Κατά 6,4 δισ. ευρώ ή -7,9% μειώθηκαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) των τραπεζών στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος στο πρώτο εξάμηνο της φετινής χρονιάς συνεχίστηκε η βελτίωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων δανείων των τραπεζών.
Το συνολικό απόθεμα των ΜΕΔ του εγχώριου τραπεζικού συστήματος διαμορφώθηκε στο τέλος του περασμένου Ιουνίου στα 75,4 δισ. ευρώ έναντι 81,8 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2018. Η συνολική μείωση των ΜΕΔ σε σχέση με το υψηλότερο σημείο τους, που καταγράφηκε το Μάρτιο του 2016, έφθασε το 30% ή 31,8 δισεκ. ευρώ. Ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 ανήλθε σε 43,6%, έναντι 45,4% στο τέλος του 2018 κατατάσσοντας τη χώρα στο υψηλότερο επίπεδο σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Η μείωση του λόγου προέρχεται κυρίως από τη μείωση του αποθέματος των ΜΕΔ (7,9%), η οποία ήταν μεγαλύτερη σε σχέση με τη μείωση του συνόλου των τραπεζικών πιστώσεων κατά τη διάρκεια του έτους (4,0%).
Ωστόσο σημειώνει η ΤτΕ, η σταδιακή μείωση των ΜΕΔ οφείλεται κυρίως σε μη οργανικές ενέργειες (διαγραφές ύψους 2,1 δισεκ. ευρώ και πωλήσεις ύψους 3,6 δισεκ. ευρώ, που σωρευτικά διενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια του α΄ εξαμήνου 2019), ενώ συνεχίστηκε η καθαρή εισροή νέων ΜΕΔ, κυρίως λόγω αθέτησης υποχρεώσεων από πιστούχους με ρύθμιση οφειλής.
Επισημαίνεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα, με τη νέα επιχειρησιακή στοχοθεσία την οποία Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Δεκέμβριος 2019 υπέβαλαν στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (Single Supervisory Mechanism) στο τέλος Μαρτίου του 2019, στοχεύουν σε επίπεδα δείκτη ΜΕΔ ως προς το σύνολο των δανείων κάτω του 20% το 2021.
Ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις ανήλθε στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 σε 46%, από 47,4% το 2018. Ειδικότερα, οι προβλέψεις που είχαν σωρευτικά σχηματίσει οι τράπεζες έως το τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 για την κάλυψη των ΜΕΔ ανέρχονται στο επίπεδο των 34,7 δισεκ. ευρώ, έναντι 38,7 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2018.
Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στις σημαντικές διαγραφές που πραγματοποιήθηκαν εντός του εξαμήνου. Συνολικά, επισημαίνεται ότι το εν λόγω επίπεδο του δείκτη κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις υπολείπεται του μέσου όρου των ευρωπαϊκών ομίλων μεσαίου μεγέθους σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του α΄ τριμήνου του 2019.
Ο δείκτης κάλυψης ΜΕΔ από εξασφαλίσεις στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2019 ανήλθε σε 54,5%, σημειώνοντας άνοδο σε σχέση με το τέλος του 2018 (53,4%). Ωστόσο, ο δείκτης κάλυψης μη εξυπηρετούμενων ρυθμισμένων δανείων από εξασφαλίσεις ανέρχεται σε υψηλότερο επίπεδο, ήτοι 61,2%, έναντι 57,6% στο τέλος του 2018.
Ενίσχυση κεφαλαιακής βάσης
Την ανάγκη λήψης προληπτικών μέτρων από μέρους των τραπεζών προκειμένου, μεταξύ άλλων, να καλύψουν τυχόν κεφαλαιακές απαιτήσεις που θα προκύψουν από τα επερχόμενα stress tests, επισημαίνεται επίσης στην Έκθεση.
