Τη στιγμή που οι «27» έχουν αποφασίσει το οριστικό «μπλόκο» στο ρωσικό φυσικό αέριο από τον Ιανουάριο του 2028, πρόσφατη μελέτη του Green Tank, βασισμένη στα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, δείχνει ότι εξακολουθεί να κατέχει την πρωτιά στις εισαγωγές αερίου στην χώρα μας για τον Οκτώβριο και μάλιστα για δεύτερο συνεχόμενο μήνα.
Ωστόσο, τα deals των τελευταίων ημερών ανάμεσα σε ελληνικές εταιρείες και αμερικανικούς κολοσσούς, στο περιθώριο του P-TEC στο Ζάππειο, αναμένεται να καθορίσουν τις ροές φυσικού αερίου για τα επόμενα χρόνια, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη βαδίζει πλέον προς την πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Σε όλο αυτό η Ελλάδα καλείται να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο, αφού θα αποτελέσει ουσιαστικά ενεργειακό κόμβο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη συμβάλλοντας στην επίτευξη αυτού του στόχου.
Ρωσικό αέριο στην πρώτη θέση
Έτσι, τον Οκτώβριο και για δεύτερο συνεχόμενο μήνα, οι εισαγωγές ρωσικού αερίου στην Ελλάδα μέσω αγωγού ήταν στην πρώτη θέση εισαγωγών με 2.43 TWh, παρά τη μικρή μείωση (3%) σε σχέση με τον Σεπτέμβριο όταν και πάλι το ρωσικό αέριο ξεπέρασε το LNG.
Σημειώνεται ότι το ρωσικό αέριο (αγωγού και LNG) ήταν πρώτη πηγή εισαγωγών ολόκληρη την περίοδο Ιουνίου 2023- Οκτωβρίου 2024, ενώ από τον Νοέμβριο του 2024 οι εισαγωγές ρωσικού LNG στην Ελλάδα ήταν μηδενικές.
Πώς το αμερικανικό LNG θα αλλάξει το παιχνίδι
Η πιο καθοριστική εξέλιξη της Διατλαντικής Συνόδου για την Ενέργεια ήταν χωρίς αμφοβολία η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ ExxonMobil, Energean και HelleniQ Energy για την πρώτη υπεράκτια γεώτρηση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα μετά από τέσσερις δεκαετίες.
Αν οι έρευνες στο Ιόνιο αποδώσουν και οι νέοι ενεργειακοί διάδρομοι λειτουργήσουν πλήρως, η χώρα μπορεί να εισέλθει στη δεκαετία του 2030 ως παραγωγός φυσικού αερίου, πέρα από τη σημερινή της θέση ως διαμετακομιστικού κόμβου.
Παράλληλα, υπεγράφη το πρώτο μακροπρόθεσμο συμβόλαιο προμήθειας LNG στην Ελλάδα, μεταξύ της Atlantic - See LNG Trade Α.Ε. της κοινοπραξίας των AKTOR και ΔΕΠΑ Εμπορίας και του αμερικανικού κολοσσού Venture Global.
Το LNG που θα φτάνει στη χώρα θα διοχετεύεται μέσω του Κάθετου Διαδρόμου προς τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ευρώπη και την Ουκρανία, ενισχύοντας περαιτέρω τη στρατηγική θέση της Ελλάδας ως ενεργειακής πύλης της περιοχής.
Ιδιαίτερη σημασία έχει και η κοινή επιστολή που υπέγραψαν οι διαχειριστές φυσικού αερίου Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας και Ουκρανίας προς τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές, ζητώντας έγκριση για την έναρξη δύο νέων διασυνοριακών προϊόντων δυναμικότητας, Route 2 και Route 3. Η πρωτοβουλία αυτή ενισχύει τη διασυνδεσιμότητα και την ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του σχήματος 3+1, οι Υπουργοί Ενέργειας της Κύπρου, της Ελλάδας, του Ισραήλ και των ΗΠΑ επανέλαβαν πρόσφατα τη δέσμευσή τους για την ενεργειακή ασφάλεια και συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο, με κεντρικό εργαλείο το Κέντρο Ενέργειας Ανατολικής Μεσογείου.
Η πρωτοβουλία στοχεύει στη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας, στη μείωση της εξάρτησης από ασταθείς προμηθευτές και στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ περιφερειακών εταίρων με κοινό στρατηγικό όραμα.
Το ίδιο θέμα απασχόλησε, μεταξύ άλλων, και τη συνάντηση του Έλληνα και του Κύπριου Υπουργού Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου και Γιώργου Παπαναστασίου, με τον Επίτροπο Ενέργειας και Στέγασης της ΕΕ, Νταν Γιόργκενσεν, την Τετάρτη στις Βρυξέλλες.
«Το σχήμα 3+1 είναι πολύ σημαντικό γιατί η μηδενική παροχή προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου δίνει λύσεις μέσα από τον Κάθετο Διάδρομο ο οποίος ξεκινάει από την Αλεξανδρούπολη και πάει μέχρι την Ουκρανία μέσα από άλλες χώρες Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουγγαρία.
Είναι κάτι στο οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να συμβάλει μέσα από τα κοιτάσματα τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη. Σύντομα θα υπάρχει και το πρώτο αέριο στην επιφάνεια το οποίο θα υγροποιηθεί μέσω Αιγύπτου, οπότε το σημείο εισόδου προς αυτήν την κατεύθυνση του κάθετου διαδρόμου μπορούν να είναι και το φυσικό αέριο το Κυπριακό», ανέφερε μετά το πέρας της συγκεκριμένης συνάντησης ο Σταύρος Παπασταύρου.
