Σκληρή θα είναι οι «μάχη» για τη νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού, αφού οι έξι δεσμευτικές προσφορές που κατατέθηκαν στο ΤΑΙΠΕΔ αποτελούν ρεκόρ στην ιστορία του Ταμείου ως προς το πλήθος της συμμετοχής σε ένα διαγωνισμό και δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την καταβολή του υψηλότερου έως τώρα τιμήματος για την πώληση ενός δημόσιου περιουσιακού στοιχείου.
Από τα οκτώ σχήματα που είχαν προεπιλεγεί δεν κατέθεσαν προσφορά η ιταλική κοινοπραξία Gruppo Fininc– INC SpA και η κοινοπραξία των γαλλικών εταιρειών Vauban και Egis μαζί με το ολλανδικό επενδυτικό fund της DIF.
Τα έξι σχήματα που διεκδικούν τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης του χρυσοφόρου δρόμου είναι τα εξής:
- Η ισπανική Abertis που διαχειρίζεται δίκτυο 8.000 χλμ αυτοκινητοδρόμων σε 15 χώρες και έχει ισχυρούς μετόχους όπως την κατασκευαστική ACS του Φλορεντίνο Περεθ (προέδρου της Ρεάλ Μαδρίτης), την Blackstone και την οικογένεια Benetton.
- Ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με μεγάλη εμπειρία στις παραχωρήσεις κατέβηκε μόνος, υποβάλλοντας σχετική προσφορά, ενώ στην πρώτη φάση του διαγωνισμού ήταν μαζί με την αυστραλιανή First Sentier.
- Η Ένωση των εταιρειών Brisa – Rubicone bidco (Πορτογαλία και Aγγλία αντίστοιχα) με την Intrakat, η οποία αύξησε πρόσφατα το ποσοστό της στην κοινοπραξία σε 49%. Οι ξένοι εταίροι διαθέτουν την απαραίτητη εμπειρία στη διαχείριση αυτοκινητοδρόμων και η Ιntrakat με τους ισχυρούς μετόχους «χτυπάει» πλέον όλες τις μεγάλες παραχωρήσεις στη χώρα.
- Το σχήμα της αυστραλέζικης Macquarie μαζί με τον όμιλο Κοπελούζου. Οι Αυστραλοί έχουν αποκτήσει στη χώρα μας το 49% του ΔΕΔΔΗΕ έναντι 1,3 δισ ευρώ και βρίσκονται πολύ κοντά στην εξαγορά του 50% της Εnel Ελλάδος.
- Η κοινοπραξία της γαλλικής Vinci μαζί με την Mytilineos και τη Mobility Partners. Οι Γάλλοι έχουν παρουσία στις ελληνικές παραχωρήσεις όπως στη Γέφυρα Ρίου Αντιρρίου και στην Ολυμπία Οδό.
- Οι σημερινοί παραχωρησιούχοι του έργου, Άκτωρ Παραχωρήσεις και Avax με την προσθήκη της γαλλικής Meridiam.
Αγώνας δρόμου για ανάδοχο μέχρι τη λήξη της σύμβασης, τον Οκτώβριο του 2024
Η διαδικασία αξιολόγησης των νομιμοποιητικών εγγράφων θα ξεκινήσει άμεσα και οι προσφορές θα ανοίξουν σε μελλοντική συνεδρίαση του ΔΣ του ΤΑΙΠΕΔ -μάλλον εντός Σεπτεμβρίου- ταυτόχρονα με τις αποτιμήσεις που έχουν κάνει για τον αυτοκινητόδρομο οι δύο ανεξάρτητοι εκτιμητές του ΤΑΙΠΕΔ.
Ο διαγωνισμός είναι πλειοδοτικός και η καλύτερη προσφορά θα κερδίσει, αλλά μπορεί να υπάρξει γύρος βελτιωμένων προσφορών, εάν η καλύτερη προσφορά δεν είναι μεγαλύτερη τουλάχιστον κατά 5% από τις υπόλοιπες.
