Σε εξέλιξη βρίσκεται η κρίσιμη συνάντηση στο Κρεμλίνο για την Συρία, μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν, με τον Τούρκο πρόεδρο να προεξοφλεί, πριν την έναρξη των διαπραγματεύσεων, ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα ανακουφίσουν την περιοχή και τη χώρα.
Στις συζητήσεις για την Ιντλίμπ, ο Ερντογάν συνοδεύεται από αντιπροσωπεία κορυφαίων υπουργών (Άμυνας, Εξωτερικών, Οικονομικών) και επιχειρεί να προωθήσει την πρότασή του για μια ζώνη ασφαλείας σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα τουρκικά σύνορα με την Συρία, εντός της οποίας θα εγκατασταθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους στην περιοχή της Ιντλίμπ, μετά τις εχθροπραξίες ανάμεσα στο στρατό της Συρίας, που υποστηρίζεται αεροπορικά από την Ρωσία, και στις δυνάμεις του τουρκικού στρατού και των ανταρτών που υποστηρίζονται από την Άγκυρα.
Ο Βλ. Πούτιν, αν και αναζητεί ένα τρόπο αποκλιμάκωσης της αντιπαράθεσης, που έχει φέρει πολύ κοντά σε απευθείας σύγκρουση τις δυνάμεις της Ρωσίας και της Τουρκίας, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα αποδεχθεί τις προτάσεις Ερντογάν για ευρεία ζώνη ασφαλείας και αναμένεται να επιδιώξει την κατοχύρωση των εδαφικών κερδών που έχουν πετύχει, το τελευταίο διάστημα, οι στρατιωτικές δυνάμεις του καθεστώτος Άσαντ.
Πάντως, στην αρχική του τοποθέτηση, πριν αρχίσουν οι συνομιλίες κεκλεισμένων των θυρών, οι οποίες έχει προγραμματισθεί από το Κρεμλίνο ότι δεν θα διαρκέσουν περισσότερες από τέσσερις ώρες, ο Πούτιν εξέφρασε τα συλλυπητήριά του για τις απώλειες ανδρών του τουρκικού στρατού, τονίζοντας ότι «ουδείς, περιλαμβανομένης της κυβέρνησης της Συρίας, γνώριζε για την παρουσία Τούρκων στρατιωτών στην περιοχή που βομβαρδίστηκε». Σημείωσε, επίσης, ότι «άμεσες, προσωπικές συνομιλίες είναι απαραίτητες για να αντιμετωπισθεί η οξυμένη κατάσταση στην Ιντλίμπ» και πρόσθεσε ότι αυτές οι συνομιλίες είναι ζωτικής σημασίας και για τη διαφύλαξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων.
Παρά τους συναινετικούς τόνους του Πούτιν, η Ρωσία ενίσχυσε έντονα τις δυνάμεις της στην Ιντλίμπ, όπως μετέδωσε το Reuters, πριν αρχίσουν οι συνομιλίες στο Κρεμλίνο. Ειδικότερα, μέσα σε έξι ημέρες, πέντε πολεμικά σκάφη της Ρωσίας κατευθύνθηκαν μέσω Βοσπόρου στην Συρία, εκ των οποίων τα τρία στάλθηκαν στην Συρία χωρίς να γίνουν ανακοινώσεις από ρωσικής πλευράς. Ένα εξ αυτών, το Ορσκ, μπορεί να μεταφέρει 20 τάνκς, 50 φορτηγά ή 45 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού και έως 400 στρατιώτες.