Η ΤτΕ επισημαίνει ότι προκειμένου να ενισχυθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, απαιτείται καταρχήν, μία ολιστική λύση για την αντιμετώπιση του προβλήματος των κόκκινων δανείων. Προειδοποιεί μάλιστα, ότι «εάν δεν υπάρξει μεταβολή της υφιστάμενης κατάστασης, τα μεγέθη κερδοφορίας των τραπεζών δεν θα μπορέσουν εύκολα να μεταβληθούν, δεδομένου του πεπερασμένου περιθωρίου περιστολής του λοιπού λειτουργικού κόστους».
Ταυτοχρόνως διαπιστώνει, ότι ενώ η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών διατηρείται σε ικανοποιητικό επίπεδο, υπάρχει ωστόσο πρόβλημα με την ποιότητα του κεφαλαίου. Συγκεκριμένα, το 60% των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών, κατά μέσο όρο, αποτελείται από τον λεγόμενο αναβαλλόμενο φόρο. Τούτο καταρχάς «φρενάρει» την αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων. Επιπροσθέτως, η ΤτΕ προειδοποιεί ότι «τυχόν πρόσθετες εποπτικές κεφαλαιακές απαιτήσεις λόγω της σταδιακής εφαρμογής του Διεθνούς Πρότυπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (ΔΠΧΑ 9), της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων κρίσης (stress test) της επόμενης χρονιάς, καθώς και της εφαρμογής του προληπτικού μηχανισμού ασφαλείας, θα λειτουργήσουν επιπρόσθετα επιβαρυντικά».
Στο πλαίσιο αυτό, η υιοθέτηση μιας ολιστικής προσέγγισης επιβάλλεται προκειμένου οι τράπεζες να προχωρήσουν στον αναγκαίο μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους σχεδίου, την αύξηση της αποδοτικότητάς τους και συνακόλουθα τη διασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών για τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου. Το σχέδιο ΗΡΑΚΛΗΣ χαρακτηρίζεται ως «σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, κρίνεται σκόπιμο να πλαισιωθεί από συμπληρωματικές ενέργειες». Στο πλαίσιο αυτό, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει συστήσει ειδική ομάδα εργασίας η οποία επεξεργάζεται εναλλακτικές στρατηγικές και προτάσεις επί του αρχικού σχεδίου της σχετικά με τους τρόπους ταυτόχρονης μείωσης των ΜΕΔ και της αναβαλλόμενης φορολογίας, ως ποσοστό των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών.
Αναφορικά με τα έσοδα των τραπεζών αναγνωρίζεται ότι, τα λειτουργικά έξοδα παρουσίασαν περαιτέρω υποχώρηση, κυρίως λόγω της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης του προσωπικού και του δικτύου καταστημάτων. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, ενισχύθηκαν τα λειτουργικά κέρδη το α΄ εξάμηνο του 2019 και βελτιώθηκε ο δείκτης αποτελεσματικότητας (λόγος λειτουργικών εξόδων προς έσοδα) των ελληνικών τραπεζών.
Στο μέτωπο της ρευστότητας, η Έκθεση διαπιστώνει συνεχή βελτίωση χάρη στην ενίσχυση της καταθετικής βάσης και τη διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησης, όπως με την έκδοση χρέους μειωμένης εξασφάλισης και καλυμμένων ομολογιών. Καταγράφεται επίσης, η αύξηση των τραπεζικών καταθέσεων, στοιχείο που αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα των πηγών χρηματοδότησης, ενώ χρήζει αναφοράς το γεγονός ότι η αυξητική τάση του συνόλου των καταθέσεων συνεχίστηκε, παρά τη διατήρηση των επιτοκίων καταθέσεων σε χαμηλά επίπεδα. Επιπρόσθετα, η άντληση μέρους των καταθέσεων προθεσμίας των επιχειρήσεων χρησιμοποιήθηκε για την αγορά κεφαλαιουχικών αγαθών. Το γεγονός αυτό αντανακλά, σύμφωνα με την ΤτΕ, «την πεποίθηση ότι η χώρα έχει εισέλθει σε έναν ενάρετο κύκλο οικονομικής ανάπτυξης, όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να προβαίνουν σε λελογισμένη ανάληψη επενδυτικών πρωτοβουλιών».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
