Μπορεί το μέλλον του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου (GSI) να παραμένει αβέβαιο, ωστόσο οι δύο πλευρές φαίνεται να ρίχνουν τους τόνους με τη επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη στη Νέα Υόρκη να θεωρείται κομβικής σημασίας.
Πάντως, σε περίπτωση «ναυαγίου» του έργου, υπάρχει έντονη φημολογία ότι καταστρώνεται ήδη plan B για το πώς και πού θα αξιοποιηθεί το καλώδιο που έχει μέχρι σήμερα κατασκευαστεί και ότι ο ΑΔΜΗΕ δε θα χάσει χρήματα.
Το plan b και ο αντίλογος
Σύμφωνα με πληροφορίες, το επικρατέστερο σενάριο είναι η χρησιμοποίησή του καλωδίου σε νησιωτικές ηλεκτρικές διασυνδέσεις που δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, όπως αυτές των Κυκλάδων ή των Δωδεκανήσων, χωρίς να αποκλείεται, βέβαια, η αξιοποίησή του σε έργα πέρα από τα ελληνικά ύδατα, όπως η διασύνδεση με την Αίγυπττο (Gregy).
Παράλληλα, οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο ΑΔΜΗΕ δε θα χάσει «ούτε 1 ευρώ» από αυτήν την υπόθεση, ωστόσο αναμένουμε να δούμε πώς ακριβώς θα μπορούσε να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, αφού μέχρι σήμερα γνωρίζουμε ότι σε περίπτωση οριστικού «παγώματος» θα ισχύσει μία lose-lose κατάσταση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΑΔΜΗΕ διαψεύδει τις πληροφορίες αυτές.
Πάντως, όσον αφορά στο τι θα απογίνει το καλώδιο, σύμφωνα με πηγές που παρακολουθούν στενά το έργο, σε περίπτωση ακύρωσης το καλώδιο θα μείνει στη Nexans- τη γαλλική εταιρεία που το κατασκευάζει. Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η γαλλική εταιρεία δεν εμπλέκεται σε κάποια από τα προαναφερόμενα έργα, αλλά και να εμπλεκόταν δε θα τη συνέφερε να τοποθετήσει ένα τόσο ακριβό καλώδιο- το οποίο έχει κατασκευαστεί με συγκεκριμένες προδιαγραφές- σε έργα λιγότερο απαιτητικά.
«Οι προηγμένες λύσεις καλωδίων HVDC της Nexans είναι ιδιαίτερα περιζήτητες σε μια σειρά έργων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επομένως, οποιαδήποτε διαθέσιμη παραγωγική ικανότητα μπορεί να αναδιατεθεί σε άλλες πρωτοβουλίες, οι οποίες είναι ήδη σε εξέλιξη ή υπό σχεδιασμό», είχε αναφέρει μάλιστα σε σχετική ανακοίνωση η εταιρεία στα τέλη Ιουλίου, επιβεβαιώνοντας τότε ότι εκείνη θα αποφασίσει για το πώς θα αξιοποιηθεί το καλώδιο.
Σχετικά τώρα με το ποιος «θα πληρώσει το λογαριασμό», σύμφωνα με όσα μέχρι στιγμής γνωρίζουμε, ο ΑΔΜΗΕ θα βγει χαμένος, αφού αν το έργο «παγώσει» θα τεθεί σε ισχύ η περίφημη ρύθμιση του 50%-50%, (αντί για το αρχικό 63% η κυπριακή, 37% η ελληνική).
Η κυπριακή πλευρά αντί για τα 25 εκατ. ευρώ που καλείται σήμερα να πληρώσει, θα κληθεί να καταβάλει 125 εκατ. ευρώ, όσο το 50% των μέχρι τώρα συνολικών δαπανών του ΑΔΜΗΕ, που διαμορφώνονται σε 251 εκατ. ευρώ.
Η Τουρκία είναι το πραγματικό εμπόδιο
Μπορεί η Κύπρος να επικαλείται εδώ και καιρό δια στόματος του Υπουργού Οικονομικών, Μάκη Κεραυνού, ανησυχίες περί μη βιωσιμότητας του έργου, ωστόσο η αλήθεια είναι διαφορετική. Ο πραγματικός λόγος που η Λευκωσία δεν προχωρά σε διευθέτηση της οικονομικής εκκρεμότητας των 25 εκατ. ευρώ, ώστε να προχωρήσει η κατασκευή του καλωδίου, είναι η Τουρκία, η οποία θα ήταν απόλυτα ικανοποιημένη με ένα πιθανό «ναυάγιο» του έργου.
