Στοίχημα με τον χρόνο και τους διαθέσιμους πόρους βάζει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στην κούρσα για τη νέα γενιά έργων. Δεδομένου ότι η δεξαμενή του Ταμείου Ανάκαμψης έχει τελειώσει και τα 2,2 δισ. που κατευθύνονται σε υποδομές και μεταφορές έχουν ημερομηνία λήξης το τέλος του 2025, χρειάζονται νέες πηγές χρηματοδότησης, με την Ευρώπη να πρωταγωνιστεί στην περιφερειακή ανάπτυξη και το δημόσιο ταμείο να συνδράμει τους ιδιώτες στις υποδομές νέας γενιάς που χρειάζεται η Αττική.
Αυτή την περίοδο, ο αγώνας δρόμου κινείται σε δύο κατευθύνσεις. Αρχικά, πρέπει να βγουν στον αέρα οι διαγωνισμοί για τα έργα αποκατάστασης της Θεσσαλίας, στα οποία κατευθύνονται 600 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Παρότι, έχουν προβλεφθεί fast track διαδικασίες, βάσει του θεσμικού πλαισίου που θεσπίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, η καθυστέρηση συγκριτικά με τον αρχικό σχεδιασμό πιάνει ήδη τους δύο μήνες, ενώ το χρονικό παράθυρο για την απορρόφηση των πόρων είναι ως το τέλος του 2025.
Απομένει δηλαδή ενάμισης χρόνος για έργα οδικών και σιδηροδρομικών υποδομών, ύψους 1,4 δισ. ευρώ, που θα ανατάξουν τη χειμαζόμενη Θεσσαλία. Σε αναμονή για τη διάθεση εντός των ημερών των απαραίτητων πιστώσεων από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ετοιμάζονται οι προσκλήσεις προς τους μεγάλους ομίλους, που θα αναλάβουν τις συμβάσεις. Εκτιμάται πως, αφού αυτές περάσουν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, θα υπογραφούν ως το τέλος του καλοκαιριού ή το πολύ αρχές φθινοπώρου.
Πηγές χρηματοδότησης
Παράλληλα, η ηγεσία του υπουργείου επιχειρεί να λύσει τον γρίφο των διαθέσιμων πόρων, ώστε και να προχωρήσει ομαλά τις εν εξελίξει συμβάσεις και να σχεδιάσει νέα έργα σε συνάρτηση με τις υφιστάμενες γραμμές χρηματοδότησης. Όπως είπε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας εχθές στο συνέδριο του Economist, τα προτάγματα του σχεδιασμού είναι οι ανθεκτικές υποδομές και οι βιώσιμες μεταφορές.
Με την κλιματική κρίση να ανατρέπει προτεραιότητες από τη μία στιγμή στην άλλη, όπως αποδείχθηκε στη Θεσσαλία που θα απαιτήσει συνολικά 3,5-4 δισ. από τον κρατικό προϋπολογισμό, η δύσκολη εξίσωση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. «Η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί σε δύο προκλήσεις. Χρειαζόμαστε επαρκείς ευρωπαϊκούς πόρους για να πετύχουμε την πράσινη μετάβαση, αλλά και επαρκείς πόρους για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή», σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Με τις πόρτες του Ταμείου Ανάκαμψης να έχουν κλείσει για την ένταξη νέων έργων, όπως ξεκαθάρισε, πέντε γραμμές χρηματοδότησης μπαίνουν ενεργά στο παιχνίδι του σχεδιασμού. Πρώτο έρχεται το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του υπουργείου Υποδομών, το οποίο μετά από χρόνια που κυμαινόταν στα 320-330 εκατ. ευρώ ετησίως, θα αναθεωρηθεί προς τα επάνω τις επόμενες εβδομάδες.
