«Ανθεκτική» αλλά χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις είναι η ελληνική οικονομία, όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη 2η Έκθεση Εποπτείας για την Ελλάδα, μεταξύ των οποίων παραμένει το υψηλό ιδιωτικό χρέος, τα «κόκκινα» δάνεια και η ανεργία, για την οποία ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκόυρας, σημείωσε ότι επιβεβαιώνει την καλή πορεία της οικονομίας..
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κομισιόν επικρίνει με αυστηρότητα τις νέες ρυθμίσεις χρεών στην εφορία τονίζοντας ότι υπονομεύουν την κουλτούρα πληρωμών.
Στο προοίμιο της έκθεσης υπογραμμίζεται ότι παρά το δύσκολο διεθνές περιβάλλον, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με σταθερό ρυθμό το 2022, αλλά η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να μετριαστεί το 2023 και το 2024, αντανακλώντας τις αυστηρότερες συνθήκες νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής και το ακόμη δύσκολο παγκόσμιο περιβάλλον.
Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2023, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,4% το 2023 και κατά 1,9% το 2024. Οι επενδύσεις αναμένεται να αποτελέσουν βασικό μοχλό ανάπτυξης φέτος, καθώς η εφαρμογή του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αναμένεται να ενισχύσει τόσο τις δημόσιες όσο και τις ιδιωτικές επενδύσεις.
Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει, αλλά οι πιέσεις στις τιμές αναμένεται να παραμείνουν επίμονες και να μετριαστούν σταδιακά τα επόμενα έτη. Η αγορά εργασίας έχει αποδειχθεί ανθεκτική στους εξωτερικούς κλυδωνισμούς, αλλά η αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να επιβραδυνθεί καθώς η οικονομία επιβραδύνεται. Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διευρύνθηκε περαιτέρω και αναμένεται να μειωθεί μόνο αργά τα επόμενα χρόνια.
Το δημοσιονομικό ισοζύγιο βελτιώθηκε σημαντικά το 2022 και το πρωτογενές ισοζύγιο αναμένεται να είναι πλεονασματικό τα επόμενα έτη. Παρά τη μεγάλη δημοσιονομική στήριξη που δόθηκε στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης, το πρωτογενές ισοζύγιο έφθασε σε πλεόνασμα 0,1% του ΑΕΠ το 2022, χάρη στις καλύτερες από τις αναμενόμενες επιδόσεις των φορολογικών εσόδων. Οι εαρινές προβλέψεις της Επιτροπής για το 2023 αναμένουν ότι το πρωτογενές ισοζύγιο θα φθάσει σε πλεόνασμα 1,9% του ΑΕΠ το 2023 και 2,5% το 2024.
Η εικόνα των τραπεζών
Η κερδοφορία του τραπεζικού τομέα βελτιώθηκε έντονα το 2022 λόγω των σταθερών βασικών επιδόσεων, αλλά υποστηρίχθηκε εν μέρει από έκτακτα κέρδη από συναλλαγές. Αυτό βοήθησε στην ενίσχυση των κεφαλαιακών δεικτών των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αλλά η ποιότητα των κεφαλαίων παραμένει ανησυχητική λόγω του υψηλού, αν και μειούμενου, μεριδίου των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον τραπεζικό τομέα συνεχίζουν να συρρικνώνονται, φθάνοντας το 8,7% των συνολικών ακαθάριστων δανείων πελατών στο τέλος Δεκεμβρίου 2022 έναντι 30,1% στο τέλος του 2020, καθώς η εισροή νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων παραμένει περιορισμένη.
Ωστόσο, ο δείκτης αυτός παραμένει σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ η οικονομική επιβράδυνση, ο υψηλός πληθωρισμός και η αύξηση των επιτοκίων απαιτούν επαγρύπνηση για την αποφυγή νέας επιδείνωσης της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών. Η ταχεία ολοκλήρωση των εκκρεμών τιτλοποιήσεων στο πλαίσιο του Ελληνικού Συστήματος Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων θα είναι σημαντική για να διατηρηθεί ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε πτωτική πορεία. Παρά την επίλυση των νομικών αβεβαιοτήτων που σχετίζονται με τη λειτουργία της δευτερογενούς αγοράς των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η εκκαθάριση των παλαιών μη εξυπηρετούμενων οφειλών εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση, καθώς ορισμένα τιτλοποιημένα χαρτοφυλάκια υπολείπονται των αρχικών τους στόχων.
Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν προηγουμένως στον χρηματοπιστωτικό τομέα αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς, αλλά απαιτείται περαιτέρω πρόοδος. Πρόσφατα υιοθετήθηκαν ορισμένες στοχευμένες βελτιώσεις στα πλαίσια εξωδικαστικής εκκαθάρισης και αφερεγγυότητας. Οι αναδιαρθρώσεις στο πλαίσιο της πλατφόρμας εξωδικαστικών ρυθμίσεων προχωρούν ικανοποιητικά, αν και εξακολουθούν να καλύπτουν μόνο ένα μικρό, αν και αυξανόμενο, μέρος του παλαιού μη εξυπηρετούμενου χρέους μέχρι σήμερα. Ταυτόχρονα, το ενδιαφέρον για τα άλλα εργαλεία του νέου κώδικα αφερεγγυότητας είναι περιορισμένο, γεγονός που υποδηλώνει την ανάγκη για περαιτέρω δράσεις ευαισθητοποίησης.