Η γείτονα χώρα έχει αποτελέσει από την πρώτη στιγμή τροχοπέδη στην υλοποίηση του έργου, δημιουργώντας στρατηγικά και τεχνικά εμπόδια. Τον Ιούλιο του 2024, τουρκικά πολεμικά πλοία παρεμπόδισαν τις υποθαλάσσιες έρευνες νότια της Κάσου, «παγώνοντας» τις έρευνες στο 60% της διαδρομής.
Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι οι περιοχές αυτές περιλαμβάνονται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα με βάση το τουρκολιβυκό μνημόνιο και θεωρεί ότι οποιαδήποτε έρευνα ή τοποθέτηση καλωδίων απαιτεί τη δική της έγκριση. Συνεπώς, έχει εκδώσει anti-NAVTEX και στέλνει ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις να παρακολουθούν τις περιοχές.
Έτσι, μετά την διακοπή των ερευνών το 2024, δεν επαναλήφθηκε κάποια τέτοια προσπάθεια όλους αυτούς τους μήνες, παρά την επιθυμία του ΑΔΜΗΕ να προχωρήσει το έργο, για το οποίο έχει ήδη επενδύσει ένα μεγάλο ποσό, ενώ δέχεται πιέσεις και από τη Nexans, τη γαλλική εταιρεία που κατασκευάζει το καλώδιο.
Και μπορεί η Λευκωσία να δέχεται πιέσεις τόσο από τις Βρυξέλλες όσο και από την Αθήνα για να πάρει ξεκάθαρη απόφαση για τον επιθυμεί τελικά τη συνέχιση του έργου ή όχι, ωστόσο το τοπίο παραμένει θολό.
Η ηλεκτρική διασύνδεση με τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και ο Gregy
Όπως προαναφέρθηκε πολλά είναι τα έργα στα οποία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το καλώδιο GSI στην περίπτωση που το έργο μπει στις ελληνικές καλένδες.
• Ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων:
Είναι ένα σημαντικό έργο που στοχεύει στη σύνδεση των νησιών του συμπλέγματος με το Ηπειρωτικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Υψηλής Τάσης. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2025 και περιλαμβάνει την τελική φάση διασύνδεσης των νησιών Σαντορίνη, Φολέγανδρος, Μήλος και Σέριφος.
Με την ολοκλήρωση της διασύνδεσης, θα υπάρξει δυνατότητα ανάπτυξης μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 332 MW, κάτι που θα οδηγήσει σε ένα πιο σταθερό, πράσινο και οικονομικό ενεργειακό μείγμα για τα νησιά.
Επίσης, θα μειωθούν οι ρυπογόνες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 150 χιλιάδες τόνους ετησίως, με παράλληλη προοδευτική απόσυρση των παλαιών πετρελαϊκών μονάδων που σήμερα τροφοδοτούν τα νησιά. Το έργο συγχρηματοδοτείται εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ έχει χαρακτηριστεί ως έργο γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος για τη χώρα.
Η διασύνδεση περιλαμβάνει υποβρύχια καλώδια υψηλής τάσης και κατασκευή υποσταθμών στα νησιά, με το πρώτο κομμάτι της διασύνδεσης (Σαντορίνη-Νάξος) να έχει ήδη ξεκινήσει κατασκευή και τα υπόλοιπα τμήματα να είναι σε φάση υλοποίησης. Η ολοκλήρωση θα βελτιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού και τη σταθερότητα του ηλεκτρικού συστήματος της περιοχής, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των νησιών.
- Ηλεκτρική Διασύνδεση των Δωδεκανήσων:
Το έργο, το οποίο έχει ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2029, περιλαμβάνει τη σύνδεση έξι αυτόνομων ηλεκτρικών συστημάτων των Δωδεκανήσων (Ρόδος, Κως, Κάρπαθος, Σύμη, Κάλυμνος, Πάτμος, Αρκιοί και τα σχετικά μικρότερα νησιά που συνδέονται υποβρυχίως) με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω υποβρυχίων καλωδίων υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος (HVDC). Το κύριο σημείο διασύνδεσης με το ηπειρωτικό σύστημα είναι το ΚΥΤ Κορίνθου, όπου θα κατασκευαστεί σταθμός μετατροπής από συνεχές σε εναλλασσόμενο ρεύμα.
