Τα κράτη μέλη της ΕΕ συμφώνησαν την Τετάρτη στο τελευταίο μέρος μιας αναθεώρησης των κανόνων για τον τρόπο με τον οποίο χειρίζονται τους αιτούντες άσυλο και τους παράτυπους μετανάστες, με απώτερο στόχο να γίνει νόμος μέχρι τις εκλογές του επόμενου έτους.
Η συζήτηση για το μεταναστευτικό θα έχει εξέχουσα θέση στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας που θα πραγματοποιηθεί αύριο στην Αλάμπρα στη Γρανάδα της Ισπανίας.
Οι πρέσβεις των 27 χωρών κατέληξαν στη συμφωνία στις Βρυξέλλες, αφού η Ιταλία και η Γερμανία διευθέτησαν μια διαμάχη της τελευταίας στιγμής σχετικά με τις φιλανθρωπικές οργανώσεις που διασώζουν μετανάστες που έχουν εγκλωβιστεί στη Μεσόγειο. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς χαρακτήρισε την αναμόρφωση του μεταναστευτικού συστήματος «ιστορική καμπή».
«Η μεταρρύθμιση θα είναι αποτελεσματική στον περιορισμό της παράτυπης μετανάστευσης στην Ευρώπη και θα προσφέρει διαρκή ανακούφιση σε χώρες όπως η Γερμανία», έγραψε.
Στόχος της ΕΕ είναι οι επί μακρόν καθυστερημένες αλλαγές να γίνουν νόμος πριν από τις ευρωεκλογές του ερχόμενου Ιουνίου που θα εγκαινιάσουν ένα νέο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο και μια νέα επιτροπή.
«Είμαστε τώρα σε καλύτερη θέση για να καταλήξουμε σε συμφωνία για ολόκληρο το σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του εξαμήνου», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς χαρακτήρισε το κείμενο ως τον «τελευταίο κρίκο που λείπει από τη δέσμη μέτρων» και προέτρεψε τα κράτη μέλη της ΕΕ και το κοινοβούλιο να προχωρήσουν τώρα στις παρατεταμένες διαπραγματεύσεις για να το καταστήσουν νόμο.
«Πρέπει το σύμφωνο να ολοκληρωθεί πριν οι Ευρωπαίοι πάνε να ψηφίσουν», δήλωσε ο Σχοινάς.
Το επόμενο κεφάλαιο στην πολιτική της ΕΕ θα μπορούσε να δει μια πολιτική αλλαγή στο κοινοβούλιο, δεδομένης της ανόδου των δεξιών κομμάτων σε αρκετές χώρες της ΕΕ, και θα δει την Ουγγαρία και την Πολωνία να εναλλάσσονται στην εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
Μόλις τεθεί σε εφαρμογή, το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο θα επιδιώξει να ανακουφίσει την πίεση που ασκείται στις λεγόμενες χώρες πρώτης γραμμής, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, με τη μετεγκατάσταση ορισμένων αφίξεων σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Οι χώρες που αντιτίθενται στη φιλοξενία αιτούντων άσυλο - μεταξύ των οποίων η Πολωνία και η Ουγγαρία - θα πρέπει να πληρώνουν αυτές που δέχονται μετανάστες.
Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιδιώξει να επιταχύνει την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου, ώστε οι μετανάστες που δεν γίνονται δεκτοί να επιστρέφονται στη χώρα καταγωγής ή διέλευσης, ενώ ο μέγιστος χρόνος κράτησης των μεταναστών στα συνοριακά κέντρα θα επιμηκυνθεί από τις 12 εβδομάδες που είναι σήμερα.
Η πρόσφατη άφιξη χιλιάδων αιτούντων άσυλο που έφτασαν από την Αφρική στο ιταλικό νησί Λαμπεντούζα ενίσχυσε κυρίως την επείγουσα ανάγκη να τεθεί σε εφαρμογή η αναθεωρημένη πολιτική.
Μέρος του στόχου της αναθεωρημένης πολιτικής είναι οι χώρες της ΕΕ να δράσουν από κοινού σε περίπτωση που βρεθούν αντιμέτωπες με ξαφνική μεγάλη εισροή αιτούντων άσυλο, όπως συνέβη το 2015 - 2016, όταν έφτασαν εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Σύροι που διέφευγαν από τον πόλεμο στη χώρα τους.
Η συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ χρειαζόταν μόνο μια σταθμισμένη πλειοψηφία των χωρών, πράγμα που σημαίνει ότι η αντίθεση της Πολωνίας και της Ουγγαρίας δεν εκτροχίασε τη συμφωνία.
Η Βαρσοβία και η Βουδαπέστη άσκησαν ευθέως κριτική στην πίεση που ασκήθηκε για να τις πείσουν να δεχτούν ή να πληρώσουν για τους μετανάστες.
Το δεξιό κυβερνών κόμμα της Πολωνίας έχει καταστήσει τη μετανάστευση σημαντικό μέρος των σκληρά αμφισβητούμενων εκλογών αυτού του μήνα και έχει οργανώσει δημοψήφισμα για το θέμα για την ίδια ημέρα. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Peter Szijjarto εκτόξευσε άλλη μια σφοδρή επίθεση κατά των μεταρρυθμίσεων την Τετάρτη.
«Καλούμε τις Βρυξέλλες να τερματίσουν αμέσως αυτή τη μεταναστευτική πολιτική», δήλωσε.