Με την κλεψύδρα για την άφιξη των πρώτων 550 καινούργιων, πράσινων λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να κυλά μετά από χρόνια αναμονής, η δεύτερη φάση της προμήθειας για επιπλέον 750 νέα οχήματα έρχεται στο προσκήνιο. Τον αριθμό των οχημάτων του νέου διαγωνισμού, που προγραμματίζεται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να βγει στον αέρα ως το καλοκαίρι, «αβγάτισε» η πρόσφατη απόφαση αποκλεισμού της κινεζικής BYD από την προμήθεια 100 ηλεκτρικών λεωφορείων.
Για να φτάσουμε τα 1.300 νέα οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στους δρόμους ως το 2027, όπως προγραμματίζει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, θα πρέπει οι μηχανές να μπουν στο φουλ για τον νέο διαγωνισμό. Εάν αναλογιστεί βέβαια κανείς το ιστορικό της τρέχουσας διαγωνιστικής διαδικασίας, που ενώ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2021, όχι μόνο δεν έχει κλείσει, αλλά επιφύλασσε και ανατροπές της τελευταίας στιγμή, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο στοίχημα.
Καθώς δύο από τα αρχικώς πέντε τμήματα του πρώτου διαγωνισμού, συνολικού προϋπολογισμού 383,49 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), έμειναν «ορφανά» το μέγεθος της δεύτερης φάσης για την ανανέωση του πλέον γερασμένου στόλου στην Ευρώπη έφτασε τα 750 οχήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο μέσος όρος ηλικίας των υφιστάμενων οχημάτων είναι στα 18,8 έτη για τα λεωφορεία πετρελαίου, 16 έτη για τα φυσικού αερίου και 18,8 έτη για τα ηλεκτροκίνητα τρόλεϊ. Η τελευταία προμήθεια καινούργιων λεωφορείων έγινε το 2010!
Οι μεγάλοι γρίφοι
Οι διαδικασίες για την προετοιμασία του δεύτερου διαγωνισμού ξεκίνησαν τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο μεγαλύτερος γρίφος που έχει να λύσει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών είναι το μείγμα των τεχνολογιών που θα επιλεγούν, κυρίως για λόγους χρηματοδότησης. Μόνο οι πράσινες τεχνολογίες μπορούν να λάβουν ευρωπαϊκούς πόρους. Σε αυτό το πεδίο, έχουν ήδη προεγκριθεί περί τα 400 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς πόρους για τη δεύτερη φάση.
Αυτό ήταν και ένα από τα αγκάθια στον σχεδιασμό του πρώτου διαγωνισμού, που ενώ συζητείτο από τις αρχές του 2020, βγήκε σε διαβούλευση τον Μάρτιο του 2021 για 800 οχήματα, που στην πράξη μειώθηκαν σε 750. Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση όμως είναι η ίδια η ενσωμάτωση των νέας τεχνολογίας οχημάτων στην καθημερινότητα των δύο πόλεων.
Το ντεμπούτο στην κυκλοφορία ηλεκτρικών λεωφορείων αναμένεται τον ερχόμενο Απρίλιο και θα είναι το πρώτο μεγάλο crash test για τους συγκοινωνιακούς φορείς Αθήνας και Θεσσαλονίκης (ΟΣΥ, ΟΑΣΘ), για το πώς θα χειριστούν την αυτονομία, τη φόρτιση, τον σχεδιασμό των δρομολογίων. Πόσο μάλλον εάν στο μείγμα συμπεριληφθούν τελικώς και λεωφορεία υδρογόνου, πρόβλεψη που δεν θα είναι απλώς βήμα, αλλά άλμα για τη χώρα μας.
Το χρονικό της πρώτης φάσης ανανέωσης
Η ανανέωση των στόλων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης έχει αποδειχθεί μία επίπονη διαδικασία. Ο πρώτος διαγωνισμός προκηρύχθηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2019, προεκλογικά μάλιστα, δίνοντας λαβή για πολλαπλά σχόλια, αλλά έπεσε στα... βράχια της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών. Η πρώτη απόπειρα ακυρώθηκε το φθινόπωρο του 2019, με εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης, κι επανασχεδιάστηκε για να μην πέσει ξανά σε τοίχο.
Οι διαδικασίες κύλησαν μάλλον αργά, με αποτέλεσμα ο νέος διαγωνισμός να ξεκινήσει δύο χρόνια μετά και μετά από έξι μεταθέσεις της ημερομηνίας υποβολής προσφορών να κατατεθούν οι προσφορές των ενδιαφερομένων τον Μάρτιο του 2022. Στο ενδιάμεσο, έγιναν μία σειρά προσφυγών από τις εταιρείες SOLARIS και MERCEDES BENZ, καθώς και μία τροποποίηση των όρων της διακήρυξης, που όμως δεν κατεύνασε τα πνεύματα. Οι προσφυγές συνεχίστηκαν και στο ΣτΕ.
Τελικά, το πρώτο τμήμα του διαγωνισμού κηρύχθηκε απευθείας άγονο, αφού δεν εκδηλώθηκε ενδιαφέρον. Τις προηγούμενες ημέρες, με απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κ. Χρήστου Σταϊκούρα, βγήκε εκτός πλάνου και το τέταρτο τμήμα της προμήθειας. Η τεχνική προσφορά της BYD, που εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Π. Πετρόπουλος, απορρίφθηκε διότι δεν ήταν σύμφωνη με το τεχνικό δελτίο του διαγωνισμού και επομένως μη παραδεκτή.
Δεδομένου ότι η εν λόγω προσφορά ήταν η μοναδική που έφτασε στο τελικό στάδιο του διαγωνισμού για το τέταρτο τμήμα, αφού οι IVECO FRANCE, RIZAR E-MOBILITY και VAN HOOL ERGOTRAK ASSOCIATION, δεν παρέτειναν την ισχύ των προσφορών τους, η διαδικασία ματαιώθηκε. Βγαίνει λοιπόν εκτός και το τέταρτο τμήμα του διαγωνισμού.
Υπενθυμίζεται ότι η κινεζική εταιρεία είχε υποβάλει προσφορά και για το πέμπτο τμήμα του διαγωνισμού, η οποία και πάλι απορρίφθηκε στην τεχνική αξιολόγηση. Σε εκείνο το τμήμα, που είναι και το πρώτο που προχώρησε, την προμήθεια 250 ηλεκτρικών λεωφορείων ανέλαβε η επίσης κινεζική Yutong, που εκπροσωπείται από τον όμιλο Κοπελούζου, έναντι 110,82 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).
Τα υπόλοιπα τρία τμήματα
Τα υπόλοιπα τρία τμήματα του διαγωνισμού προχωρούν με διαφορετικές ταχύτητες. Στην αναμονή για την κυκλοφορία των πρώτων 250 ηλεκτροκίνητων λεωφορείων στα τέλη Απριλίου, πριν τις γιορτές ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος και για τα 200 οχήματα CNG, 12 μήτρων και τεχνολογίας EURO VI, η Industria Italiana Autobus S.P.A., έναντι 64,46 εκατ. ευρώ.
Ακόμη, προσωρινή ανάδοχος για τα 100 λεωφορεία πεπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG), κατηγορίας EURO VI, μήκους 18 μέτρων είναι η ιταλογαλλική IVECO. Αναμένεται η έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η προσφορά της εταιρείας ανήλθε σε 38,5 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
