Ανέλπιστα καλές επιδόσεις εμφανίζει ο τουριστικός τομέας, βγαίνοντας από τη μεγάλη περιπέτεια της πανδημίας με έσοδα από την φετινή σεζόν πολύ υψηλότερα των αρχικών προβλέψεων, καθώς όλα δείχνουν ότι «κλειδώνουν» σε ποσό άνω των 10 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλείεται ακόμη καλύτερη επίδοση, έως και στα 12 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στα δύο τρίτα των εσόδων του 2019.
Η τουριστική βιομηχανία πήγε απρόσμενα καλά φέτος, ξεπερνώντας ακόμη και τις αισιόδοξες εκτιμήσεις επαγγελματιών και θεσμικών παραγόντων του κλάδου, αφήνοντας άριστες παρακαταθήκες για ένα ακόμη πιο εξαιρετικό 2022.
Κάποιοι κρίσιμοι καταλύτες φέτος είναι αυτοί που όχι μόνο έκαναν τη διαφορά, αλλά αφήνουν αισιόδοξους οιωνούς για τις επόμενες τουριστικές περιόδους. Επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν, σημαντική αύξηση εσόδων ανά επισκέπτη, «άπλωμα» των επισκεπτών πέρα από τα κυρίαρχα brand, βάζοντας στο παιχνίδι ολοένα και περισσότερες περιοχές, αλλά και ένα μεγάλο μπαράζ τουριστικών επενδύσεων σε project μεγάλης αξίας, συνθέτουν την εικόνα του 2021.
Ο κλάδος του τουρισμού «επέστρεψε» το 2021 στην Ελλάδα, επιβεβαιώνοντας ότι η χώρα που διαθέτει 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμή, περισσότερα από 5.000 νησιά εκ των οποίων περίπου 130 κατοικήσιμα και υπέροχο κλίμα, είναι και θα παραμείνει ένα εκ των κορυφαίων τουριστικών brands παγκοσμίως, και στη μετά Covid-19 εποχή.
Φέρνοντας το 1/5 του συνολικού ΑΕΠ της χώρας, προσθέτοντας μια στις τέσσερις θέσεις εργασίας, διαχέοντας τα οφέλη σε συνολικά 17 κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας και εννέα τομείς, ο τουρισμός δεν είναι… ένας ακόμη κλάδος της ελληνικής οικονομίας, αλλά ο κλάδος – ναυαρχίδα. Φέτος λοιπόν, ο αρχικός στόχος για το 50% των εσόδων της χρονιάς – ρεκόρ του ’19 όχι μόνο θα επιτευχθεί, αλλά υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο για ακόμη καλύτερη επίδοση.
Τα έως τώρα στοιχεία δείχνουν πως τα έσοδα θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 55% των εισπράξεων του 2019 (18,2 δισ. ευρώ), ενώ υπάρχουν και πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις που κάνουν λόγο για έσοδα 11-12 δισ. ευρώ, ήτοι άνω του 60% συγκριτικά με τα προ διετίας επίπεδα.
Σε πρόσφατη ανάρτηση στο twitter, ο πρώην πρόεδρος του ΣΕΤΕ, Ανδρέας Ανδρεάδης έκανε λόγο για φετινά έσοδα στα 12 δισ. ευρώ, υπογραμμίζοντας ότι το πλήρες come back της χώρας είναι ορατό. Την πρόβλεψη αυτή ο κ. Ανδρεάδης τη στήριξε αφενός στην αύξηση κατά 20% του μέσου εσόδου ανά επισκέπτη, αφετέρου στην προσέγγιση των εσόδων του 2019, στο τρίμηνο Αυγούστου – Οκτωβρίου 2021. Παράλληλα, κάνει λόγο για εξαιρετικό momentum προκρατήσεων από Αγγλία για την επόμενη σεζόν.