Ο προϋπολογισμός για τη διασύνδεση των Δωδεκανήσων ανέρχεται σε περίπου 2 δις. ευρώ, με σημαντική χρηματοδότηση από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών, στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και της βιώσιμης ανάπτυξης των νησιών.
- Ηλεκτρική διασύνδεση Αιγύπτου - Ελλάδας (GREGY)
Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο που αναμένεται να μεταμορφώσει ποικιλοτρόπως το ενεργειακό τοπίο τόσο στην χώρα μας όσο και σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Το έργο προετοιμάζεται πολύ μεθοδικά από την Elica Interconnector S.M.S.A μέλος του Ομίλου Κοπελούζου και έχει ήδη κερδίσει την υποστήριξη των δύο κρατών -της Ελλάδας και της Αιγύπτου- αλλά και της Κομισιόν.
Βρίσκεται στο τελικό στάδιο ωρίμανσης μελετών και αδειοδοτήσεων, ενώ έχει ενταχθεί στην 6η λίστα έργων PCI/PMI, καθώς και στο πλαίσιο Global Gateway της Ε.Ε., το οποίο περιλαμβάνει έργα υψηλής στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη.
Το υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο με δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας και συνολικού αναμενόμενου προϋπολογισμού 4.2 δισ. ευρώ, που θα μεταφέρει 100% πράσινη ενέργεια που παράγεται από μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αίγυπτο, θα ωφελήσει τόσο τους οικιακούς όσο και τους επιχειρηματικούς καταναλωτές στην Ελλάδα και στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες.
Η κρίσιμη συνάντηση στη Νέα Υόρκη
Δημοσίευμα της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», αναφέρει ότι ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα έχουν την καθιερωμένη συνάντηση εργασίας στη Νέα Υόρκη το τρίτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Στην ατζέντα θα βρεθεί και το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα «μετά από ένα έντονο δεκαήμερο, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου ρίχνουν τους τόνους για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης και κηρύσσουν επί της ουσίας ανακωχή, με την εκτόνωση της έντασης να λειτουργεί ως υπόβαθρο για τη συζήτηση όλων των πτυχών του θέματος». To ρίξιμο των τόνων είναι επιθυμία και των δύο πλευρών, αναφέρει στον «Π» πηγή με γνώση των γεγονότων.
Αναλαμβάνει δράση η Κομισιόν
Οι Βρυξέλλες αναλαμβάνουν δράση, εντάσσοντας το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου στις ενεργειακές λεωφόρους της ΕΕ- μία νέα πρωτοβουλία για να προχωρήσουν κομβικής σημασίας ηλεκτρικές διασυνδέσεις και δίκτυα.
Η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε την Τετάρτη κατά την ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης (State of the Union), την πρωτοβουλία «Energy Highways», με σκοπό την επίσπευση ολοκλήρωσης 8 κρίσιμων έργων όπου εντοπίζεται «συμφόρηση» από την ΕΕ, κάνοντας με αυτό τον τρόπο πιθανά έμμεση αναφορά και στο καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου.
«Εντοπίσαμε οκτώ κρίσιμα σημεία συμφόρησης στις ενεργειακές μας υποδομές, από τα στενά του Ερεσούντ έως τον πορθμό της Σικελίας. Θα εργαστούμε τώρα για να εξαλείψουμε αυτά τα σημεία συμφόρησης ένα προς ένα. Θα φέρουμε σε επαφή τις κυβερνήσεις και τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας για να αντιμετωπίσουμε όλα τα εκκρεμή ζητήματα. Γιατί οι Ευρωπαίες και οι Ευρωπαίοι χρειάζονται οικονομικά προσιτή ενέργεια σήμερα κιόλας», επισήμανε.
«Πρέπει να εκσυγχρονίσουμε επειγόντως τις υποδομές και τις διασυνδέσεις μας και να επενδύσουμε σ' αυτές. Γι' αυτό και θα προτείνουμε μια νέα δέσμη μέτρων για τα δίκτυα, ώστε να ενισχύσουμε τις υποδομές δικτύου μας και να επιταχύνουμε την αδειοδότηση», τόνισε.
Η σημασία των ηλεκτρικών διασυνδέσεων συζητήθηκε και κατά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Υπουργό Εσωτερικών των ΗΠΑ και επικεφαλής του Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας του Λευκού Οίκου, Νταγκ Μπέργκαμκ, όπου δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία των έργων Great Sea Interconnector και GREGY.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
