Το μεγάλο στοίχημα των παραχωρήσεων για τον κατασκευαστικό κλάδο

Η υπογραφή της 35ετούς παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, την περασμένη Παρασκευή, έβαλε στην τελική ευθεία την ολοκλήρωση του παζλ των μεγάλων παραχωρήσεων. Με επόμενα ορόσημα την Αττική Οδό και τον ΒΟΑΚ, που αποτελεί την τελευταία μεγάλη σύμβαση παραχώρησης όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρώπη, τα εγχώρια σκήπτρα κρατά ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Η νέα μάχη, μετά το διαγωνιστικό πεδίο, θα δοθεί για τη συμμετοχή στην πίτα των παραχωρήσεων. Τα τελευταία χρόνια, οι εγχώριοι «παίκτες», στοιχηματίζοντας στις σταθερές επαναλαμβανόμενες ταμειακές ροές των έργων παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ, έχουν προχωρήσει σε ενίσχυση των κλάδων παραχωρήσεων. Είναι πανθομολογούμενο ότι για να υλοποιηθεί το πρωτοφανές pipeline έργων, ύψους 15 δισ. ευρώ, ο κατασκευαστικός κλάδος θα χρειαστεί συμπράξεις και ισχυρή ρευστότητα.

Όπως εκτιμήθηκε στην πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τον κλάδο των κατασκευών, οι προοπτικές είναι τέτοιες που η αξία παραγωγής έργων υποδομών θα ξεπεράσει τα 18 δισ. ευρώ το 2025. Σε αναμονή της έναρξης κατασκευής για τα οδικά ΣΔΙΤ «Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη» από το σχήμα ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat, και «Χερσόνησος – Νεάπολη» του ΒΟΑΚ από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Intrakat – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, συνολικού ύψους 601 εκατ. ευρώ, στα σκαριά είναι και τα δύο ΣΔΙΤ «Θεσσαλονίκη – Έδεσσα» και «Δράμα – Αμφίπολη», που μαζί προσεγγίζουν τα 700 εκατ. ευρώ, καθώς και πλήθος κτηριακών ΣΔΙΤ.

Επόμενα βήματα για Αττική Οδό και ΒΟΑΚ

Η πιο πρόσφατη εξέλιξη είναι η ανάδειξη της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ως προσωρινού αναδόχου για το έργο της μελέτης, κατασκευής, χρηματοδότησης και εκμετάλλευσης του τμήματος «Χανιά – Ηράκλειο» του ΒΟΑΚ, προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ. Θα ακολουθήσει η διαδικασία οριστικοποίησης των συμβατικών εγγράφων, ώστε να γίνει ο προσυμβατικός έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο κι εφόσον δοθεί το «πράσινο φως» η σύμβαση θα υπογραφεί και θα περάσει από τη Βουλή.

Η επικράτηση στον mega – διαγωνισμό για την 35ετή παραχώρηση του αυτοκινητόδρομου των 187 χλμ. έκανε το 3 στα 3, επισφραγίζοντας την κυριαρχία του ομίλου στα έργα παραχώρησης, καθώς διαχειρίζεται αυτοκινητόδρομους άνω των 1.600 χλμ., ενώ στο χαρτοφυλάκιό του περιλαμβάνονται ο νέος Διεθνής Αερολιμένας στο Καστέλι Ηρακλείου και το IRC στο Ελληνικό.

Υπενθυμίζεται ότι στη γενική συνέλευση του περασμένου Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κ. Γιώργος Περιστέρης, είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο της αξιοποίησης του χαρτοφυλακίου παραχωρήσεων του ομίλου. Οι εκδοχές που βρίσκονται στο τραπέζι είναι ποικίλες, μεταξύ των οποίων και να υπάρξει κάποιο spin-off για τις παραχωρήσεις.

Εντωμεταξύ, προχωρά η ωρίμανση από το ΤΑΙΠΕΔ της νέας παραχώρησης της Αττικής Οδού, παρά την προσφυγή στο ΣτΕ του κατά σειρά δεύτερου προτιμητέου επενδυτή, της κοινοπραξίας Vinci-Μυτιληναίος. Η σημερινή παραχωρησιούχος ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Άβαξ – EgisProjects έχει ξεκινήσει την προετοιμασία για την επιστροφή του άξονα στο ελληνικό Δημόσιο με τη λήξη της περιόδου παραχώρησης στις 6 Οκτωβρίου 2024.

Πονοκέφαλο βεβαίως προκαλεί το στενό χρονικό περιθώριο, καθώς ακόμα και χωρίς την προσφυγή, για την οποία εκφράζεται η πεποίθηση ότι δεν θα βάλει εμπόδια στη συνέχιση της διαδικασίας, η οριστικοποίηση της σύμβασης, η αποστολή των φακέλων στο Ελεγκτικό Συνέδριο, το πέρασμα από τη Βουλή, δεν είναι παίξε-γέλασε. Ο γρίφος που θα πρέπει να λύσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι τι θα γίνει εάν ο δρόμος δεν μπορεί να αλλάξει απευθείας χέρια.

Οι επιδόσεις των παραχωρήσεων

Η στρατηγική εστίαση των κατασκευαστικών ομίλων της χώρας σε έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεων δεν είναι τυχαία. Στο εννιάμηνο του 2023, τα έσοδα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ από παραχωρήσεις ανήλθαν σε 166 εκατ. ευρώ έναντι 152,7 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Σε ετήσια βάση η αύξηση ανήλθε σε 8,7%. Το προσαρμοσμένο EBITA διαμορφώθηκε σε 114,7 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο 38,5%. Μάλιστα, η αύξηση της κυκλοφορίας στους αυτοκινητόδρομους που ήδη λειτουργεί ο όμιλος κατά 9,3% στο εννιάμηνο του προηγούμενου έτους, είναι ενδεικτική των προοπτικών για το μέλλον.

Για τον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ, τα έσοδα του κλάδου των παραχωρήσεων κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2023 διαμορφώθηκαν σε 207,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 4,8%, λόγω της αύξησης 9,4% της κυκλοφορίας σε όλους τους αυτοκινητοδρόμους. Ειδικά, δε, στην Αττική Οδό η άνοδος ήταν 10,2%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Το EBITDA διαμορφώθηκε αντίστοιχα σε 136,8 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 24,5%.

Εντωμεταξύ, ισχυρό χαρτοφυλάκιο χτίζει και η Intrakat, η οποία με την απόκτηση και της ΑΚΤΩΡ μέσα στο 2023, απέκτησε νέα δυναμική στη διεκδίκηση έργων. Συμμετέχει ήδη στην κατασκευή του ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ, καθώς και του οδικού άξονα της νοτιοδυτικής Πελοποννήσου

Θυγατρική αποκλειστικά για τις παραχωρήσεις δημιούργησε μέσα στο περασμένο έτος και η MYTILINEOS, με στόχο η Μ Παραχωρήσεις να εδραιωθεί ως ηγέτιδα στον τομέα των συγχρηματοδοτούμενων έργων. Ο όμιλος έχει ήδη αναλάβει ως μέλος κοινοπραξιών την κατασκευή του Flyover της Θεσσαλονίκης καθώς και 17 βιοκλιματικές σχολικές μονάδες της Κεντρικής Μακεδονίας. Τα έσοδα υποδομών και παραχωρήσεων το 2023 ανήλθαν για τον όμιλο σε 124,6 εκατ. ευρώ, έναντι 117,1 εκατ. την προηγούμενη χρονιά, με το EBITDA να διαμορφώνεται σε 17,6 εκατ. έναντι 13,3 εκατ. ευρώ.