«Το να πηγαίνουμε σούπερ μάρκετ είναι κάτι το φοβιστικό. Πρέπει να το κάνουμε πάλι ευχάριστο. Πρέπει να είμαι χαρούμενος που πάω σούπερ μάρκετ», ήταν το μήνυμα που έστειλε ο διευθύνων σύμβουλος της Circana, Παναγιώτης Μπορέτος από το βήμα του 16ου συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ υπογραμμίζοντας με αυτή την χαρακτηριστική φράση την ψυχολογία των καταναλωτών.
Παρά το γεγονός ότι οι Έλληνες εξακολουθούν να αγοράζουν, η διάθεσή τους να ξοδέψουν παραμένει αρνητική. Όπως σημείωσε, η καταναλωτική δαπάνη επικεντρώνεται πλέον κυρίως στα τρόφιμα, με σημαντικούς περιορισμούς σε κατηγορίες όπως ένδυση και ηλεκτρονικές συσκευές.
Μάλιστα η συμπεριφορά των διαφορετικών γενεών καταναλωτών παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις. Η Generation Z αυξάνει τις δαπάνες για προϊόντα ομορφιάς και ηλεκτρονικά, οι Millennials για ρούχα, παπούτσια και beauty προϊόντα, ενώ η Generation X στρέφεται περισσότερο στα convenience τρόφιμα και τα ποτά, μειώνοντας αγορές ένδυσης.
Οι μεγαλύτερες ηλικίες δίνουν προτεραιότητα στο τρόφιμο, στο casual dining και στα ποτά.
Σε επίπεδο τιμών, ο κ. Μπορέτος υπενθύμισε ότι το 2023 η ανάπτυξη οφειλόταν κυρίως στις ανατιμήσεις, το 2024 στην αύξηση τεμαχίων, ενώ το 2025 οφείλεται σε συνδυασμό και των δύο, με την ανατίμηση να περιορίζεται γύρω στο 1,5%.
Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος (+7,3%), ενώ τα «μισθολογικά» Σαββατοκύριακα εκτοξεύουν την κατανάλωση κατά 20%. Ο τουρισμός παραμένει σημαντικός μοχλός, καθώς πλέον η Κρήτη και τα νησιά κλασικοί τουριστικοί προορισμοί, ξεπερνούν σε τζίρο ακόμη και μεγάλες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη.
Η αγορά αντέχει παρά την πίεση
Την ίδια στιγμή, η γενικότερη εικόνα της αγοράς μεταβάλλεται ραγδαία. Ο Έλληνας καταναλωτής λειτουργεί υπό έντονη οικονομική και ψυχολογική πίεση, όμως η αγορά των σούπερ μάρκετ εμφανίζει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα.
Όπως τόνισε ο Βάιος Δημοράγκας, διευθύνων σύμβουλος της NielsenIQ, από το βήμα του 16ου συνεδρίου του ΙΕΛΚΑ, ο καταναλωτής «δεν βρίσκεται σε καλή ψυχολογική κατάσταση».
«Η απαισιοδοξία των Ελλήνων είναι πιο έντονη σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Ενώ διεθνώς οι μεγαλύτερες ανησυχίες σχετίζονται με τις τιμές των τροφίμων, τις γεωπολιτικές συρράξεις, στην Ελλάδα η ανησυχία για το κόστος των τροφίμων βρίσκεται ακόμη υψηλότερα», υπογράμμισε.
Παρά τη γενικευμένη πίεση, η κατανάλωση στα σούπερ μάρκετ αυξάνεται. Οι καταναλωτές γίνονται πιο στοχευμένοι, κυνηγούν τις χαμηλότερες τιμές, τις μεγαλύτερες εκπτώσεις και τις μεγάλες συσκευασίες, προσπαθώντας να μειώσουν το κόστος μονάδας. Και παρότι δηλώνουν απαισιόδοξοι, η κατανάλωση παραμένει υψηλή.
Η εικόνα της αγοράς το επιβεβαιώνει. Σύμφωνα με τη NielsenIQ, η χρονιά έως τις 9 Νοεμβρίου ήταν εξαιρετική, με την αγορά να αναπτύσσεται πάνω από 6%, εκ των οποίων το 4,6% προέρχεται από αύξηση όγκων.
Η μετατόπιση της κατανάλωσης προς το σπίτι ενισχύει την οργανωμένη λιανική, ενώ η πολύ μικρή λιανική –περίπτερα και μικρά παντοπωλεία– καταγράφει μείωση πωλήσεων 2,7% και αισθητή συρρίκνωση καταστημάτων. Ο τουρισμός δίνει σημαντική ώθηση σε περιοχές όπως η Κρήτη και τα νησιά.
Όσον αφορά τον κώδικα δεοντολογίας προωθητικών ενεργειών, ο περιορισμός των προϊόντων σε προσφορά δημιούργησε προβληματισμό στην αγορά, χωρίς ωστόσο να μειώσει τη συνολική κατανάλωση.
Όπως σημείωσε ο κ. Δημοράγκας: «Ο Έλληνας καταναλωτής ζορίζεται είναι πιεσμένος και στο μυαλό και στην τσέπη αντέχει όμως και φαίνεται να διοχετεύει τις αγορές του προς το οργανωμένο λιανεμπόριο. Η αύξηση του όγκου και της κατανάλωσης θα είναι το κλειδί της επιτυχίας για το 2026. Φαίνεται ότι οι καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα να απορροφήσουν μικρές περαιτέρω πιέσεις πληθωριστικές αλλά δεν θα αντέξουν περαιτέρω πληθωριστικά κύματα».
Οι νέες διατροφικές συνήθειες αλλάζουν την αγορά
Παράλληλα, οι διατροφικές συνήθειες εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς. Σύμφωνα με τη Circana, ο καταναλωτής αναζητά προϊόντα που «κάνουν καλό», ενώ η κατηγορία των ready-to-eat φτάνει τα 144 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 7% σε σχέση με πέρσι. Οι πρωτεϊνούχες επιλογές ενισχύονται σε όλες τις κατηγορίες, ενώ όλο και περισσότεροι καταναλωτές επιλέγουν διεθνείς κουζίνες όπως τη μεξικάνικη και την ασιατική, αναζητώντας οικονομικές λύσεις για το σπίτι.
Η αγορά μεταβάλλεται, οι καταναλωτές πιέζονται, αλλά τα σούπερ μάρκετ παραμένουν βασικός πυλώνας της καθημερινότητας - ακόμη κι αν, όπως είπε ο κ. Μπορέτος, «το να πηγαίνουμε σούπερ μάρκετ είναι κάτι το φοβιστικό».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