Στα 6,58 δισ. ευρώ τα έσοδα το 8μηνο
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε χθες η Τράπεζα της Ελλάδος, τα τουριστικά έσοδα το πρώτο 8μηνο ήταν τα μισά σε σχέση με το 8μηνο του 2019 -6,58 δισ. ευρώ έναντι 13,22 δισ. ευρώ- καθώς η τουριστική κίνηση άρχισε ουσιαστικά από τα μέσα Μαΐου φέτος λόγω των μέτρων για τον κορονοϊό. Παράλληλα, υπερδιπλάσια ήταν τα τουριστικά έσοδα φέτος τον Αύγουστο συγκριτικά με τον ίδιο μήνα πέρυσι, ενώ αντιστοιχούσαν στα 3/4 των εσόδων (75,8%) που είχαν σημειωθεί τον Αύγουστο του 2019, δηλαδή τη χρονιά των ρεκόρ. Αντίστοιχη με τα έσοδα ήταν και η αύξηση της ταξιδιωτικής κίνησης τον Αύγουστο (125% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2020).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, τα τουριστικά έσοδα αυξήθηκαν το φετινό Αύγουστο σε 3,11 δισ. ευρώ από 1,38 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2020, ενώ τον Αύγουστο του 2019 είχαν ανέλθει στα 4,10 δισ. ευρώ. Με λίγα λόγια, μολονότι οι πρώτοι τεσσεράμισι μήνες φέτος ήταν «νεκροί» καθώς ο τουρισμός δεν είχε ανοίξει, εντούτοις οι υπόλοιποι μήνες κινούνται σε πολύ καλύτερο ποσοστό από το 50% των εσόδων του 2019, βοηθώντας στη βελτίωση των μέσων εσόδων στο σύνολο του έτους.
Συνάμα, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι οι επιδόσεις του φθινοπώρου είναι καλύτερες συγκριτικά με τις αντίστοιχες του ’19, με ό,τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για τη βελτίωση της φετινής συγκομιδής, ενώ η σεζόν θα συνεχιστεί –σε ορισμένες περιοχές– έως τα μέσα Νοεμβρίου.
Στο 65% η πληρότητα τον Σεπτέμβριο
Μιλώντας χθες στο Συνέδριο Olympia Forum II που οργανώνεται από το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και την εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ, ο υπουργός Τουρισμού Β. Κικίλιας τόνισε ότι τα στοιχεία είναι άκρως ενθαρρυντικά, καθώς τον Σεπτέμβριο καταγράφηκε πάνω από 65% πληρότητα σε όλη τη χώρα. Παράλληλα σημείωσε πως οι κρατήσεις δείχνουν ότι για κάποιους προορισμούς, όπως είναι η Κρήτη και η Ρόδος, θα πάμε καλά και το Νοέμβριο.
Ο κ. Κικίλιας χαρακτήρισε τον τουρισμό «ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας» και έθεσε ως ζητούμενα την καλύτερη ποιότητα, τα μεγαλύτερα έσοδα –ήδη η μέση δαπάνη έχει φτάσει τα 600 ευρώ ανά επισκέπτη από 450-500 ευρώ που ήταν μέχρι πρότινος– και τη μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής σε υψηλότερου επιπέδου ξενοδοχειακά καταλύματα.
Το δυνατό φίνις, το 2022 και η World Travel Market
Άκρως ενθαρρυντικά είναι και τα νούμερα που δημοσίευσε προ ημερών η Fraport, που μαρτυρούν τη θεαματική ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού. Πρόκειται για τις επιδόσεις των 14 περιφερειακών αεροδρομίων που διαχειρίζεται η εταιρεία όπως Άκτιο, Χανιά, Κέρκυρα, Καβάλα, Κεφαλλονιά, Θεσσαλονίκη, Ζάκυνθος, Κως, Μυτιλήνη, Μύκονος, Ρόδος, Σάμος, Σαντορίνη και Σκιάθος.
Η ανάκτηση κίνησης φτάνει στο 53% του 2019 για την περίοδο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2021 και στο 80% για τον Αύγουστο. Έτσι, συμπεριλαμβανομένου και του φετινού Σεπτεμβρίου, η κίνηση έφτασε τα 13,9 εκατ. επιβάτες, ενώ μόνο τον Σεπτέμβριο είχαμε 3,4 εκατ. επιβάτες.
Υπενθυμίζεται ότι το 2019, στο 9μηνο της χρονιάς, η επιβατική κίνηση είχε διαμορφωθεί στα 26,2 εκατ. επιβάτες ενώ ο Σεπτέμβριος του 2019 είχε κλείσει με κίνηση στα 4,46 εκατ. επιβάτες. Όπως φαίνεται ξεκάθαρα από την πορεία αυτή, στο φίνις της χρονιάς καταγράφονται ισχυρές επιδόσεις που δημιουργούν ένα ισχυρό «βατήρα» εκκίνησης για τη νέα σεζόν.
