Αυξημένη ρευστότητα, αλλά και σταδιακές τοποθετήσεις σε «σίγουρες» μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης με υψηλές ταμειακές ροές, εγνωσμένο management και γενναίες μερισματικές αποδόσεις προτείνουν οι χρηματιστές και οι αναλυτές που απευθύνθηκε το BusinessDaily.gr, με στόχο να «φωτίσουν» με την εμπειρία τους το θολό επενδυτικό τοπίο, όπως αυτό διαμορφώνεται το τελευταίο διάστημα.
Το 9μηνο που έκλεισε ήταν εξαιρετικά δύσκολο για τους επενδυτές, που υπέστησαν απώλειες τόσο από τις μετοχές, όσο και από τα ομόλογα, κάτι που συμβαίνει εξαιρετικά σπάνια, καθώς ο πληθωρισμός ανέβηκε σε επίπεδα ρεκόρ πολλών ετών και οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν απότομα τα επιτόκια για να τον αναχαιτίσουν.
Οι χρηματιστές και οι αναλυτές είναι ιδιαίτερα φειδωλοί και προσεκτικοί στις επενδυτικές προσεγγίσεις τους, καθώς όπως οι ίδιοι ομολογούν, η συγκυρία δείχνει να έχει κοινά χαρακτηριστικά με την περίοδο 2007-2008, αλλά και με την περίοδο που στην Ελλάδα είχαμε capital controls, ή με την περίοδο αμέσως μετά την εμφάνιση της πανδημίας, όταν δεν υπήρχαν ούτε τα εμβόλια, ούτε το Ταμείο Ανάκαμψης.
Για έναν επενδυτή με ένα χαρτοφυλάκιο 20.000 έως 50.000 ευρώ, οι περισσότεροι από τους παράγοντες της αγοράς δεν προτείνουν τοποθετήσεις σε ομόλογα, commodities και άλλα επενδυτικά προϊόντα καθώς το κλίμα είναι απολύτως διαταραγμένο, ενώ υπάρχει περίπτωση να έχουμε και πιο ισχυρή διόρθωση στην αγορά ομολόγων.
Αντιθέτως, μετά την πρόσφατη διόρθωση της αγοράς βλέπουν αγοραστικές ευκαιρίες στο χρηματιστήριο και σε μετοχές με σίγουρο επιχειρηματικό προφίλ, όπως είναι οι μετοχές των ΟΤΕ, Μυτιληναίος, Motor Oil, Elleniq Energy (ΕΛΠΕ), Alpha Bank, ΟΠΑΠ και Jumbo.
Λ. Παπακωνσταντίνου: 50% ρευστότητα, και σταδιακές τοποθετήσεις σε μετοχές
Η κατάσταση στις αγορές και ευρύτερα θυμίζει λίγο το σκηνικό που επικρατούσε το 2007 – 2008, ενώ επίσης θυμίζει και το 2015 με τα capital controls στην Ελλάδα. Μοιάζουν λίγο οι εποχές. Επίσης, η τωρινή εποχή μου θυμίζει την άνοιξη του 2020 όταν με το ξεκίνημα της πανδημίας υπήρχε γενικευμένο «σκοτάδι» αναφορικά με τις επενδύσεις και την οικονομία. Τότε που δεν υπήρχαν ακόμη τα εμβόλια, ούτε το Ταμείο Ανάκαμψης.
Δεν θα πρότεινα επενδυτικές επιλογές όπως commodities, ή αμοιβαία, ή διαχείριση διαθεσίμων καθώς για να μπεις σε ένα ομόλογο της Volkswagen π.χ. απαιτούνται μεγάλα κεφάλαια, 100 χιλ. ευρώ και άνω.
Δε θα συνιστούσα επενδύσεις σε εταιρικά ομόλογα ούτε ομόλογα Δημοσίου, υπάρχει πολύ μεγάλη πίεση στην αγορά ομολόγων παγκοσμίως, επικρατεί γενικευμένη σύγχυση. Βεβαίως υπάρχει ενδεχόμενο ισχυρής αντίδρασης και στα ομόλογα, όμως καθ’ ότι έρχονται και άλλες αυξήσεις επιτοκίων είναι ρίσκο μια τοποθέτηση σε ομόλογα. Εκτός αν γίνει μια οικουμενική παρέμβαση, σε κεντρικό επίπεδο, οπότε θα έχουμε αλλαγή σκηνικού και μεγάλη πτώση αποδόσεων.