Ο αριθμός των πλειστηριασμών αυξάνεται, αλλά το υψηλό ποσοστό των πλειστηριασμών χωρίς πλειοδότη (άγονοι πλειστηριασμοί) υποδηλώνει ότι ενδέχεται να απαιτούνται περαιτέρω βελτιώσεις στη λειτουργία του πλαισίου αναγκαστικής εκτέλεσης. Η διαδικασία παραχώρησης για τη δημιουργία του φορέα sale-and-lease back προχωρά, αν και με βραδύτερους ρυθμούς από ό,τι αναμενόταν προηγουμένως, εν μέρει λόγω των παρατάσεων της διαδικασίας που ζητήθηκαν από τους προσφέροντες, και ο φορέας δεν αναμένεται να είναι λειτουργικός πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2024.
Η εκκαθάριση των εκκρεμών υποθέσεων αφερεγγυότητας νοικοκυριών προχωρά σε γενικές γραμμές σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Οι καλούμενες κρατικές εγγυήσεις διεκπεραιώνονται και εκκαθαρίζονται με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα δύο προηγούμενα έτη, αλλά οι πληρωμές εξακολουθούν να υστερούν σημαντικά σε σχέση με τους στόχους.
Η δημόσια περιουσία και τα δημόσια έργα
Η διαχείριση της δημόσιας περιουσίας προχωρά με την Ελληνική Εταιρεία Περιουσίας και Συμμετοχών (Ε.Ε.Π.Ε.Σ.) να εδραιώνει τις προσπάθειές της για την ενίσχυση της αξίας των εταιρειών χαρτοφυλακίου της. Η Εταιρεία αναλαμβάνει ολοένα και πιο ενεργό ρόλο ως διαχειριστής περιουσιακών στοιχείων και μέτοχος των θυγατρικών της με στόχο τη βελτίωση των υπηρεσιών και των αποδόσεών τους.
Εφαρμόζοντας τον πρόσφατα εκδοθέντα νόμο για τη διακυβέρνηση των κρατικών επιχειρήσεων και συνάπτοντας συμφωνίες-πλαίσιο με τους προμηθευτές υπηρεσιών για όλες τις θυγατρικές της, η Εταιρεία έχει ήδη επιτύχει μειώσεις κόστους, ενώ αναμένονται ουσιαστικότερες βελτιώσεις μέσω της ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών σχεδίων και προσλήψεων. Οι ιδιωτικοποιήσεις προχωρούν σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τα σχέδια, με αξιοσημείωτα αποτελέσματα ιδίως στον τομέα των περιφερειακών λιμένων.
Το οικονομικό κλείσιμο της σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, ωστόσο, έχει καθυστερήσει και αναμένεται τώρα το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Η πρόοδος σε ορισμένους άλλους τομείς πολιτικής παραμένει υπό παρακολούθηση. Μετά την έγκριση της κωδικοποιημένης ατομικής εργατικής νομοθεσίας τον περασμένο Δεκέμβριο, οι αρχές εργάζονται για την κωδικοποίηση των δύο υπόλοιπων τμημάτων της εργατικής νομοθεσίας. Η κτηματολογική αποτύπωση συνεχίζει να προχωρά, ενώ η ταχεία ίδρυση, στελέχωση και ψηφιοποίηση των νέων κτηματολογικών γραφείων παραμένει απαραίτητη.
Φορολογική πολιτική
Η κυβέρνηση άνοιξε εκ νέου τα συστήματα διακανονισμού φορολογικών οφειλών με ευνοϊκούς όρους και δημιούργησε ένα νέο σύστημα διακανονισμού εκτός του μόνιμου "βασικού συστήματος", το οποίο θα μπορούσε να υπονομεύσει την αξιοπιστία του βασικού συστήματος και είναι επιζήμιο για την πειθαρχία στις πληρωμές. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του κύριου συνταξιοδοτικού συστήματος έχουν σε γενικές γραμμές εκκαθαριστεί, αλλά ο στόχος για τις μη συνταξιοδοτικές ληξιπρόθεσμες οφειλές έχει χαθεί.
Οι προοπτικές του χρέους
Η Ελλάδα διατηρεί την ικανότητα εξυπηρέτησης του χρέους της. Παρά μια σειρά προκλήσεων, η ελληνική οικονομία, τα δημόσια οικονομικά και η χρηματοπιστωτική κατάσταση έχουν αποδειχθεί ανθεκτικά. Σύμφωνα με την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, η Ελλάδα εκτιμάται ότι αντιμετωπίζει χαμηλούς κινδύνους βραχυπρόθεσμα, υψηλούς κινδύνους μεσοπρόθεσμα και χαμηλούς κινδύνους μακροπρόθεσμα.
Οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης για το 2023 και το 2024 είναι χαμηλές, λόγω των προβλεπόμενων πρωτογενών πλεονασμάτων και της μέτριας απόσβεσης του χρέους. Η αποπληρωμή του κεφαλαίου των δανείων του EFSF ξεκίνησε φέτος, ενώ η αποπληρωμή των δανείων του ESM θα ξεκινήσει μόλις το 2034. Η Ελλάδα διαθέτει ένα σημαντικό ταμειακό απόθεμα και έχει διατηρήσει συνεχή πρόσβαση στις αγορές εν μέσω βελτίωσης των αξιολογήσεων του δημόσιου χρέους, αν και παραμένει κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
