Τα έσοδα της ρωσικής κυβέρνησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο κατέρρευσαν τον Ιανουάριο, οδηγώντας στο μεγαλύτερο έλλειμμα του προϋπολογισμού για τον πρώτο μήνα του έτους από το 1998 τουλάχιστον.
Τα φορολογικά έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο υποχώρησαν κατά 46% τον Ιανουάριο σε σχέση με πέρυσι, ενώ υπήρξε αύξηση 59% στις δαπάνες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων οδήγησε το δημόσιο έλλειμμα ύψους 1,76 τρισεκατομμυρίων ρουβλίων (25 δισεκατομμυρίων δολαρίων).
Η πτώση των εσόδων από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο οφείλεται στις δυτικές κυρώσεις για τις ρωσικές εξαγωγές, οι οποίες περιλαμβάνουν πλέον την απαγόρευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις περισσότερες θαλάσσιες εισαγωγές αργού και διυλισμένων καυσίμων, καθώς και το ανώτατο όριο τιμών της G-7. Λόγω αυτών των μέτρων, το αργό πετρέλαιο Ουραλίων - το βασικό εξαγωγικό μείγμα της Ρωσίας - διαπραγματεύεται με σημαντικές εκπτώσεις σε σχέση με τις τιμές αναφοράς.
Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, του οποίου η στρατιωτική επίθεση κατά της Ουκρανίας προκάλεσε τις διεθνείς κυρώσεις, απαίτησε από την κυβέρνησή του να καταρτίσει σχέδιο για τον τρόπο αξιολόγησης της τιμής του ρωσικού πετρελαίου ώστε να αντισταθμιστεί η αρνητική επίδραση των κυρώσεων στα έσοδα του προϋπολογισμού έως την 1η Μαρτίου. Επί του παρόντος, το υπουργείο Οικονομικών φορολογεί τους παραγωγούς πετρελαίου με βάση τη μηνιαία εκτίμηση της τιμής του αργού Ουραλίων από την Argus Media. Η εκτίμηση περιλαμβάνει το κόστος μεταφοράς και ασφάλισης για τα φορτία που αποστέλλονται στη βορειοδυτική Ευρώπη.
Η κυβέρνηση της Ρωσίας επεξεργάζεται νέες προσεγγίσεις «για τη μετάβαση σε εναλλακτικούς δείκτες τιμών για φορολογικούς σκοπούς», δήλωσε το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι «η αντιπροσωπευτικότητα των αναφορών για το αργό Ουραλίων ως σημείο αναφοράς των τιμών εξαγωγής του ρωσικού πετρελαίου» έχει μειωθεί, ανέφερε.
Τον Ιανουάριο, η μέση τιμή για το αργό Ουραλίων ήταν 49,48 δολάρια το βαρέλι, η χαμηλότερη από τον Δεκέμβριο του 2020, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών. Αυτό συγκρίνεται με τη μέση τιμή αναφοράς του Brent που ήταν 77,82 δολάρια το βαρέλι τον περασμένο μήνα.
Η μείωση των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου συνέβαλε επίσης στη μείωση των ενεργειακών εσόδων, αφού η Gazprom PJSC μείωσε το μεγαλύτερο μέρος των αποστολών της προς την Ευρώπη, που κάποτε ήταν η μεγαλύτερη αγορά της.
Τα μη ενεργειακά έσοδα μειώθηκαν επίσης κατά 28% τον Ιανουάριο, ανέφερε το υπουργείο, επιρρίπτοντας εν μέρει την ευθύνη σε μια αλλαγή των κανόνων για τον φόρο προστιθέμενης αξίας.
«Η μείωση των πετρελαϊκών εσόδων του προϋπολογισμού είναι αναμενόμενη, αλλά η πτώση κατά 30% των φόρων που συνδέονται με την εγχώρια κατανάλωση είναι δυσοίωνη», δήλωσε ο Άλεξ Ισάκοφ οικονομολόγος στο Bloomberg Economics. «Αναμένουμε ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο θα συνεχίσουν να υπολείπονται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, φέρνοντας το έλλειμμα στο 1,5% του ΑΕΠ, δηλαδή πάνω από τις κυβερνητικές προβλέψεις».
Σε ξεχωριστή ανακοίνωση, το υπουργείο Οικονομικών αποκάλυψε ότι πούλησε 3,6 τόνους χρυσού καθώς και 2,3 δισ. γουάν από το κρατικό ταμείο πλούτου τον Ιανουάριο για να βοηθήσει στην κάλυψη του ελλείμματος. Το μεγαλύτερο μέρος των διεθνών αποθεμάτων της Ρωσίας έχει παγώσει λόγω των διεθνών κυρώσεων. Το υπουργείο δήλωσε ότι πιστεύει ότι μπορεί ακόμη να επιτύχει τους στόχους του προϋπολογισμού του φέτος.