«Λόγω της καλής εκτέλεσης του προϋπολογισμού και του δημοσιονομικού χώρου που δημιουργείται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, η αύξηση μονιμοποιείται και θα φτάσουμε περί τα 550-600 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση», είπε ο υπουργός, εκφράζοντας τη βεβαιότητα ότι ο δημοσιονομικός χώρος θα συνεχίσει να ενισχύεται τα επόμενα χρόνια. Η εν λόγω αύξηση θα ενισχύσει τόσο την έγκαιρη υλοποίηση των έργων που έχουν δρομολογηθεί, αλλά θα συμβάλλει και στον σχεδιασμό μίας νέας γενιάς έργων με έμφαση στην Αττική.
Ακολουθεί το ΕΣΠΑ με τον αστερίσκο ότι οι διαθέσιμοι πόροι του για υποδομές έχουν μειωθεί σημαντικά από τα 8 δισ. ευρώ που έφταναν κάποτε, στα μόλις 2,4 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, όμως, υπάρχουν άλλα ευρωπαϊκά εργαλεία χρηματοδότησης πιο στοχευμένα και ανταγωνιστικού χαρακτήρα.
Τέτοιο είναι το CEF II στο οποίο το υπουργείο έχει καταθέσει φάκελο ένταξης πέντε σιδηροδρομικών έργων, ύψους περί το 1 δισ. ευρώ, που «πατούν» στους ευρωπαϊκούς διαδρόμους 3Seas και Δυτικά Βαλκάνια – Ανατολική Ευρώπη. «Αισιοδοξούμε ότι τις επόμενες εβδομάδες ένα σημαντικό μέρος των πόρων θα το εξασφαλίσουμε», εκτίμησε ο κ. Σταϊκούρας. Θα ακολουθήσει τον Οκτώβριο το CEF III με τις προτάσεις να αξιολογούνται εντός του 2025.
Βεβαίως, το υπουργείο υπολογίζει και στη συμβολή του ιδιωτικού τομέα, τον οποίο επιχειρεί να βάλει πιο ενεργά στην παρτίδα εστιάζοντας σε έργα ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις, τα οποία χρειάζονται όμως και καλή ροή χρηματοδότησης από τον τραπεζικό τομέα. Ως τελευταίο οχυρό, δεδομένου ότι έχει αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά, υπάρχει η δυνατότητα λήψης δανείου από την ΕΤΕπ, ύψους 750 εκατ. ευρώ, για αποκατάσταση υποδομών από φυσικές καταστροφές.
Προτεραιότητα οι κρίσιμες υποδομές στην περιφέρεια
Ως κορυφαία προτεραιότητα για την κυβέρνηση, έθεσε, εχθές, κατά την ίδια συζήτηση, ο υφυπουργός στον πρωθυπουργό, Θανάσης Κοντογεώργης, την περιφερειακή ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, επισήμανε πως παρατηρούνται σημαντικές ανισότητες και σε επίπεδο υποδομών, λόγω του σχεδιασμού που έρχεται από το παρελθόν. Μάλιστα τις εντόπισε σε ένα εύρος κρίσιμων υποδομών, από τα αντιπλημμυρικά έργα ως τη διαχείριση απορριμμάτων, την εφοδιαστική και τις αλυσίδες αξίας.
Όπως τόνισε, η κυβέρνηση προχωρά έναν σχεδιασμό για τη βελτίωση του ρυθμού περιφερειακής ανάπτυξης και σύγκλισης. «Έχουμε μία πυκνή καταγραφή των έργων που υλοποιούνται σε όλη τη χώρα για πρώτη φορά, ώστε να διαπιστώσουμε τις αδυναμίες και τους λόγους δυσλειτουργιών. Συγχρόνως, αυτή μας δίνει τη δυνατότητα να κατευθύνουμε ορθολογικά χρηματοδοτικά εργαλεία και πηγές, που δεν θα εμφανιστούν ξανά στο μέλλον, σε κρίσιμες υποδομές που χρειάζεται κάθε περιοχή», είπε.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