Από τον Σεπτέμβριο και μετά θα ξεκινήσει ένας αγώνας δρόμου, καθώς η υφιστάμενη σύμβαση λήγει τον Οκτώβριο του 2024 και μέσα στο περιθώριο των δώδεκα μηνών θα πρέπει να ανακηρυχθεί ο προτιμητέος επενδυτής, να αποδείξει ο πλειοδότης ότι έχει τα διαθέσιμα κεφάλαια για να καλύψει το τίμημα (proof of funds), να γίνει έλεγχος της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, να υπογραφεί η σύμβαση και τέλος να κυρωθεί από τη Βουλή.
Αν δεν γίνουν αυτές οι διαδικασίες εντός 12μηνου, αναπόφευκτο θα είναι να δοθεί παράταση της υφιστάμενης σύμβασης για ένα έτος. Υπό κανονικές συνθήκες, το 12μηνο θα επαρκούσε, αλλά αν κρίνει κανείς από το παράδειγμα της παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, όπου εδώ και δύο χρόνια υπάρχει ο ανάδοχος αλλά η σύμβαση μόλις τώρα πήγε προς έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο, μπορεί να συμπεράνει ότι πολύ δύσκολα θα τηρηθούν και σε αυτή την περίπτωση τα χρονοδιαγράμματα.
Οι παράμετροι που θα καθορίσουν το τελικό τίμημα
Το ΤΑΙΠΕΔ προσδοκά ένα τίμημα κοντά στα 2 δισ. ευρώ, που αν επιτευχθεί θα είναι το μεγαλύτερο τίμημα στις αποκρατικοποιήσεις μετά το 1,5 δισ. που προσέφερε η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ - EGIS για την Εγνατία Οδό.
Οι όμιλοι που διεκδικούν το έργο έχουν ισχυρή κεφαλαιακή βάση και ένα τραπεζικό σύστημα έτοιμο να τους δανείσει, αφού η επιτυχία του δρόμου περιορίζει σημαντικά το ρίσκο των τραπεζών αν και τη διαφορά θα κάνουν τα ίδια κεφάλαια που θα βάλει κάθε διεκδικητής. Ουσιαστικά, η συγκεκριμένη παραχώρηση είναι έναν «ομόλογο» που υπόσχεται σταθερές μακροχρόνιες αποδόσεις στον κάτοχό του την ίδια ώρα που η ελληνική οικονομία αναδεικνύεται σε μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην Ευρώπη.
Επίσης, ο διαγωνισμός δεν έχει κατασκευαστικό αντικείμενο, ενώ δεν θα χρειαστούν άμεσα δαπάνες για βαριά συντήρηση, γιατί γίνονται τώρα από τον υφιστάμενο παραχωρησιούχο.
Όλοι οι ενδιαφερόμενοι έχουν κάνει την «άσκησή» τους μελετώντας τη σχέση κόστους-απόδοσης με όλα τα δεδομένα που βρίσκονται στο τραπέζι, όπως η αύξηση των επιτοκίων αλλά και η δυνατότητα επιβολής διαφοροποιημένων διοδίων που αυξάνει τα έσοδά τους.
Για τα πέντε πρώτα χρόνια της σύμβασης το διόδιο θα είναι ενιαίο στα 2,5 ευρώ, φθηνότερο κατά 11% σε σχέση με τα 2,80 ευρώ που ισχύουν σήμερα. Μετά την παρέλευση της πενταετίας προβλέπεται αύξηση των διοδίων κατά 30% έως δηλαδή τα 3,25 ευρώ σε ώρες αιχμής (πρωί και απόγευμα), εφόσον ο παραχωρησιούχος αποδείξει με μελέτες πως τουλάχιστον σε τρία από τα τέσσερα μεγάλα τμήματα του δρόμου η μέση ταχύτητα λόγω του κυκλοφοριακού φόρτου δεν υπερβαίνει τα 45 χλμ. ανά ώρα.
Η νέα 25ετής σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού σε αντίθεση με την υφιστάμενη προβλέπει και καταβολή ετήσιας αμοιβής στο κράτος από τον παραχωρησιούχο, που ανέρχεται στο 7,5% των ετήσιων εσόδων του δρόμου.