Υπάρχουν τρομακτικά κεφάλαια που έχουν τοποθετηθεί στην αγορά ομολόγων παγκοσμίως, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες, κρατικά ταμεία, θεσμικοί, επικρατεί μια υπερθέρμανση με τον κίνδυνο να «σκάσει» αυτή η αγορά, εκτός αν υπάρξει παρέμβαση. Σε κάθε περίπτωση, τα ομόλογα ενδείκνυνται για μεγάλους επενδυτές, με μεγάλα χαρτοφυλάκια και όχι για μικρομεσαίους.
Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο υψηλός πληθωρισμός «καίει» χρέος. Τα αρνητικά επιτόκια έχουν τελειώσει, τουλάχιστον για τα επόμενα 4-5 χρόνια πάμε σε αλλαγή καθεστώτος. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.
Θα συνιστούσα διακράτηση του 50% της ρευστότητας και σταδιακή, προσεκτική επιλογή κάποιων μετοχών, πρωτίστως από τον κλάδο της ενέργειας. Μια πρώτη επιλογή θα ήταν η Elleniq Energy (ΕΛΠΕ). Επίσης θα πρότεινα προσεκτικό «χτίσιμο» θέσεων στη μετοχή της Alpha Bank, καθώς θεωρώ ότι έχει μεγάλο περιθώριο αντίδρασης με σχετική ασφάλεια.
Επίσης ο ΟΤΕ είναι μια επιλογή με αξιοθαύμαστη σταθερότητα διαχρονικά, ισχυρές ταμιακές ροές, ενώ με τα νέα προγράμματα με τις μεγάλες ταχύτητες που έχει αρχίσει και διανέμει στην αγορά θα ελκύσει πολύ ισχυρούς πελάτες, που εγγυόνται επιπλέον ποιοτικές ταμιακές ροές και καλά μερίσματα.
Ο Λεωνίδας Παπακωνσταντίνου είναι διευθύνων σύμβουλος της Merit Χρηματιστηριακή ΧΑΕΠΕΥ
Ν. Χρυσοχοΐδης: Περιφρούρηση της ρευστότητας έως ότου ξεδιαλύνει το τοπίο
Αυτή τη στιγμή το τοπίο στις επενδύσεις είναι εντελώς θολό, είναι μια από τις συγκυρίες τις όχι και τόσο συνηθισμένες, που πραγματικά ένας διαχειριστής ή ένας αναλυτής δεν μπορεί με σχετική ασφάλεια να κάνει επενδυτικές προτάσεις ή νουθεσίες.
Δεν ξέρουμε πού πάμε, οπότε θα έλεγα κρατήστε τα λεφτά σας, περιφρουρήστε τη ρευστότητά σας. Δεν υπάρχει ορίζοντας ούτε μπορεί να γίνει πρόβλεψη ούτε για τη διάρκεια και την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, ούτε αν θα γίνει θερμό επεισόδιο μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Πέραν αυτών, και διεθνώς η συγκυρία είναι ιδιαίτερη, καθώς όλη η επενδυτική βιομηχανία βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο. Η ορατότητα λοιπόν είναι μηδενική, οπότε προς το παρόν προτείνουμε άμυνα και περιφρούρηση της ρευστότητας.
Ο Νίκος Χρυσοχοΐδης είναι διευθύνων σύμβουλος της Χρυσοχοΐδης Χρηματιστηριακή και αντιπρόεδρος του ΣΜΕΧΑ
Ν. Καυκάς: Χτίσιμο θέσεων σε ποιοτικές μετοχές
Το αμέσως προηγούμενο διάστημα ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. βρέθηκε για τρίτη φορά μετά την έναρξη του πολέμου χαμηλότερα των 800 μονάδων εν μέσω ενός κύκλου ανόδου των βασικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες λόγω αυξημένου πληθωρισμού, αυτή τη φορά και στην Ευρώπη. Μέχρι πρότινος ομόλογα και μετοχές ανταγωνίζονταν στην πτώση τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, ενώ τα μετρητά ήταν και ενδεχομένως παραμένουν το προτιμώμενο περιουσιακό στοιχείο (ως ποσοστό ενός μικτού χαρτοφυλακίου). Παρά ταύτα, τα μεσοπρόθεσμα εκτιμώμενα επίπεδα επιτοκίων σε Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν, αν όχι ολικώς, σίγουρα μερικώς προεξοφληθεί από τις αγορές.
