Επανέρχεται η κινητικότητα στην αγορά ομολόγων του Χρηματιστηρίου, που επιβεβαιώνει ότι συνεχίζει να αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, παρά το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων έχει ανοίξει για τις μεγαλύτερες ελληνικές επιχειρήσεις, που έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν μεγάλα ποσά με σχετικά χαμηλό κόστος.
Η σχετικά νέα αγορά του Χ.Α., που ιδρύθηκε μόλις το 2016, όταν οι ελληνικές επιχειρήσεις ήταν αποκλεισμένες από τη διεθνή αγορά και το τραπεζικό σύστημα είχε περιορισμένες δυνατότητες να τις χρηματοδοτήσει, έχει έως τώρα ικανοποιητική πορεία, αν εξαιρεθεί η περίπτωση της MLS, τα ομόλογα της οποίας «έσκασαν» λόγω των γνωστών εξελίξεων και άφησαν τους επενδυτές με το πρώτο default σε εταιρικά ομόλογα του ΧΑ.
Παρότι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, όπως στην παρούσα φάση η ΔΕΗ, που εκδίδει ομόλογο με ρήτρα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, απευθύνονται στον… ωκεανό των διεθνών κεφαλαίων εκδίδοντας τίτλους στο εξωτερικό, εντούτοις, η αγορά ομολόγων του ΧΑ διατηρεί το δικό της ρόλο και προσελκύει εκδόσεις μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.
Στις 17 Μαρτίου αρχίζει η δημόσια προσφορά για το επταετές ομόλογο της Motor Oil, μια έκδοση έως 200 εκατ. ευρώ, που ανοίγει την αυλαία της αγοράς ομολόγων του ΧΑ για το 2021, καθώς χθες η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς ενέκρινε την έκδοση. Όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, είναι θετική εξέλιξη ότι ένας όμιλος τέτοιου βεληνεκούς, που θα μπορούσε να απευθυνθεί και στην ευρωπαϊκή αγορά, επιλέγει να προχωρήσει σε έκδοση στην Ελλάδα.
Την επόμενη Τρίτη 16 Μαρτίου θα ανακοινωθεί το εύρος απόδοσης, η δημόσια προσφορά θα ολοκληρωθεί στις 19 Μαρτίου, ενώ η έναρξη διαπραγμάτευσης των ομολογιών στο ΧΑ θα γίνει την Τετάρτη 24 Μαρτίου.
Η πρώτη έκδοση ομολόγου από ναυτιλιακή εταιρεία
Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών για την έκδοση του ομολόγου της Motor Oil, σειρά παίρνει μια εντελώς διαφορετική έκδοση, που θα ανοίξει έναν καινούριο δρόμο για την αγορά ομολόγων του ΧΑ. Η μεγάλη ελληνική ναυτιλιακή εταιρεία Costamare Shipping Co S.A., συμφερόντων της οικογένειας Κωνσταντακόπουλου (Costa Navarino κ.α.), εισηγμένη στο NYSE, σχεδιάζει την έκδοση του πρώτου ομολόγου ναυτιλιακής εταιρείας που θα εισαχθεί στο ελληνικό χρηματιστήριο. Μια έκδοση που αναμένεται ότι θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για ένα διαφορετικό ομόλογο που θα αναβαθμίσει την ελληνική κεφαλαιαγορά και, παράλληλα, θα σπάσει και ένα… ταμπού, που κρατάει χρόνια στο ΧΑ. Ο λόγος για το ταμπού της σχέσης που έχει η ελληνική ναυτιλία με το ελληνικό Χρηματιστήριο, μια σχέση που μένει διαρκώς στα... σχέδια, στις υποσχέσεις και στο «θετικό κλίμα», χωρίς ως τώρα να έχει γίνει πραγματικότητα μια έκδοση μετοχών ή ομολόγων από ναυτιλιακή εταιρεία.