Όπως μετέδωσε νωρίτερα το Business Daily, σύμφωνα με την Deutsche Welle, στη σημερινή συνάντηση Πούτιν και Ερντογάν θα προσπαθήσουν να εντοπίσουν τις γενεσιουργούς αιτίες και τις επιπτώσεις της κρίσης και να λάβουν μέτρα για την επίλυσή της, όπως δήλωσε χθες ο Ντμίτρι Πσκόφ, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
«Και οι δύο πλευρές δείχνουν ενδιαφέρον να σταματήσουν οι συγκρούσεις και η βία, ιδιαίτερα η Άγκυρα» υποστηρίζει ο Τιμούρ Αχμετόφ, εμπειρογνώμων στη ρωσική δεξαμενή σκέψης με την επωνυμία «Συμβούλιο για τις Εξωτερικές Σχέσεις», που έχει έδρα τα Μόσχα. «Γι αυτό πιστεύω ότι οι δύο πρόεδροι θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν μια νέα εκεχειρία. Όπως υποθέτει, η συνάντηση θα είναι το πρώτο βήμα για διπλωματικές συζητήσεις, ακόμη και προς την κατεύθυνση ενός πιθανού συμβιβασμού.
Τα σενάρια
Πώς θα είναι αυτός ο συμβιβασμός; Ο συριακός στρατός δεν θα μπορούσε να αποσυρθεί στη διαχωριστική γραμμή που προβλέπουν οι συμφωνίες του Σότσι, αλλά η Δαμασκός θα μπορούσε να σταματήσει τη χρήση βαρέων όπλων.
Σε ένα δε επόμενο διαπραγματευτικό γύρο, θα μπορούσαν να καθοριστούν τα σύνορα μιας τουρκικής ζώνης ασφαλείας για προσφυγικούς καταυλισμούς και με τουρκικές αρμοδιότητες, όπως περιορισμένη χρήση της αεροπορίας σε ένα μόνο τμήμα της ζώνης αυτής. Όλα αυτά είναι πιθανότητες για ένα καλό σενάριο.
Ο Τιμούρ Αχμάνοφ, όπως και πολλοί άλλοι ρώσοι συνάδελφοί του, δεν πιστεύουν στο πολύ κακό σενάριο, δηλαδή στην άμεση σύγκρουση ανάμεσα στην πυρηνική δύναμη, όπως είναι η Ρωσία, και σε ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ. «Τόσο μακριά καμιά πλευρά δεν θα το αφήσει να φτάσει, αλλά ίσως περιορισμένα επεισόδια μέτριας έντασης, όπως το 2015, είναι πιθανόν να γίνουν» υποστηρίζει. Τότε τουρκικά στρατιωτικά αεροπλάνα κατέρριψαν ένα ρωσικό βομβαρδιστικό στα τουρκοσυριακά σύνορα, με αποτέλεσμα η Συρία να επιβάλει οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας και να πλήξει σοβαρά οικονομικούς τομείς, όπως ο τουρισμός και η γεωργία. Αλλά μετά από μερικούς μήνες οι εντάσεις καταλάγιασαν.
Μετά από τις επιτυχίες του συριακού στρατού που στηρίζει η ρωσική αεροπορία, η Ρωσία αισθάνεται προφανώς σε θέση ισχύος στις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. Η Μόσχα θεωρεί ότι έχει το πάνω χέρι σε ένα πιθανό σενάριο κλιμάκωσης των οικονομικών κυρώσεων. Παρόλα αυτά οι παρατηρητές, όπως η Μαριάνα Μπελένσκαγια, εφιστούν την προσοχή στο ενδεχόμενο η Μόσχα να βρεθεί ενώπιον της μεγαλύτερης πρόκλησης στην εξωτερική της πολιτική. «Η σημερινή κρίση δείχνει για άλλη μια φορά πόσο κακή συνεννόηση έχουν Μόσχα και Άγκυρα», επισημαίνει σε ανάλυσή της η ειδική σε θέματα Εγγύς Ανατολής που εργάζεται στο κέντρο Cernegie στη Μόσχα.
Άποψή της είναι ότι η δομή της ρωσικής πολιτικής στο συριακό, που με τόση δυσκολία έστησε η Μοσχα, δείχνει σημάδια διάλυσης. Ίσως ο πρόεδρος Πούτιν να κέρδισε τον πρώτο γύρο, με το να αναγκάσει τον «καλό του φίλο Ρετζέπ» να πάει στη Μόσχα για διαπραγματεύσεις, αλλά αυτό δεν είναι παρά μόνο το προοίμιο.