Σε νέα συνάντηση της επόμενης εβδομάδας φαίνεται πως αποφασίζεται το μέλλον της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου, καθώς οι προθεσμίες για απόφαση από την κυπριακή πλευρά έχουν λήξει και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης μοιάζουν εξαντλημένα.
Μετά από δεκάδες συναντήσεις των τελευταίων μηνών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη Λευκωσία, την Αθήνα, το Παρίσι και τις Βρυξέλλες το σενάριο της οριστικής αναστολής του έργου ύψους 1,9 δις ευρώ μπαίνει όλο και περισσότερο στο τραπέζι.
Το ακανθώδες ζήτημα του πολιτικού ρίσκου παραμένει άλυτο καθώς δεν έχει αποφασιστεί το ποιος θα χρηματοδοτήσει το έργο στην περίπτωση τυχόν ναυαγίου της διασύνδεσης, χωρίς να ευθύνεται γι' αυτό ο ΑΔΜΗΕ, όπως π.χ. εξαιτίας μιας επιθετικής κίνηση από την Άγκυρα.
Το γεωπολιτικό ρίσκο μάλλον υποτιμήθηκε από τον φορέα υλοποίησης, ΑΔΜΗΕ, ωστόσο προβληματίζει έντονα την κυπριακή κυβέρνηση.
Χθες αναμενόταν έγκριση του πρότζεκτ στο κυβερνητικό συμβούλιο της Κύπρου, όμως αυτό που αποφασίστηκε είναι να εξεταστούν ξανά οι παράμετροι της συμφωνίας σε νέα σύσκεψη όλων των μερών, στην Κύπρο, την Τρίτη. Τονίζεται ότι είναι η πρώτη φορά που η Κυπριακή Δημοκρατία θα έχει απευθείας επαφές με τη γαλλική Nexans, την εταιρεία που κατασκευάζει το καλώδιο εκ μέρους του ΑΔΜΗΕ.
Πηγές αναφέρουν ότι η νέα καθυστέρηση στη λήψη αποφάσεων και η κάθοδος όλων των εμπλεκομένων στο έργο στην Κύπρο, έγκειται στο γεγονός πως η κυβέρνηση ζήτησε και δεν έλαβε συγκεκριμένες διευκρινίσεις τις οποίες θεωρεί σημαντικές προκειμένου να προχωρήσει στη λήψη της τελικής απόφασης.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο της Κύπρου, Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη, «η σημασία του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου, τόσο ως στρατηγικό έργο όσο και ως προς την οικονομική του διάσταση και ως προς τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας μας και της ΕΕ, είναι αδιαμφισβήτητη. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Κυβέρνηση προσεγγίζει το όλο θέμα με υπευθυνότητα και τη δέουσα επιμέλεια με μοναδικό στόχο την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του Κυπριακού λαού».
Μια άλλη διάσταση του θέματος που απασχολεί τον πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη είναι το πώς θα χειριστεί το καυτό θέμα εσωτερικά.
Τοπικά μέσα αναφέρουν ότι εξετάζει κατά πόσο υποχρεούται νομικά να ζητήσει την έγκριση της Βουλής για να μπορέσει να δεσμευτεί για την παραχώρηση των 125 εκατ. στον φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης μέσα στην πενταετία 2025-29, υπό μορφή σχεδίου επιδότησης των καταναλωτών ρεύματος ή αν πρέπει να περιλάβει στο κείμενο της συμφωνίας την επιφύλαξη ότι η δέσμευσή της θα ισχύσει υπό την αίρεση της Βουλής.
Στην σύσκεψη, που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2024 στις 15:30, θα συμμετέχουν οι υπουργοί Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Οικονομικών και ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο υπουργός Ενέργειας εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι του ΑΔΜΗΕ, της εταιρείας Nexans και η νομική υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η λύση
Παρά το αδιέξοδο, τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία έχουν μιλήσει επανειλημμένα για την αξία του έργου που συγχρηματοδοτείται από τις Βρυξέλλες με 657 εκατ ευρώ.
Επίσης, προηγούμενα μεγάλα εμπόδια που απειλούσαν το έργο με ναυάγιο έχουν ξεπεραστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας να χρηματοδοτεί από το 2025 με 125 εκ. ευρώ τις δαπάνες του ΑΔΜΗΕ. Το ποσό θα καταβάλλεται από το Ταμείο Ρύπων, το οποίο αντλεί έσοδα από την εμπορία δικαιωμάτων ρύπων.
Αξίζει ακόμα να σημειωθεί ότι μια αποτυχία θα έχει εκτεταμένες και αρνητικές επιπτώσεις σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο τόσο στην Ελλάδα και την Κύπρο όσο και στην Ευρώπη.
Μεταξύ αυτών, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που έχει αναλάβει προσωπικά το θέμα Great Sea Interconnector θα χρεωθεί μια σημαντική ήττα με τον στενότερο εταίρο της Ελλάδας ενώ οι οικονομικές επιπτώσεις για τον ΑΔΜΗΕ θα είναι τεράστιες.