Μια λύση σε επίπεδο ευρωζώνης στο πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων προτείνει ο επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) της ΕΚΤ. Με βαρυσήμαντο άρθρο του στους "Financial Times", ο Αντρέα Ενρία τονίζει τον κίνδυνο μεγάλης αύξησης των «κόκκινων» δανείων λόγω της πανδημίας και εισηγείται τη δημιουργία μιας ενιαίας bad bank για τις τράπεζες της ευρωζώνης, ή ενός δικτύου εθνικών «κακών τραπεζών», υπογραμμίζοντας την ανάγκη να υπάρξει κοινή χρηματοδότηση και κοινοί κανόνες για την τιμολόγηση των προβληματικών δανείων.
Η λύση σε επίπεδο ευρωζώνης και όχι από κάθε χώρα ξεχωριστά αποτελεί μια πρόταση που έχει διατυπώσει από το παρελθόν ο Ενρία, με στόχο να μειωθούν τα «κόκκινα» δάνεια που είχαν δημιουργηθεί πριν τη νέα κρίση. Πρόκειται για μια ιδέα σύμφωνη με το πνεύμα της -ακόμη ημιτελούς- τραπεζικής ένωσης της ευρωζώνης, που όμως συναντούσε πάντα ισχυρές αντιστάσεις από το Βερολίνο, που φοβάται ότι θα καταλήξει σε μια μορφή αμοιβαιοποίησης του χρέους, στο βαθμό που θα κληθούν οι Γερμανοί φορολογούμενοι να καλύψουν ζημιές τραπεζικών συστημάτων με μεγάλου ύψους προβληματικά δάνεια, όπως το ιταλικό ή το ελληνικό.
Στο νέο άρθρο του, ο Ενρία απαντά σε αυτές τις ανησυχίες, τονίζοντας ότι το πιθανότερο σενάριο είναι πως μια ευρωπαϊκή bad bank στο τέλος της διαδικασίας εκκαθάρισης των προβληματικών δανείων δεν θα έχει ζημιές. Ακόμη και στην απίθανη περίπτωση, όπως λέει, που υπάρξουν τελικά ζημιές, υπάρχει η δυνατότητα αυτές να επιμερισθούν στις εθνικές κυβερνήσεις, ανάλογα με τις ζημιές που θα αφήσει κάθε τραπεζικό σύστημα μιας χώρας στην ευρωπαϊκή bad bank.
Σε ό,τι αφορά τον ηθικό κίνδυνο, δηλαδή το ενδεχόμενο να ενισχυθούν τράπεζες που ακολουθούσαν επιχειρηματικά μοντέλα με υψηλό ρίσκο, κάτι που επίσης απασχολεί έντονα τη Γερμανία, ο Ενρία αναφέρει ότι θα πρέπει να δοθεί πρόσβαση στη bad bank μόνο σε τράπεζες που κρίνεται ότι έχουν βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο, ή με τον όρο ότι θα υπάρξει μια σοβαρή προσπάθεια αναδιάρθρωσης.
Μεταξύ άλλων, ο Αντρέα Ενρία αναφέρει στο άρθρο του:
- Οι μακροοικονομικές προοπτικές είναι αβέβαιες και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια αδύναμη ανάκαμψη με σημαντική συσσώρευση επισφαλών δανείων. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι σε ένα δυσμενές αλλά εύλογο σενάριο τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε τράπεζες της ζώνης του ευρώ θα μπορούσαν να φθάσουν τα 1,4 τρισ. ευρώ, πολύ πάνω από τα επίπεδα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 και της κρίσης χρέους της ευρωζώνης το 2011.
- Ενώ μπορούμε να ελπίζουμε για το καλύτερο, πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο. Πρέπει επίσης να κάνουμε καλύτερα από ό,τι σε προηγούμενες κρίσεις. Η τραπεζική ένωση συμβάλλει στο να καταστεί αυτό δυνατό, με τις εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (σ.σ.: τις κακές τράπεζες) να αποτελούν το εργαλείο που θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε τα λάθη του παρελθόντος.
- Πρέπει να είμαστε ταχύτεροι όσον αφορά την αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων. Η εμπειρία δείχνει ότι, όταν οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων χρησιμοποιήθηκαν μετά τις κρίσεις, οι τραπεζικοί ισολογισμοί εξυγιάνθηκαν ταχύτερα με μια αποτελεσματικότερη αποκατάσταση της ικανότητας των τραπεζών να δανείζουν.
- Πρέπει επίσης να αξιοποιήσουμε αυτήν την ευκαιρία για μια βαθύτερη αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα. Τεράστια ποσά των χρημάτων των φορολογουμένων χρησιμοποιήθηκαν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση και την κρίση κρατικού χρέους. Ωστόσο, η Ευρώπη ήταν αναποτελεσματική στη χρήση της ενοποίησης για την εξάλειψη της πλεονάζουσας δυναμικότητας των τραπεζών και στην προώθηση ριζικού επαναπροσανατολισμού των επιχειρηματικών μοντέλων. Το αποτέλεσμα σήμερα είναι ένας εύθραυστος τραπεζικός τομέας της ΕΕ, όπως φαίνεται και από τις κινήσεις των μετοχών στα χρηματιστήρια.
