Πρωτοφανείς στρεβλώσεις και υπερβολές δημιουργούν οι μαζικές αιτήσεις για επενδύσεις στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, που προκαλούν τεράστιες δυσκολίες στην αξιολόγησή τους, ενώ οδηγούν και σε μείωση των τιμών της μεγαβατώρας στους διαγωνισμούς.
Στην αγορά των ΑΠΕ είναι σαφές πλέον ότι δημιουργούνται συνθήκες φούσκας, που προβληματίζουν έντονα τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Όπως σημείωσε ο πρόεδρος της ΡΑΕ, Αθανάσιος Δαγούμας, σε πρόσφατο άρθρο του, τον Δεκέμβριο του 2020 υποβλήθηκαν 1865 αιτήσεις συνολικής ισχύος 45,5 GW.
Ο κ. Δαγούμας τόνισε ότι η ΡΑΕ κατάφερε να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του αυξημένου όγκου αιτήσεων εκδίδοντας 1.249 Βεβαιώσεις Παραγωγού συνολικής ισχύος 27 GW και ολοκληρώνοντας την αξιολόγηση της πλειοψηφίας των εκκρεμών αιτημάτων έργων ΑΠΕ, που επικαιροποιήθηκαν μέσω του πληροφοριακού συστήματος ΑΠΕ (Βεβαιώσεις Παραγωγού συνολικής ισχύος περίπου 20 GW). Έτσι σήμερα υπάρχουν σε στάδιο αδειοδοτικής ωρίμανσης περίπου 47 GW νέα έργα ΑΠΕ, που έρχονται να προστεθούν στα περίπου 30GW παλιά έργα που διαθέτουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο πρόεδρος της ΡΑΕ προειδοποιεί, όμως, τους επενδυτές ότι όσο συνεχίζεται αυτό το φαινόμενο της υπερβολής στις αιτήσεις, τόσο θα πιέζονται χαμηλότερα οι τιμές. «Είναι όμως ξεκάθαρο», τονίζει, «ότι ο πληθωρισμός των αιτήσεων, αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντική απομείωση των τιμών στις ανταγωνιστικές διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως αποτυπώθηκε στον διαγωνισμό του Μαΐου 2021, όπου η χαμηλότερη τιμή προσδιορίστηκε στα 32,97€/MWh, ενώ η μεσοσταθμική τιμή διαμορφώθηκε στα 37,6 €/MWh, και μάλιστα για έργα ισχύος έως 20MW».
Όπως έγραφε το Business Daily, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ έχει μιλήσει ανοιχτά για τα προβλήματα που εντοπίζονται στις εγκρίσεις έργων ΑΠΕ υποδεικνύοντας αδυναμίες στο θεσμικό πλαίσιο.
Ειδικότερα, μετά την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τις ομαδοποιημένες αιτήσεις μικρών επενδυτών ο Διαχειριστής ήλθε αντιμέτωπος μέσα σε 4 μήνες με τέτοιο όγκο αιτημάτων που στο παρελθόν αντιστοιχούσε σε αιτήσεις 20 ετών. Ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ Γιάννης Μάργαρης έχει τονίσει ότι «σε 4 μήνες έχουν γίνει αιτήσεις για 30GW και πάνω που δεν αφορούν σε 10-20 σταθμούς αλλά σε περισσότερους από 3.000. Δεν τίθεται θέμα καθυστέρησης από την πλευρά μας καθώς οι αιτήσεις ελέγχονται με σειρά προτεραιότητας, αλλά ο όγκος είναι τεράστιος», τόνισε ο κ. Μάργαρης.
Τι αλλάζει στη διαδικασία αδειοδότησης
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθεί το επόμενο διάστημα τη δεύτερη φάση της απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας για έργα ΑΠΕ ενώ παρεμβαίνει και στον τρόπο διεξαγωγής των διαγωνισμών ώστε να μην παρατηρηθούν φαινόμενα αποκλεισμού των αιολικών, όπως συνέβη στον πρόσφατο διαγωνισμό της ΡΑΕ, όπου ήταν τόσο μεγάλη η πτώση των τιμών στα φωτοβολταϊκά, ώστε έμειναν εκτός διαδικασίας τα αιολικά.
