Αν υπάρχει ένας κλάδος που έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλον εξαιτίας της πανδημίας, αυτός αφορά στα ταξίδια και κατ’επέκτασιν στο ταξιδιωτικό εμπόριο (travel retail). Το πρώτο εξάμηνο του 2020 αποτέλεσε πραγματικό Βατερλώ για τις πωλήσεις ειδών duty free, καθώς αεροπλάνα και κρουαζιερόπλοια καθηλώθηκαν, τα περισσότερα καταστήματα έκλεισαν για αρκετές εβδομάδες, ενώ όσοι τολμηροί πραγματοποίησαν κάποια -απολύτως αναγκαία- μετακίνηση, το έκαναν στερούμενοι της ψυχολογίας του αμέριμνου ταξιδιώτη/καταναλωτή.
Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα για το πρώτο εξάμηνο του 2020 του κορυφαίου ομίλου καταστημάτων duty free διεθνώς, Dufry, στο portfolio του οποίου συμπεριλαμβάνονται και τα ελληνικά αεροδρόμια. Οι πωλήσεις του συνολικά υποχώρησαν κατά 62%, συγκριτικά με πέρσι, αγγίζοντας τα 1,58 δισ ελβετικά φράγκα, ενώ μόνο στην περιοχή Ευρώπης και Αφρικής, η κάμψη του τζίρου ανήλθε σε 66,1%, με τα έσοδα να περιορίζονται σε 558,9 εκατομμύρια φράγκα, έναντι 1,72 δισ φράγκα το αντίστοιχο περσινό διάστημα, καταγράφοντας την χειρότερη επίδοση από το σύνολο των περιοχών δραστηριότητας του ομίλου. Σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων, ο όμιλος παρουσίασε ζημίες ύψους 582 εκατομμυρίων φράγκων το πρώτο εξάμηνο φέτος, έναντι κερδών 65,7 εκατ πέρσι.
Ο όμιλος είδε μία μικρή ανάκαμψη της ζήτησης μόλις από τα μέσα του Ιουνίου, οπότε και χαλάρωσαν τα μέτρα ελέγχου της πανδημίας σε Νότια και Κεντρική Ευρώπη καθώς και στην Βρετανία, ωστόσο και ο Ιούλιος είχε αρνητικό πρόσημο, με κάμψη τζίρου κατά 82,3% συγκριτικά με πέρσι. Στο ίδιο μοτίβο, τα έσοδα του κλάδου travel retail του αεροδρομίου Heathrow στο Λονδίνο υποχώρησαν κατά 88% μόνο τον μήνα Ιούλιο, αντανακλώντας την συνολική εικόνα για το λιανεμποριο στην βρετανική αγορά.
Οι εξελίξεις αυτές επηρεάζουν ευθέως ιδιαίτερα τις μεγάλες εταιρείες καλλυντικών, για αρκετές εκ των οποίων ο κλάδος του travel retail συνεισφέρει έως και το 30% των πωλήσεων. Η εταιρεία κολοσσός L’Oreal είχε μείωση εσόδων κατά 19,4% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, ενώ η Estee Lauder ανέφερε μείωση μόνο του κλάδου ταξιδιωτικού εμπορίου λίγο κάτω του 30%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Boston Consulting Group, ο κλάδος του travel retail παρουσίασε σταθερή ανάπτυξη για τις εταιρείες καλλυντικών τα τελευταία 15 έτη, με τα έσοδα παγκοσμίως να τριπλασιάζονται, αγγίζοντας τα 69 δισεκατομμύρια δολάρια το 2017. Με δεδομένο ότι το 31% εξ αυτών αφορούν σε αγορές σε αρώματα και καλλυντικά, η πανδημία ήρθε για να υπογραμμίσει την υπερβολική εξάρτηση των μεγάλων εταιρειών από το travel retail αλλά και να αναδείξει την νέα γενιά καταναλωτών που ξοδεύουν πιο συνειδητά και στοχευμένα.
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Boston Consulting Group, παρά την αύξηση του κλάδου του ταξιδιωτικού εμπορίου συνολικά, παρατηρείται μικρή ετήσια κάμψη της τάξεως του 3,4% στην μέση δαπάνη ανά επιβάτη, ήδη από το 2002, γεγονός που συνδέεται και με την συνολική εμπειρία του ταξιδιού με το αεροπλάνο, και το γεγονός ότι αυτή έχει πλέον καταστεί εν πολλοίς αγχωτική διαδικασία. Με την γενιά των Millennials να πραγματοποιεί το 46% των δαπανών που συνδέονται με κάποιο επαγγελματικό ταξίδι, αλλά και δεδομένου ότι πολλές πλέον από τις κατηγορίες προϊόντων δεν συνιστούν επί της ουσίας αγορές duty free, ήταν μάλλον αναπόφευκτο να αλλάξει και η δυναμική του κλάδου συνολικά. Στο περιβάλλον αυτό ήλθε να προστεθεί η φυγόκεντρος δύναμη της πανδημίας, υποχρεώνοντας τις επιχειρήσεις σε αναθεώρηση πρακτικών που έως σήμερα απέδιδαν.
Για την Dufry πάντως, το 2020 σηματοδοτεί χρονιά αναδιοργάνωσης, με την ανανέωση σημαντικού μέρους των καταστημάτων της -συμπεριλαμβανομένων και όσων λειτουργούν στα αεροδρόμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης- να βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην παρούσα φάση λειτουργούν σχεδόν τα μισά εκ του συνόλου των 2.400 σημείων που ελέγχει παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας ποσοστό 70% των πωλήσεων της, ενώ ήδη υπό επεξεργασία βρίσκονται τρία σενάρια για την εξέλιξη των μεγεθών της έως το τέλος της χρονιάς. Το πρώτο προβλέπει κάμψη εσόδων κατά 40% συγκριτικά με πέρσι, οπότε αναμένεται θετική εισροή κεφαλαίων ύψους 60 εκατομμυρίων φράγκων μηνιαίως, το δεύτερο προβλέπει κάμψη 55%, και το τρίτο μείωση ετήσιων πωλήσεων κατά 70% σε σχέση με το 2019… Ήδη πάντως από την 1η Σεπτεμβρίου έχει τεθεί σε εφαρμογή το πλάνο αναδιάρθρωσης της λειτουργίας του ομίλου, με στόχο την περικοπή δαπανών έως και 1 δισ φράγκων φέτος, ενώ μεταξύ άλλων, σχεδιάζεται η δυναμικότερη επέκταση στην ασιατική αγορά.
Συνολικά για τον κλάδο του travel retail ωστόσο, δεν αναμένεται επιστροφή στα μεγέθη του 2019, προ του 2022, αντιστρέφοντας προηγούμενη πρόβλεψη της Allied Market Research για εκτίναξη της διεθνούς αγοράς στα 153,7 δισ δολάρια μέχρι το 2025, με μέση ετήσια αύξηση 9,6%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