Να σημειωθεί ότι η διεθνής επιβατική κίνηση στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια ξεπέρασε στο 9μηνο τα 11 εκατ. (με αύξηση +120%), την ίδια στιγμή που η κίνηση εσωτερικού αυξήθηκε σε σχέση με πέρυσι κατά 28,2%, στα 2,87 εκατομμύρια. Διπλάσια ήταν η αύξηση της κίνησης εξωτερικού και για το μήνα Σεπτέμβριο αγγίζοντας τα 2,9 εκατ. (+102,5%), ενώ η κίνηση εσωτερικού άγγιξε τις 545 χιλ. (+81,4%).
Τη μεγαλύτερη άνοδο, για την περίοδο του εννιαμήνου σε σύγκριση με πέρυσι σημειώνουν η Σαντορίνη με +155,9% και πάνω από 1,27 εκατ. επιβάτες και η Μύκονος με +153,4% σχεδόν στις 962 χιλ. επιβάτες. Συνολικά δέκα από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια παρουσιάζουν υπερδιπλάσια κίνηση έναντι του 2020 και συγκεκριμένα του Ακτίου, των Χανίων, της Κέρκυρας, της Καβάλας, της Ζακύνθου, της Κώ, της Μυκόνου, της Ρόδου, της Σαντορίνης και της Σκιάθου, ενώ Κεφαλονιά, Θεσσαλονίκη, Μυτιλήνη και Σάμος έχουν μικρότερη αύξηση, από 17,8% (η Θεσσαλονίκη) έως 82,4% (η Σάμος).
Στο σύνολο των 14 αεροδρομίων τη μεγαλύτερη κίνηση παρουσιάζει η Ρόδος με σχεδόν 2,7 εκατ. επιβάτες στο ενιάμηνο, αριθμός υπερδιπλάσιος έναντι του 1,18 εκατ. του ενιαμήνου του 2020. Ακολουθεί η Θεσσαλονίκη με 2,36 εκατ. επιβάτες την περίοδο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2021 (+17,8%), γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την πιο αργή ανάκαμψη των δυο μεγαλύτερων αστικών κέντρων της χώρας σε σύγκριση με τους νησιωτικούς προορισμούς.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος οι πληρότητες στα ανοικτά ξενοδοχεία ακόμα και στο τέλος Σεπτεμβρίου διαμορφώθηκαν στο 62,8%, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στα 87 ευρώ, ενώ η ανώτατη μέση τιμή είχε φτάσει τα 120 ευρώ στις αρχές Αυγούστου.
Οι προοπτικές
Στο μεταξύ οι προοπτικές για το κλείσιμο της χρονιάς αλλά και για την επόμενη είναι ευοίωνες. Όλοι βέβαια αναμένουν και τα πρώτα μηνύματα από την πρώτη μετά Covid-19 έκθεση στο Λονδίνο, την εμβληματική World Travel Market. Ήδη βέβαια η TUI έχει δώσει ένα ισχυρό στίγμα, καθώς σχεδιάζει να φέρει 3 εκατ. τουρίστες στην Ελλάδα την επόμενη χρονιά. Επίσης με βάση τα πρώτα δεδομένα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για προκρατήσεις ιδιαίτερα από το Ηνωμένο Βασίλειο, που μάλιστα και φέτος, παρά τις δυσκολίες, αποτέλεσε μια κομβική αγορά μαζί με τις Γερμανία και Γαλλία.
Υπενθυμίζεται ότι ο προέδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) κ. Γιάννης Ρέτσος, μιλώντας σε πάνελ συνεδρίου του Κύκλου Ιδεών ανέφερε ότι το 2022 ίσως και να φτάσουμε τα νούμερα του 2019. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ έκανε λόγο για μια φετινή «απρόβλεπτη» χρονιά, παραπέμποντας σε μια απρόσμενη για πολλούς πολύ καλή πορεία, σημειώνοντας ότι κάτι ανάλογο θα συμβεί και το 2022, με αποτέλεσμα να πλησιάσουμε και τα μεγέθη του 2019, όταν δηλαδή η χώρα είχε 32 εκατ. τουρίστες και 18,2 δισ. ευρώ έσοδα.