Κίνδυνος να καταρρεύσουν οι συνομιλίες για το κλίμα – Η ΕΕ απειλεί να αποχωρήσει

Ορατός είναι ο κίνδυνος να ναυαγήσουν οι συνομιλίες για το κλίμα στο πλαίσιο της COP27 που διεξάγεται στην Αίγυπτο. Ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα, Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε ότι η ΕΕ είναι «έτοιμη να αποχωρήσει» από τις συνομιλίες του ΟΗΕ για το κλίμα στην Αίγυπτο, εάν δεν σημειωθεί πρόοδος στη διατήρηση του στόχου για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα. «Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά και όχι προς τα πίσω και όλοι οι υπουργοί (της ΕΕ) (…) είναι διατεθειμένοι να αποχωρήσουν, αν δεν έχουμε ένα αποτέλεσμα το οποίο θα σταθεί στο ύψος των όσων περιμένει ο κόσμος – κυρίως να κάνουμε κάτι για αυτή την κλιματική κρίση», τόνισε.

Το τελεσίγραφο του Τίμερμανς θέτει σε κίνδυνο τις συνομιλίες, λίγες μέρες αφότου το μπλοκ προσπάθησε να σπάσει το αδιέξοδο με μια πρόταση για τη δημιουργία χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για να πληρώσει για τις απώλειες και τις ζημιές που προκλήθηκαν από γεγονότα όπως πλημμύρες και τυφώνες. Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ θέλει οι χώρες να δεσμευτούν ότι θα κορυφώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές πριν από το 2025 και θα καταργήσουν σταδιακά όλα τα ορυκτά καύσιμα. Όσον αφορά τις απώλειες και τις ζημιές, το κείμενο που παρουσιάστηκε δεν περιελάμβανε την έκκληση της ΕΕ να ισχύει το ταμείο μόνο στα πιο ευάλωτα από το κλίμα έθνη, σύμφωνα με  αξιωματούχο, ο οποίος είπε ότι το έγγραφο αντ’ αυτού αναφερόταν σε μια ευρύτερη κατηγορία «αναπτυσσόμενων χωρών», η οποία θεωρητικά θα περιλάμβανε ομάδες όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία.

Όσον αφορά τον μετριασμό, το προσχέδιο δεν θα απαιτεί από τις χώρες να θέσουν νέους στόχους για το κλίμα ή να ενημερώσουν τα εθνικά τους σχέδια για την επίτευξη του στόχου του 1,5 βαθμού Κελσίου που ορίζεται από τη Συμφωνία του Παρισιού, είπε ο αξιωματούχος, ζητώντας να μην κατονομαστεί επειδή οι συζητήσεις ήταν ιδιωτικές. Ωστόσο ο Τίμερμανς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «πιστεύουμε ότι μπορεί να επιτευχθεί σήμερα ένα θετικό αποτέλεσμα», αν και πρόσθεσε ότι «ανησυχούμε για κάποια πράγματα που είδαμε και ακούσαμε τις τελευταίες, ας πούμε, 12 ώρες». Οι συνομιλίες, που είχαν προγραμματιστεί να ολοκληρωθούν την Παρασκευή, παρατάθηκαν για μια επιπλέον ημέρα για να επιτρέψουν στις χώρες να καταλήξουν σε συμφωνία που θα προωθεί τη δράση για το κλίμα. Η ΕΕ προσπάθησε να σπάσει το αδιέξοδο μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες διαπραγματεύσεων την Πέμπτη με μια πρόταση για τη δημιουργία χρηματοδοτικής διευκόλυνσης για την πληρωμή της απώλειας και της ζημίας που προκαλεί η κλιματική αλλαγή στις πιο ευάλωτες χώρες του κόσμου.

Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ θέλει οι χώρες να δεσμευτούν ότι θα κορυφώσουν τις παγκόσμιες εκπομπές πριν από το 2025 και θα καταργήσουν σταδιακά όλα τα ορυκτά καύσιμα. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και επικεφαλής της Κλιματικής Πολιτικής της ΕΕ υπογράμμισε ότι σκοπός των Ευρωπαίων είναι να κρατήσουν «ζωντανό» τον στόχο να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας της Γης στον 1,5 βαθμό Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή. Εξάλλου σε ανάρτησή του στο Twitter ο Τίμερμανς επεσήμανε: «Η ΕΕ είναι ενωμένη στην φιλοδοξία της να προχωρήσουμε μπροστά και να χτίσουμε πάνω σε αυτά που συμφωνήσαμε στη Γλασκώβη», αναφερόμενος στην περσινή COP26 που πραγματοποιήθηκε στη Σκωτία. «Το μήνυμά μας προς τους εταίρους μας είναι ξεκάθαρο: δεν μπορούμε να δεχθούμε ο στόχος του 1,5 βαθμού να πεθάνει εδώ και τώρα», πρόσθεσε.

Οι διαπραγματεύσεις στην διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα που φέτος διεξάγεται στο Σαρμ ελ Σέιχ είναι δύσκολες, γεγονός που ώθησε τον Αιγύπτιο υπουργό Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι, πρόεδρο της COP27, να ανακοινώσει ότι οι εργασίες της θα παραταθούν τουλάχιστον για σήμερα, αν και ήταν προγραμματισμένο να ολοκληρωθούν χθες Παρασκευή το βράδυ. Ο Σούκρι σήμερα επανέλαβε ότι θα δώσει στους αντιπροσώπους από σχεδόν 200 χώρες που έχουν συγκεντρωθεί στην Αίγυπτο περισσότερο χρόνο να εξετάσουν τα κείμενα, καλώντας τους «να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων», σημειώνοντας ότι γνωρίζει ότι υπάρχει πολλή «δυσαρέσκεια» μεταξύ τους. «Το θέμα τώρα είναι η βούληση των χωρών. Οι χώρες είναι αυτές που πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αναλάβουν την ευθύνη να βρουν σημεία σύγκλισης», υπογράμμισε. Παράλληλα ο πρόεδρος της COP27 υπογράμμισε ότι η τελική ανακοίνωση της διάσκεψης «διατηρεί ζωντανό τον στόχο του 1,5 βαθμού».

Το επίσημο προσχέδιο της τελικής ανακοίνωσης της συνόδου, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, επαναλαμβάνει τις προηγούμενες δεσμεύσεις περί περιορισμού της ανόδου της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου. Ωστόσο δεν περιελάμβανε τα αιτήματα κάποιων χωρών – μεταξύ των οποίων η ΕΕ και η Βρετανία— για μια συνολική συμφωνία που θα δεσμεύει τις χώρες να καταβάλλουν πιο φιλόδοξες προσπάθειες για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου. Επίσης στο προσχέδιο δεν υπήρχε αναφορά στην πρόταση της Ινδίας και της ΕΕ να ζητηθεί από τις χώρες να περιορίσουν τη χρήση όλων των ορυκτών καυσίμων και όχι μόνο του άνθρακα. Στην πρόταση αυτή είχαν αντιταχθεί οι πλούσιες σε πόρους χώρες, κυρίως στην Αφρική. Το κείμενο που δημοσιεύθηκε χθες δεν αναφερόταν και σε άλλα ζητήματα, μεταξύ των οποίων το βασικό θέμα τριβής μεταξύ των πλούσιων και των φτωχών χωρών: την αποζημίωση των κρατών που έχουν ήδη πληγεί ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.