Από την άλλη, δεν έχουμε ακόμα χειροπιαστές ενδείξεις (hard data) διαφοροποίησης των μακροοικονομικών δεδομένων, γι’ αυτό και η τάση στις αγορές δείχνει να διατηρεί την πτωτική τροχιά, παρόλες τις ανοδικές αντιδράσεις.
Ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. φυσιολογικά χαρακτηρίζεται από αυξημένη συσχέτιση με τις διεθνείς αγορές και κυρίως με τις ευρωπαϊκές, αλλά συντηρεί σταθερά discount σε επίπεδο αποτιμήσεων. Αποφεύγοντας να προβλέψουμε τον πυθμένα εκτιμούμε ότι θα μπορούσαν οι επενδυτές να εξετάσουν μια σταδιακή τοποθέτηση σε δεικτοβαρείς εισηγμένες του ΧΑ, καθώς ορισμένες εξ αυτών διαπραγματεύονται πλέον με ελκυστικούς πολλαπλασιαστές EV / EBITDA (εκτιμώμενα 2022) σε πολλές περιπτώσεις χαμηλότερους και από τους ιστορικούς μέσους όρους, ενώ πλεονεκτούν και σε επιμέρους θεμελιώδη στοιχεία.
Αν και η λίστα δεν εξαντλείται σε αυτές, όμως η πεντάδα των ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, Μυτιληναίος, Motor Oil και Jumbo εκτιμούμε ότι δεν πρέπει να λείπει από κανένα εγχώριο μετοχικό χαρτοφυλάκιο. Σε όρους επιχειρηματικής αξίας / λειτουργικά κέρδη προ αποσβέσεων (EV / EBITDA_ εκτιμώμενα 2022) όλες κινούνται στην ζώνη του 5 πλην ΟΠΑΠ (7 φορές).
Βέβαια, οι αυξημένες ελεύθερες ταμειακές ροές του ΟΠΑΠ επιτρέπουν σημαντικές ετήσιες μερισματικές αποδόσεις που ξεπερνούν το 8% σε τρέχουσες τιμές. Όλες διαθέτουν ανθεκτικά και δοκιμασμένα επιχειρηματικά μοντέλα με υγιή κεφαλαιακή διάρθρωση (κάποιες έχουν και καθαρό ταμείο όπως η Jumbo) σε όρους καθαρού δανεισμού / λειτουργικά κέρδη προ αποσβέσεων (net debt / Ebitda) και υψηλές βιώσιμές διανομές (>5%) προς τους μετόχους τους, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε και τα προγράμματα επαναγοράς ιδίων μετοχών (με εξαίρεση τον ΟΠΑΠ).
Επιπλέον, αξίζει να σημειώσουμε τον εξαγωγικό χαρακτήρα των Motor Oil, Μυτιληναίου και Jumbo. Το παραπάνω χαρτοφυλάκιο μετοχών εκτιμούμε ότι προσφέρει ένα ικανοποιητικό προφίλ ρίσκου / απόδοσης μεσοπρόθεσμα.
Ο Νίκος Καυκάς είναι υπεύθυνος τμήματος ανάλυσης της Depolas Investment Services
Μ. Χατζηδάκης: Έως 60% του κεφαλαίου σε «σίγουρες» τοποθετήσεις στο Χ.Α.
Αν και το οικονομικό περιβάλλον δεν προδιαθέτει για υψηλό βαθμό ανάληψης ρίσκου, το Ελληνικό Χρηματιστήριο διαθέτει επιλογές εταιρειών που μπορούν να δικαιολογήσουν το κόστος ευκαιρίας μιας διακράτησης μετοχών με υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Σε αυτή την λογική, η επιλογή μετοχών όπως ο ΟΠΑΠ, η Jumbo και ο Μυτιληναίος από την υψηλή κεφαλαιοποίηση, συγκεντρώνουν πολλά ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα που ικανοποιούν αυτή την συνθήκη.
