Η Ευρωπαϊκή Ένωση αγωνίζεται ενάντια στον χρόνο για να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις του Βελγίου σχετικά με ένα σχέδιο χρηματοδότησης της άμυνας της Ουκρανίας με ρωσικά χρήματα, σημειώνει η Wall Street Journal.
Η Ουκρανία αναμένεται να εξαντλήσει τα κεφάλαιά της την άνοιξη, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ, οι οποίοι θεωρούν την πρόταση δανείου ως την καλύτερη επιλογή για να μπορέσει το Κίεβο να συνεχίσει να αγοράζει όπλα. Το σχέδιο προβλέπει τη χορήγηση δανείου ύψους 183 δισ. ευρώ (περίπου 213 δισ. δολαρίων) στην Ουκρανία, με εγγύηση τα ρωσικά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία που έχουν δεσμευτεί στο Βέλγιο.
Οι βελγικές αρχές φοβούνται ότι, αν το σχέδιο αντιμετωπίσει πολιτικά ή νομικά ζητήματα, η χώρα τελικώς θα εκτεθεί σε υποχρεώσεις που ενδέχεται να ανέλθουν στο ένα τρίτο του εθνικού της ΑΕΠ. Η πολιτική κατάσταση στο Βέλγιο, όπου εδρεύουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενδέχεται να επιδεινώσει το πρόβλημα. Η κυβερνητική συμμαχία αντιμετωπίζει σοβαρή δημοσιονομική κρίση, γεγονός που αυξάνει την πίεση στον πρωθυπουργό, Μπαρτ Ντε Βέβερ, να αποδείξει ότι προστατεύει τα συμφέροντα της χώρας του.
Ο Ντε Βέβερ συναντήθηκε την Παρασκευή με την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Και οι δύο πλευρές επιθυμούν να επιτευχθεί συμφωνία σε σύνοδο κορυφής στα τέλη του επόμενου μήνα, προτού επιδεινωθεί περαιτέρω η οικονομική κατάσταση του Κιέβου.
Η διαμάχη συνοψίζεται σε αντικρουόμενες εκτιμήσεις σχετικά με τον νομικό κίνδυνο του δανείου αποζημίωσης. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ αναγνωρίζουν την ύπαρξη κινδύνων, αλλά θεωρούν ότι είναι χαμηλοί και ελεγχόμενοι. Οι Βέλγοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι το σχέδιο ενέχει σημαντικό κίνδυνο.
Η πρόταση περιλαμβάνει τη χρήση μέρους των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας ύψους 300 δισ. δολαρίων, τα οποία η ΕΕ, οι ΗΠΑ και άλλοι σύμμαχοι δέσμευσαν μετά την εντολή του Ρώσου ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν για τη μεγάλης κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022. Τα δύο τρίτα αυτών των χρημάτων βρίσκονται στον βελγικό χρηματοοικονομικό διαμεσολαβητή Euroclear, που κατέχει δισεκατομμύρια σε περιουσιακά στοιχεία για τους πελάτες του.
Το σχέδιο της ΕΕ περιλαμβάνει τη χορήγηση δανείου στην Ουκρανία χρησιμοποιώντας τα χρηματικά αποθέματα που έχουν συσσωρευτεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στην Euroclear έχουν λήξει.
Η Ουκρανία θα χρειαστεί να επιστρέψει τα χρήματα μόνο αν η Ρωσία της καταβάλει αποζημιώσεις μετά τον πόλεμο. Λίγοι πιστεύουν ότι αυτό είναι πιθανό.
Η Κομισιόν θα συνάψει με την Euroclear σύμβαση, η οποία θα ισοδυναμεί με γραμμάτιο, σύμφωνα με την οποία θα αποκαταστήσει τον ισολογισμό της Euroclear σε περίπτωση που χρειαστεί να αποπληρώσει τη Ρωσία. Οι χώρες της ΕΕ θα εγγυηθούν ότι η Κομισιόν διαθέτει τους πόρους για μια ενδεχόμενη αποπληρωμή.
Η Euroclear, από την πλευρά της, θα χρειαστεί να διευθετήσει το θέμα με τη Ρωσία μόνο εάν αρθεί η επιβολή των δυτικών κυρώσεων επί των περιουσιακών της στοιχείων. Μέχρι τότε, το δάνειο προς την Ουκρανία θα μπορούσε να ανανεώνεται επ' αόριστον και να μη θεωρείται χρέος της Ουκρανίας.