- Αντίθετα, οι εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων μπορούν να συνδυάσουν τη στήριξη με την επιβολή κατάλληλων όρων στις τράπεζες που βαρύνονται με ΜΕΔ, ώστε να γίνουν οι αναγκαίες βελτιώσεις στα επιχειρηματικά τους μοντέλα.
- Χρειαζόμαστε μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή απάντηση και όχι μια πληθώρα ασυντόνιστων εθνικών πρωτοβουλιών. Οι τράπεζες της ΕΕ δραστηριοποιούνται κατά μήκος των εθνικών γραμμών και αυτό τις καθιστά λιγότερο αποδοτικές και πιο ευάλωτες. Το εξωγενές και συμμετρικό σοκ της πανδημίας δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία.
- Το θέμα δεν είναι να βοηθήσουμε τις τράπεζες που πήραν υπερβολικά ρίσκα και τις διαχειρίστηκαν ανεπαρκώς. Αντ' αυτού, ο στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες της ΕΕ να στηρίξουν βιώσιμα νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις, και να ενισχυθεί ο αναγκαίος μετασχηματισμός της ΕΕ σε μια πιο πράσινη και τεχνολογικά προηγμένη οικονομία χωρίς οι τράπεζες να επιβαρύνονται από τις απομειώσεις στα δάνεια.
- Μια ευρωπαϊκή εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων είναι μια αποτελεσματική λύση. Εναλλακτικά, ένα δίκτυο εθνικών εταιρειών διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσε επίσης να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη, εφόσον έχει σχεδιαστεί κατάλληλα.
- Για να λειτουργήσει, τουλάχιστον δύο στοιχεία οποιουδήποτε δικτύου θα πρέπει να είναι στηριγμένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο: η χρηματοδότηση και η τιμολόγηση. Με χρηματοδότηση που παρέχεται ή εξασφαλίζεται από έναν κεντρικό φορέα, κάθε εθνική εταιρεία διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, ανεξάρτητα από την τοποθεσία, θα επωφεληθεί από την πιστοληπτική ικανότητα της ΕΕ και θα έχει καλύτερη πρόσβαση στην αγορά.
- Ταυτόχρονα, η συγκέντρωση των χρηματοοικονομικών πόρων απαιτεί τυποποιημένες μεθοδολογίες αποτίμησης και δεδομένα για τον καθορισμό της τιμής στην οποία τα ΜΕΔ μεταφέρονται από τις τράπεζες στον διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων. Ο συνδυασμός αυτός θα συμβάλει στη διασφάλιση της σωστής ισορροπίας μεταξύ των ζημιών που επιβάλλονται στις τράπεζες κατά τη μεταφορά των ΜΕΔ στο μηχανισμό στήριξης και της μεσοπρόθεσμης κερδοφορίας του μηχανισμού.
- Η άμεση πρόσβαση στο σύστημα θα πρέπει να περιορίζεται στις τράπεζες οι οποίες, κατά τη γνώμη του επόπτη τους, έχουν βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο και μπορούν να ευδοκιμήσουν ως αυτόνομες οντότητες όταν τελειώσει η κρίση. Άλλες τράπεζες μπορούν να συμμετέχουν υπό αυστηρούς όρους, συμπεριλαμβανομένης της αποφασιστικής αναδιάρθρωσης.
- Στην απίθανη περίπτωση που ένα τέτοιο σύστημα καταλήξει να έχει ζημίες, θα μπορούσαμε να περιορίσουμε ή ακόμη και να αποτρέψουμε οποιαδήποτε αμοιβαιοποίηση τους σε ολόκληρη την ΕΕ. Αντίθετα, οι ζημίες θα μπορούσαν να κατανεμηθούν με βάση την εθνικότητα των τραπεζών προέλευσης και κάθε αντίστοιχου εθνικού καθεστώτος.
- Είμαστε πεπεισμένοι ότι μια τέτοια πρωτοβουλία μπορεί να σχεδιαστεί αξιοποιώντας την ευελιξία του ισχύοντος νομικού πλαισίου της ΕΕ και των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προβούμε σε νομοθετικές προσαρμογές, εάν χρειαστεί.
- Το διακύβευμα είναι μεγάλο: δεν έχουμε την πολυτέλεια να έχουμε έναν τραπεζικό τομέα που αγωνίζεται με τα συντρίμμια της τρέχουσας κρίσης για τα επόμενα χρόνια. Ούτε μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά έναν τραπεζικό τομέα που δεν είναι σε θέση να στηρίξει τον μετασχηματισμό των οικονομιών μας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