Θυμίζουμε πως η προσπάθεια της Costamare Shipping Co S.A. για έκδοση ομολόγου στο Χ.Α. είχε αρχίσει το καλοκαίρι του 2017, όμως λόγω της ευρύτερης κρίσης στην αγορά κρίθηκε ότι θα ήταν καλύτερο να γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο. Τότε, ο στόχος ήταν για μια έκδοση έως 50 εκατ. ευρώ, ενώ τώρα, τόσο η εταιρεία όσο και οι ανάδοχοι πιστεύουν ότι η αγορά μπορεί να «σηκώσει» ένα ομόλογο τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι μια τόσο μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία, εισηγμένη στο NYSE, έρχεται στην Ελλάδα για την έκδοση ομολόγου, είναι μια εξέλιξη που θα προσδώσει επιπλέον κύρος στην ελληνική αγορά.
Η Costamare κατέχει ηγετική θέση στον κλάδο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων παγκόσμια, καθώς διαθέτει ένα στόλο από 73 πλοία. Είναι ιδιαίτερα δραστήρια τα τελευταία χρόνια, με πολλαπλές ναυπηγήσεις νέων πλοίων, αυξήσεις κεφαλαίου και συνεργασίες μεγάλου ειδικού βάρους. Η οικογένεια Κωνσταντακόπουλου ελέγχει περίπου το 58% των μετοχών.
Οι τρεις μεγάλες εκδόσεις που έγιναν το 2020
Το πρώτο εξάμηνο του 2020 ήταν «στεγνό» από εκδόσεις, πρωτίστως λόγω της εμφάνισης της πανδημίας και όσων ακολούθησαν. Όμως, τρεις κορυφαίοι εισηγμένοι όμιλοι της χώρας, οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Lamda Development και ΟΠΑΠ, στο δεύτερο μισό του έτους, μπόρεσαν και άντλησαν συνολικά πάνω από 1 δισ. ευρώ:
- Τον Ιούλιο του 2020, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ εξέδωσε 7ετές ομόλογο, αντλώντας 500 εκατ. ευρώ με κουπόνι 2,75%, ενώ οι προσφορές ανήλθαν στα 700 εκατ. ευρώ.
- Επίσης μέσα στον Ιούλιο του 2020, τη σκυτάλη πήρε η Lamda Development εκδίδοντας και αυτή 7ετές ομόλογο και αντλώντας 320 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του έργου στο Ελληνικό. Οι προσφορές έφτασαν τα 618,3 εκατ. ευρώ, ενώ το επιτόκιο έκλεισε στο 3,4%. Ήταν ένα ομόλογο «λαϊκής βάσης», με στόχο να δοθεί η δυνατότητα και σε μικρούς ιδιώτες επενδυτές να συμμετάσχουν επενδυτικά στο project του Ελληνικού και αυτός ήταν ο λόγος που δεν εκδόθηκε ευρωομόλογο, αλλά εγχώριες ομολογίες χαμηλού ποσού. Καταγράφηκε συμμετοχή – ρεκόρ με 10.454 επενδυτές, με τη δημόσια προσφορά να καλύπτεται κατά 1,93 φορές.
- Τον περασμένο Οκτώβριο, ο ΟΠΑΠ εξέδωσε ομόλογο 200 εκατ. ευρώ, με τις προσφορές να φτάνουν στα 611,9 εκατ. ευρώ. Η τελική απόδοση των ομολογιών του ΟΠΑΠ ορίστηκε στο κατώτερο εύρος, ήτοι στο 2,10%.
Προτάση για νέα κίνητρα
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι το υπουργείο Οικονομικών εξακολουθεί να εξετάζει προτάσεις για την τόνωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος για τα εταιρικά ομόλογα, τις οποίες είχε υποβάλει, στα τέλη του περασμένου χρόνου, επιτροπή με συμμετοχή εκπροσώπων όλων των φορέων της αγοράς, που είχε συσταθεί με πρωτοβουλία του υφυπουργού Οικονομικών, Γιώργου Ζαβού. Μεταξύ των μέτρων που είχαν προταθεί από την επιτροπή ήταν η κατάργηση του φόρου 15% στα κουπόνια των εταιρικών ομολόγων, μια παρέμβαση που θα αύξανε σημαντικά την ελκυστικότητα των τίτλων. Επιπλέον, προτάθηκε η παροχή κρατικής επιδότησης για τη μείωση εξόδων έκδοσης, κυρίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.