Ειδικότερα, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αναμένεται να διεξαχθεί ο πρώτος διαγωνισμός με το νέο πλαίσιο διαγωνισμών για έργα ΑΠΕ που θα ανακοινωθεί σύντομα. Στο σχήμα αυτό, οι διαγωνισμοί θα είναι κοινοί για αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα, ενώ θα υπάρχει ποσόστωση 35% στην τεχνολογία των αιολικών. Επίσης, θα υπάρξουν ξεχωριστές δημοπρασίες για τα μικρά έργα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις αλλαγές που θα δουν οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές σε ΑΠΕ είναι και ο περιορισμός σε μεγάλο βαθμό των δικαιολογητικών που συνοδεύουν τις αιτήσεις για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης, Σύμβαση Σύνδεσης, Άδεια Εγκατάστασης και Λειτουργίας. Επιπρόσθετα, θα είναι απαραίτητη για όλα τα έργα η υποβολή Εγγυητικής Επιστολής κατά την αίτηση για Οριστική Προσφορά Σύνδεσης.
Ειδικότερα, εξετάζεται να καθιερωθεί, σαν «κόφτης» η καθιέρωση εγγυητικής επιστολής 35.000 ευρώ ανά μεγαβάτ για όλες τις βεβαιώσεις παραγωγού πάνω από το 1 MW, με στόχο να ξεχωρίσουν οι επενδυτές που έχουν πραγματικά την πρόθεση και τη δυνατότητα να προωθήσουν έργα από τους «αεριτζήδες».
Επίσης, εξετάζεται η μείωση των περιπτώσεων τροποποιήσεων Οριστικής Προσφοράς Σύνδεσης, Σύμβασης Σύνδεσης, Άδειας Εγκατάστασης & Λειτουργίας ώστε να παρέχεται η δυνατότητα απλής ενημέρωσης φακέλου από τους επενδυτές.
«Πρόκειται για στοχευμένες σημειακές παρεμβάσεις, με συγκεκριμένο όμως και μεγάλο τελικό αποτέλεσμα. Εκείνο το οποίο πραγματικά θα επιφέρει μία ουσιώδη αλλαγή αφορά όχι τόσο στη διευκόλυνση της διαδικασίας, όσο στο ποιος πραγματικά θα μπορεί να υλοποιήσει ένα έργο ΑΠΕ. Για τον λόγο αυτόν, θα εισάγουμε την υποχρέωση κατάθεσης εγγυητικής επιστολής τόσο για τα νέα έργα, όσο και για τις υφιστάμενες επενδυτικές προτάσεις», δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας (στο worldenergynews). Τόνισε ότι θα προβλεφθεί μία μεταβατική περίοδος στη διάρκεια της οποίας θα πρέπει να κατατεθούν οι εγγυητικές. Έτσι στο ΥΠΕΝ θεωρούν ότι θα αντιμετωπιστεί η «υπερθέρμανση» της αγοράς και θα δοθεί η δυνατότητα σε αυτούς που πραγματικά είναι αποφασισμένοι να επενδύσουν.
Αναφορικά με τις ιδιωτικές εκτάσεις που προτείνονται για έργα ΑΠΕ, θα γίνεται έλεγχος του ιδιοκτησιακού καθεστώτος από ανεξάρτητο εξωτερικό δικηγόρο. Τέλος, προωθείται ειδικό πλαίσιο αδειοδότησης σταθμών ΑΠΕ με μονάδες αποθήκευσης αλλά και διαδικασίες για την επίλυση δασικών θεμάτων των επενδυτών και απλής κοινοποίησης για σύνδεση «μικρών» σταθμών στο δίκτυο.
Όλη η αδειοδοτική διαδικασία πλέον θα πραγματοποιείται μέσα από το Ηλεκτρονικό Μητρώο που θα δημιουργηθεί στο Πληροφοριακό Σύστημα Αδειοδότησης Έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΠΣΑΠΕ). Το Σύστημα αυτό θα λειτουργεί ως σημείο σύνδεσης του επενδυτή και των αδειοδοτικών αρχών. Ο ενδιαφερόμενος επενδυτής θα εισάγει εκεί ψηφιακά το αίτημά του και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά του με τη συμπλήρωση φόρμας και θα μπορεί στη συνέχεια να παρακολουθεί την εξέλιξη της αίτησής του και να λαμβάνει ηλεκτρονικά τις αποφάσεις ή γνωμοδοτήσεις των αρχών.