Ο βαθμός τοποθέτησης των χρημάτων στο χρηματιστήριο θα μπορούσε να κινηθεί κοντά στο 60% σε αυτές τις εταιρείες. Επίσης, οι αποδόσεις πλέον πολλών σταθερών τίτλων μπορούν να θεωρηθούν ελκυστικές και να δικαιολογήσουν την διακράτηση τους ως την λήξη. Επίσης, ελληνικά ομόλογα δεκαετίας, εκδότες χρέους όπως η ΔΕΗ και οι ελληνικές τράπεζες παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον ως απόδοση στην λήξη τους.
Σε κάθε περίπτωση μια θέση σε τίτλους σταθερού εισοδήματος σε ποσοστό 20 -30% του χαρτοφυλακίου σε βάθος χρόνου, εκτός από τα καλά επιτόκια θα αφήσει και κεφαλαιακά κέρδη στον ομολογιούχο αγοραστή σε αυτά τα επίπεδα τιμών.
Ο Μάνος Χατζηδάκης είναι υπεύθυνος ανάλυσης Beta Χρηματιστηριακή
Ηλ. Ζαχαράκης: Πληροφορική και κατασκευές στο προσκήνιο
Τα τελευταία πολλά χρόνια ο πληθωρισμός ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα η αγοραστική δύναμη να παραμένει σταθερή. Πλέον το χρήμα «πληθωρίζεται» με αποτέλεσμα να χάνει την αξία του, με τους καταθέτες να αναζητούν διέξοδο σε διάφορες επενδύσεις έστω και μικρής απόδοσης.
Οι πιο συντηρητικές επιλογές είναι τα ομόλογα τα οποία δίνουν από 3,5-6% στο ταμπλό, ενώ παράλληλα μετά την πτώση και πάντα με το μετοχικό ρίσκο γίνονται θελκτικές και οι μετοχές με μερισματική απόδοση (αποδεδειγμένη την τελευταία δεκαετία) σε αρκετούς κλάδους.
Υπάρχουν επιχειρηματικοί κλάδοι οι οποίοι σαφώς θα επηρεαστούν λιγότερο από την ενεργειακή κρίση και τον πληθωρισμό. Πληροφορική και κατασκευές έχουν την πρωτοκαθεδρία για το μέλλον, ενώ ο τραπεζικός κλάδος ωφελείται σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση επιτοκίων και το άνοιγμα της κάνουλας δανεισμού.
Ήδη οι τραπεζικές μετοχές δείχνουν σημάδια θετικής διαφοροποίησης, μιας και πλέον η συμπεριφορά τους είναι τελείως διαφορετική από το πρόσφατο παρελθόν. Πλέον καθίστανται επενδύσιμες, ενώ αναμφισβήτητα είναι και ο κλάδος που μπορεί να κάνει την διαφορά σε όλο το ελληνικό χρηματιστήριο από την στιγμή που αρχίζει να αναπτύσσεται.
Οι επενδυτές αυτή την στιγμή από τη μια ποντάρουν στην επενδυτική βαθμίδα -γεγονός που θα φέρει μεγάλες εισροές στο σύστημα- και από την άλλη φοβούνται το πολιτικό ρίσκο και το πόσο γρήγορα θα ξεκαθαρίσει το τοπίο στο εκλογικό γαϊτανάκι το 2023.
Από την άλλη πλευρά, το μέγεθος της ανάπτυξης φαίνεται να κλείνει με μεγάλο ρεκόρ την χρόνια (εξαίρεση το 2021 λόγω Covid) και να συνεχίσει σε σημαντικά μεγάλους ρυθμούς το 2023, παρ’ όλη την περιρρέουσα αρνητική παγκόσμια ατμόσφαιρα.
Ομόλογα εισηγμένων εταιρειών που δίνουν αποδόσεις έως 4-5% αλλά και σταδιακές τοποθετήσεις σε μετοχές υψηλής μερισματικής απόδοσης είναι κατά τη γνώμη μου η πιο «ασφαλής» επενδυτική συνταγή για την τρέχουσα συγκυρία.