Άλμα τιμών σχεδόν 10% στα σούπερ μάρκετ, τρίμηνη παράταση στο καλάθι

Εντός της εβδομάδος η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων πρόκειται να καταθέσει στη Βουλή προς ψήφιση τροπολογία με την οποία το «καλάθι του νοικοκυριού» παρατείνεται ως και τις 30 Ιουνίου. Εν τω μεταξύ, τα νεότερα στοιχεία για την κίνηση της αγοράς τον Ιανουάριο, όπου καταγράφεται μείωση όγκου πωλήσεων κατά 2,5% και αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 7%, επιβεβαιώνουν ότι τον πρώτο μήνα του έτους πέρασαν στα ράφια μεγάλες ανατιμήσεις, σχεδόν κατά 10%.

Πηγή του υπουργείου με την οποία συνομίλησε το BD έλεγε πως «είναι βέβαιο πως εντός των επόμενων ημερών πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή η ρύθμιση. Πότε θα ψηφιστεί δεν το γνωρίζω γιατί έχει να κάνει με το κοινοβουλευτικό έργο».

Είναι πάντως γεγονός πως η ηγεσία της Επιτροπής Ανταγωνισμού δεν πρέπει να νιώθει ιδιαίτερα ευτυχής, δεδομένου ότι όταν ανακοίνωσε την τρίμηνη παράταση ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Αδωνις Γεωργιάδης σε συνέντευξη του σε τηλεοπτικό σταθμό, κατελήφθη εξ απήνης, διότι δεν της ζητήθηκε η γνωμοδότηση της, όπως στην περίπτωση της αρχικής εφαρμογής του μέτρου και ήταν αρκετά προβληματισμένη για την τρίμηνη παράταση -αντιθέτως δεν είχε κανένα απολύτως πρόβλημα για μια παράταση ενός μηνός.

Παράλληλα «ευτυχής δεν νιώθει και η αγορά, λιανέμποροι και προμηθευτές, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε διαφορετικά», όπως σημείωναν χαρακτηριστικά πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με τις οποίες μίλησε το BD. Επίσης οι ίδιες πηγές έλεγαν πως το διάστημα των τριών μηνών δεν πρόκειται να προκαλέσει στρεβλώσεις στην αγορά –κάτι το οποίο προβληματίζει και την Επιτροπή Ανταγωνισμού– ενώ αντιθέτως ο πληθωρισμός των τροφίμων δείχνει να αντιστέκεται σθεναρά, τόσο πανευρωπαϊκά όσο και στην Ελλάδα, γεγονός που επιβάλλει την λήψη έκτακτων μέτρων, όπως είναι το «καλάθι του νοικοκυριού».

«Στόχος μας είναι ο εξορθολογισμός της συμπεριφοράς του καταναλωτή», λένε πηγές του υπουργείου, και προσθέτουν πως «κινούμαστε στον αντίποδα των πρακτικών της αγοράς, η οποία επιχειρεί να επηρεάσει τον καταναλωτή με το συναίσθημα ή την εικόνα, γι΄ αυτό και το μέτρο δεν είναι αρεστό».

Βέβαια, μία από τις συνέπειες, όπως έχει καταγραφεί στις μετρήσεις, αλλά και όπως επισημαίνουν πηγές της αγοράς, είναι πως επιταχύνει την την ανάπτυξη των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας –έχουν διευρύνει αρκετά το μερίδιο τους στη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων μηνών– σε βάρος των επωνύμων προϊόντων, «πλασάροντας» τα με προνομιακό τρόπο στις επιλογές του καταναλωτή.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι ως τις 30 Ιουνίου 2023 συνεχίζει να ισχύει η απαγόρευση της αύξησης των περιθωρίων κέρδους. Μάλιστα ορισμένες πηγές της αγοράς ευελπιστούν ότι η 30η Ιουνίου ίσως να είναι και η τελευταία ημέρα της ισχύος των δύο παρεμβάσεων στην αγορά. Δεν είναι όμως σαφές πότε η επιθυμία ταυτίζεται με την πραγματικότητα κι ως γνωστόν συνήθως η ελπίδα πεθαίνει τελευταία.

Μειωμένη κατανάλωση, αυξημένες τιμές

Κατά 2,5% υποχώρησε τελικά η κατανάλωση στη διάρκεια του περασμένου Ιανουαρίου, ενώ αντιθέτως οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 7% και η τιμή ανά προϊόν κατά 9,8% ανά προϊόν, σύμφωνα με το μηνιαίο Μarket View της IRI. Στη διάρκεια του 2022 το σύνολο των πωλήσεων των τριών βασικών κατηγοριών, τροφίμων ειδών ατομικής υγιεινής και καλλυντικών και των ειδών καθαρισμού σπιτιού –εξαιρουμένης της Lidl– ανήλθαν στα 8,560 δισ. ευρώ, έναντι 8,059 δισ. ευρώ στη διάρκεια του 2021. Τον Ιανουάριο του 2023 οι πωλήσεις τους ανήλθαν στα 652 εκατ. ευρώ, έναντι 610 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2022.

Οι πωλήσεις των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 5,7%, των ειδών ατομικής υγιεινής και καλλυντικών κατά 12,3% και των προϊόντων καθαρισμού σπιτιού κατά 11,9%. Παράλληλα μειώθηκε η κατανάλωση των τροφίμων κατά 0,3%, των ειδών ατομικής υγιεινής και των καλλυντικών αυξήθηκαν κατά 1,2% και των ειδών καθαρισμού σπιτιού μειώθηκαν κατά 2,3%. Στην κατηγορία των τροφίμων, τη μεγαλύτερη πτώση σημείωσε η κατανάλωση των κατεψυγμένων κατά 8,2%, ακολουθούν τα γαλακτοκομικά με 6,7%, τα προϊόντα πρωινού με 5,6% και τα συσκευασμένα τρόφιμα με 3,2%. Το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σημείωσε νέο ρεκόρ στη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών, με 17,7% - αυξήθηκε το μερίδιο τους κατά 21,3%. Οι προωθητικές ενέργειες στο σύνολο των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 24,1%, στα είδη ατομικής υγιεινής και στα καλλυντικά κατά 29,1% και στα καθαριστικά κατά 22,3%. 

Στη διάρκεια του Ιανουαρίου του 2023 τη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων την είχαν τα υπερμάρκετ, άνω των 2.500 τμ, με ποσοστό 11%, ακολουθούν τα μικρά καταστήματα ως 400 τμ με ποσοστό 10,5%, στην τρίτη θέση βρέθηκαν τα καταστήματα με επιφάνεια από 400 τμ ως 1.000 τμ με ποσοστό 6,4% και στην τελευταία θέση τα σούπερ μάρκετ με επιφάνεια από 1.000 τμ ως και 2.500 τμ με ποσοστό 5%.