«Αδειάζει η κλεψύδρα» για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις στην εφορία και οι φορολογούμενοι πρέπει να αθροίσουν την αξία των αγορών τους και να υπολογίσουν αν έχουν και πόσο «έλλειμμα» στο απαιτούμενο όριο, το οποίο έχουν περιθώριο να καλύψουν έως το τέλος Δεκεμβρίου.
Σε διαφορετική περίπτωση θα κληθούν να πληρώσουν έξτρα φόρο που υπολογίζεται με συντελεστή 22% επί του ποσού που λείπει.
Φέτος η αξία των αποδείξεων με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα έχει αυξηθεί αισθητά, κυρίως για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, καθώς το ποσό δεν είναι κλιμακωτό όπως πέρυσι, αλλά οριζόντιο στο 30% του δηλωθέντος εισοδήματος με πλαφόν τα 20.000 ευρώ, δηλαδή το μέγιστο όριο αποδείξεων ορίζεται στα 6.000 ευρώ.
Για τον υπολογισμό του ύψους του εισοδήματος δεν λαμβάνεται υπόψη η ειδική εισφορά αλληλεγγύης και το ποσό της διατροφής που δίνεται από τον φορολογούμενο στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και σε εξαρτώμενο τέκνο του, εφόσον αυτό καταβάλλεται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Επιπλέον δεν περιλαμβάνεται το εισόδημα που προκύπτει από την προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων.
Με βάση τα παραπάνω, φορολογούμενος με εισόδημα 12.000 ευρώ θα πρέπει φέτος να συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 3.600 ευρώ (12.000 Χ 30%), για εισόδημα 20.000 ευρώ το ποσό διαμορφώνεται στα 6.000 ευρώ αλλά για εισόδημα 80.000 ευρώ είναι 20.000 ευρώ λόγω του πλαφόν.
Ωστόσο, αν η αξία των αποδείξεων υπολείπεται του απαιτούμενου ορίου στη διαφορά επιβάλλεται πέναλτι 22%. Έτσι, αν φορολογούμενος με εισόδημα 15.000 ευρώ δεν συγκεντρώσει αποδείξεις αξίας 4.500 ευρώ αλλά 4.000 ευρώ επί της διαφοράς των 500 ευρώ θα πληρώσει επιπλέον φόρο 110 ευρώ (500 Χ 22%).
Εξαιρούνται από το μέτρο:
- οι φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμα χρέη στο Δημόσιο στους οποίους έχουν κατασχεθεί ένας η περισσότεροι λογαριασμοί, πλην του ακατάσχετου λογαριασμού, οποτεδήποτε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του φορολογικού έτους. Για τη συγκεκριμένη κατηγορία το όριο των δαπανών με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής περιορίζεται σε 5.000 ευρώ.
- οι φορολογούμενοι που οι δαπάνες τους εντός του φορολογικού έτους για καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό) και για ενοίκια (κύριας ή/και δευτερεύουσας κατοικίας, επαγγελματικής στέγης, κατοικίας των εξαρτώμενων τέκνων του που φοιτούν σε άλλη πόλη) υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος τους. Σε αυτή τη περίπτωση το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται στο 20%, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
Πλήρη απαλλαγή από την υποχρέωση δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής έχουν οι ακόλουθες κατηγορίες:
- Φορολογούμενοι που ως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.
- Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
- Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
- Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
- Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., όσο και οι τρίτες χώρες.
- Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
- Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
- Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 664/1977.
- Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
- Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).
- Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
- Οι φυλακισμένοι.
Η αξία των e-δαπανών δηλώνεται ατομικά από κάθε σύζυγο ή από κάθε μέρος συμφώνου συμβίωσης. Για κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος εφόσον καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών. Στην κοινή δήλωση όταν ένας εκ των δυο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης ανήκει στα πρόσωπα των περιπτώσεων για τα οποία δεν απαιτείται η πραγματοποίηση δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και εφόσον πραγματοποιεί δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τότε το δηλωθέν ποσό των δαπανών του δύναται να μεταφερθεί στον άλλο σύζυγο ή στο άλλο μέρος συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών.
Οι δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής αναγνωρίζονται από την εφορία εφόσον πραγματοποιούνται στην ημεδαπή ή σε κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ. και περιλαμβάνονται στις ακόλουθες ομάδες του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.:
- Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά).
- Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός).
- Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση).
- Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων.
- Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες).
- Ομάδα 6 (Υγεία).
- Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων.
- Ομάδα 8 (Επικοινωνίες).
- Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών.
- Ομάδα 10 (Εκπαίδευση).
- Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια).
- Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες).
Εφόσον οι παραπάνω δαπάνες καταβάλλονται σε δόσεις, για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό των δόσεων που εκκαθαρίζονται στο οικείο φορολογικό έτος.
Ειδικά, για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, που είναι στο όνομα προσώπου διαφορετικού από εκείνο που τους εξοφλεί, οι δαπάνες γίνονται δεκτές, εφόσον το πρόσωπο που τις καταβάλλει είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.
Στην περίπτωση δαπανών των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αυτές θα λαμβάνονται υπόψη για τους ενοίκους ή ιδιοκτήτες ανάλογα με το ποσό που τους αντιστοιχεί.
Για τους ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα λαμβάνονται υπόψη και εκείνες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από τον επαγγελματικό τους τραπεζικό λογαριασμό, εφόσον αυτές αφορούν σε ατομικές ιδιωτικές τους δαπάνες και όχι στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών που καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής λαμβάνονται υπόψη και οι δαπάνες που σχετίζονται με τη λήψη υπηρεσιών και αφορούν στην ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, καθώς οι συγκεκριμένες δαπάνες εντάσσονται στην υποομάδα 432 (υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης κατοικίας) της ομάδας 4 του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, οι πραγματικοί δικαιούχοι, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιούν τους λογαριασμούς ανάλογα με τις δαπάνες που πραγματοποιούν μέσω αυτών. Το ίδιο ισχύει και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.
Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των δαπανών γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως ενδεικτικά, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αναλυτική εικόνα καρτών, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο εκτύπωσης της συναλλαγής από το τερματικό μηχάνημα (POS) κ.λπ. χωρίς να απαιτείται η συλλογή αποδείξεων.
Τα έγγραφα (π.χ. κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού) που αποδεικνύουν την εξόφληση της δαπάνης για απόκτηση αγαθών και λήψη υπηρεσιών, φυλάσσονται από τους φορολογούμενους μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έλεγχο της αρχικής δήλωσης.