του νέου συστήματος, καθώς σήμερα ένα πολύ μικρό μόνο ποσοστό εργαζομένων και επιχειρηματιών επιβαρύνεται με μεγάλο μέρος των φόρων. Μία πολιτική που θα επιβραβεύει τις διαφανείς συναλλαγές στα τμήματα της αγοράς όπου υπάρχει υψηλότερη φοροδιαφυγή, θα ήταν η κατάλληλη και σίγουρα περισσότερο κατάλληλη από την οριζόντια αύξηση των σχετικών ορίων, η οποία μάλιστα για νοικοκυριά σχετικά υψηλού εισοδήματος μπορεί να στρεβλώνει τις αποφάσεις και να οδηγεί πόρους προς την κατανάλωση παρά προς την αποταμίευση. Χωρίς αυτήν τη στόχευση, η επιθυμητή αύξηση των φορολογικών εσόδων δεν θα είναι εφικτή».
Επείγουσα ανάγκη μείωσης εισφορών
Για τις εισφορές, το ΙΟΒΕ υπογραμμίζει ότι «η υπερβολική επιβάρυνση των μισθωτών ενισχύεται και από τη δομή του ασφαλιστικού συστήματος, η μεταρρύθμιση του οποίου μπορεί να είναι το κλειδί που θα απελευθερώσει τις παραγωγικές δυνάμεις της ελληνικής οικονομίας προς τη σωστή κατεύθυνση.
Μια μετρημένη αλλά αποφασιστική μεταρρύθμιση του συστήματος είναι όχι μόνο εφικτή, όπως έχει δείξει πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, αλλά και απαραίτητη. Η αλλαγή των όρων του συστήματος ούτε μπορεί να καθυστερήσει ούτε πρέπει να αφορά μόνο όσους θα εισέλθουν στην αγορά εργασίας στο μέλλον, γιατί σε μία τέτοια περίπτωση τα αποτελέσματα των αλλαγών θα είναι πενιχρά. Άλλωστε, η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος είναι προϋπόθεση για την ενθάρρυνση της εγχώριας αποταμίευσης και της στήριξης των επενδύσεων».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