Η νομιμότητα της χρήσης των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα οικονομικά ζητήματα του πολέμου στην Ουκρανία. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αντιστάθηκαν για περισσότερο από δύο χρόνια στο άνευ προηγουμένου μέτρο της παράδοσης των περιουσιακών στοιχείων μιας χώρας στον αντίπαλό της.
Για να προχωρήσει το σχέδιο της ΕΕ, οι βελγικές αρχές ζητούν εγγυήσεις από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ ότι θα διατεθούν αμέσως μετρητά στην Euroclear, σε περίπτωση που αυτή υποχρεωθεί να επιστρέψει τα περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία. Φοβούνται ότι αυτό θα συμβεί αν η πρόταση της Κομισιόν κριθεί παράνομη ή αν οι ΗΠΑ και η Ρωσία συνάψουν ειρηνευτική συμφωνία που θα υποχρεώνει την Euroclear να επιστρέψει τα χρήματα.
Εάν η Euroclear δεν μπορεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της, ο Ντε Βέβερ προειδοποιεί ότι η εταιρεία θα μπορούσε να χάσει γρήγορα την εμπιστοσύνη της αγοράς, με κίνδυνο μαζικής εκροής κεφαλαίων και πιθανής κρίσης στην αγορά.
Η κυβέρνηση του Βελγίου φοβάται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κατασχέσει επίσημα τα περιουσιακά στοιχεία βελγικών εταιρειών που έχουν παγιδευτεί στη Ρωσία από το 2022. Φοβούνται ότι η Ρωσία ή τα δικαστήριά της θα μπορούσαν να αναλάβουν τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της Euroclear που βρίσκονται εκεί και να πιέσουν τις φιλικές προς τη Ρωσία χώρες να επιδιώξουν την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της Euroclear αλλού.
Άτομα που συμμετείχαν στις συνομιλίες ανέφεραν στη WSJ ότι η Euroclear έχει έκθεση ύψους 17 δισ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία στη Ρωσία. Εκπρόσωπος της Euroclear δήλωσε ότι η εταιρεία θα συνεχίσει τις συζητήσεις με τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων. «Οποιαδήποτε πρόταση θα πρέπει να σέβεται το διεθνές δίκαιο και τις διεθνώς αποδεκτές νομικές αρχές που διέπουν τις δυτικές οικονομίες και να προστατεύει τα συμφέροντα της Euroclear και των μετόχων της», δήλωσε.
Ο Ντε Βέβερ επιθυμεί η επέκταση του σχεδίου της ΕΕ ώστε να συμπεριλάβει τη στήριξη από χώρες εκτός ΕΕ, ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας. Η πρότασή του αντανακλά τις ανησυχίες που εξέφρασε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, ότι το σχέδιο της ΕΕ θα μπορούσε να βλάψει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, εάν τα περιουσιακά στοιχεία της Euroclear μεταφερθούν χωρίς να ακολουθήσουν το παράδειγμά της οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία.
Η G7 συνεχίζει να συζητά τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων, ενώ Βρετανοί και Καναδοί αξιωματούχοι έχουν δηλώσει ότι ενδέχεται να παραδώσουν τα χρήματα στην Ουκρανία. Ούτε η Ουάσιγκτον ούτε το Τόκιο έχουν δηλώσει ότι θα το πράξουν.
«Το πιο παχύ κοτόπουλο βρίσκεται στο Βέλγιο, αλλά υπάρχουν και άλλα κοτόπουλα», δήλωσε ο Ντε Βέβερ τον περασμένο μήνα.
Η ΕΕ εξετάζει και άλλους τρόπους για τη συγκέντρωση χρημάτων, όπως η συμφωνία των κρατών μελών να λάβουν δάνειο για τη στήριξη της Ουκρανίας. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση θα απαιτούσε σχεδόν σίγουρα τη συμφωνία όλων των χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, η οποία αρνήθηκε να υποστηρίξει νέα δάνεια της ΕΕ προς την Ουκρανία.
«Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, αλλά είναι πολύ λιγότερο ελκυστικές, επειδή είναι πιο δαπανηρές για όλους», δήλωσε ο Nicolas Véron, ανώτερος ερευνητής στο βελγικό think tank Bruegel.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