Υψηλό τριμήνου στην κατανάλωση αερίου
Ωστόσο, βλέποντας τη μεγάλη εικόνα, η χώρας μας έχει υψηλή εξάρτηση γενικά από το φυσικό αέριο με την εγχώρια κατανάλωση να κινείται σε υψηλό τετραετίας αλλά και τριμήνου για τον μήνα Οκτώβριο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ. Συγκεκριμένα, η συνολική κατανάλωση τον Οκτώβριο 2025 έφτασε τις 5.7 TWh, επιβεβαιώνοντας την ανοδική πορεία της ζήτησης.
Ο τομέας του ηλεκτρισμού απορρόφησε το μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσης, 71% ή 4 TWh, σημειώνοντας αύξηση 6.6% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο. Ακολούθησε η βιομηχανία με 841 GWh, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη μηνιαία άνοδο (+37.4%), ενώ τα δίκτυα κατανάλωσαν 808 GWh (+31.6%).
Σε ετήσια βάση, η συνολική ζήτηση αυξήθηκε κατά 19.6% σε σχέση με τον Οκτώβριο 2024, με τη ζήτηση για ηλεκτρισμό και δίκτυα να ενισχύεται, ενώ η βιομηχανική κατανάλωση μειώθηκε κατά 10%. Στο δεκάμηνο Ιανουαρίου–Οκτωβρίου 2025, η εγχώρια κατανάλωση ανήλθε σε 57 TWh, αυξημένη κατά 8.7% σε σχέση με πέρυσι και η δεύτερη υψηλότερη ιστορικά μετά το 2021. Ο ηλεκτρισμός διατήρησε μερίδιο 71%, τα δίκτυα 18% και η βιομηχανία 11%.
Η πύλη του Σιδηροκάστρου πρωταγωνιστεί στις εξαγωγές
Οι εξαγωγές φυσικού αερίου τον Οκτώβριο ανήλθαν σε 0.69 TWh, πραγματοποιούμενες εξ ολοκλήρου μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου, καθώς οι διασυνδέσεις της Κομοτηνής και της Νέας Μεσημβρίας παρέμειναν ανενεργές.
Συνολικά, στο δεκάμηνο του 2025, οι εξαγωγές έφτασαν τις 5.74 TWh, εκ των οποίων το 97% διοχετεύτηκε μέσω του Σιδηροκάστρου, από όπου εισάγεται ρωσικό αέριο. Αντίστοιχα, από την Κομοτηνή εξήχθησαν 0.16 TWh και από τη Νέα Μεσήμβρια μόλις 0.02 TWh.
Υψηλό τετραμήνου για τις εισαγωγές
Οι συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς ανήλθαν τον Οκτώβριο σε 5.7 TWh, σημειώνοντας αύξηση 13.7% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο και το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών.
Πρώτη πηγή εισαγωγών παρέμεινε το ρωσικό αέριο μέσω της πύλης του Σιδηροκάστρου (2.43 TWh, -3%), ενώ σημαντική αύξηση κατέγραψαν οι εισαγωγές LNG από την Αγία Τριάδα (2.31 TWh, +42%). Στην τρίτη θέση βρέθηκε το αζέρικο αέριο μέσω του αγωγού TAP και της πύλης της Νέας Μεσημβρίας (0.94 TWh, +9.8%).
Συνολικά, για το δεκάμηνο του 2025, οι εισαγωγές έφτασαν τις 57.4 TWh, αυξημένες κατά 3.5% σε σχέση με το 2024. Το LNG κατέχει πλέον το μεγαλύτερο μερίδιο με 43.7% (25.1 TWh), ακολουθούμενο από το ρωσικό αέριο με 40.4% (23.2 TWh) και το αζέρικο με 15.9% (9.1 TWh).
Γιατί το φυσικό αέριο είναι αναγκαίο στο ενεργειακό μίγμα
Πάντως η χρήση του φυσικού αερίου θα είναι «αναγκαίο κακό» για αρκετά χρόνια ακόμη, αφού η έλλειψη υποδομών αποθήκευσης -λόγω κυρίως γραφειοκρατίας και ασαφειών στο ρυθμιστικό πλαίσιο – αποτελεί τροχοπέδη για την πλήρη αξιοποίηση της παραγόμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Όπως ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, στο περιθώριο του 8 Athens Investment Forum, μέχρι να ωριμάσει τεχνολογικά και οικονομικά η αποθήκευση και να αποκτήσει τη δυνατότητα να υποστηρίξει μειωμένη ή μηδενική παραγωγή από ΑΠΕ, ακόμη και σε διάρκεια ημερών, το φυσικό αέριο θα είναι απαραίτητο να υπάρχει στο ενεργειακό μείγμα για λόγους ευστάθειας και ενεργειακής επάρκειας.
«Μέχρι να προχωρήσουν οι τεχνολογίες αποθήκευσης στη χώρα μας θα έχουμε φυσικό αέριο στο μίγμα μας», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι η πλήρης απεξάρτηση εκτιμάται χρονικά γύρω στο 2050.
Μάλιστα, στη βάση αυτή επέστησε την προσοχή για τις προκλήσεις που ενέχει η διείσδυση στοχαστικής παραγωγής στο ηλεκτρικό σύστημα, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα το μπλακάουτ που σημειώθηκε την περασμένη άνοιξη στην Ιβηρική Χερσόνησο.
Πέρα από αυτό, όμως, η χρήση των μονάδων φυσικού αερίου τις ώρες που οι ΑΠΕ δε μπορούν να συνεισφέρουν λόγω απουσίας μπαταριών ναι μεν καλύπτει τη ζήτηση, ωστόσο ανεβάζει αισθητά το κόστος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
