Βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο για την αποτελεσματική λειτουργία των αναχρηματοδοτήσεων «κόκκινων» δανείων, οι οποίες πρακτικά παραμένουν ανενεργές, εξετάζουν κυβέρνηση, Τράπεζα της Ελλάδος και servicers.
Στόχος είναι η διεύρυνση των επιλογών με τη δημιουργία εξειδικευμένων funds για αναχρηματοδοτήσεις και τον εμπλουτισμό των χρηματοδοτικών λύσεων, προκειμένου να μπορέσουν να εξασφαλίσουν αναχρηματοδότηση οφειλών δανειολήπτες με περιορισμένη ρευστότητα.
Με την προτεινόμενη αλλαγή στο θεσμικό πλαίσιο θα δοθεί η δυνατότητα σε εξειδικευμένα funds να αναχρηματοδοτούν οφειλές «κόκκινων» δανείων που βρίσκονται στον έλεγχο άλλων funds και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων. Ήδη βρίσκεται σε κυοφορία η δημιουργία του πρώτου εξειδικευμένου fund που θα δίνει έμφαση στις αναχρηματοδοτήσεις δανείων ιδιωτών από τον έμπειρο τραπεζίτη Άνθιμο Θωμόπουλο της Hellenic Finance.
Η προσαρμογή αυτή θεωρείται κρίσιμη, καθώς θα θεραπεύσει μια μεγάλη δυσλειτουργία του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης «κόκκινων» δανείων, ωστόσο προβλέπει ότι ο κάθε servicer μπορεί να αναχρηματοδοτεί μόνο δάνεια που έχει ο ίδιος υπό διαχείριση. Δηλαδή, η doValue, σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο, μπορεί αν το επιθυμεί να αναχρηματοδοτεί «κόκκινα» δάνεια του χαρτοφυλακίου της, η CEPAL της CEPAL, η Intrum της Intrum κοκ.
Στην πράξη αναχρηματοδοτήσεις δεν πραγματοποιούνται, καθώς οι servicers δεν επιθυμούν να αναλάβουν τέτοιο ρίσκο, ενώ, ακόμα και αν το επιθυμούσαν, το να αναχρηματοδοτούν δικά τους δάνεια θα δημιουργούσε ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων και εταιρικής διακυβέρνησης. Για τις τράπεζες, οι αναχρηματοδοτήσεις «κόκκινων» δανείων αποτελούν απαγορευμένη περιοχή, καθώς τα δάνεια αυτά εποπτικά θα θεωρούνταν υψηλού κινδύνου.
Όλα αυτά έχουν καταστήσει ανενεργή την δυνατότητα αναχρηματοδοτήσεων, στερώντας από την αγορά έναν κρίσιμο μηχανισμό που θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην εξεύρεση συναινετικών λύσεων και την μεγιστοποίηση των ανακτήσεων.
Οι διαβουλεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ Τράπεζας της Ελλάδος, servicers και επενδυτών στοχεύουν στην αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας αυτής με την αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που θα δίνει τη δυνατότητα σε επενδυτικά σχήματα να αναχρηματοδοτούν δάνεια διαφορετικών servicers.
Το νέο εργαλείο – Ποιους αφορά
Στόχος των προωθούμενων αλλαγών είναι η δημιουργία επενδυτικών σχημάτων, εξειδικευμένων funds, τα οποία θα προσφέρουν ρευστότητα σε δανειολήπτες που επιθυμούν να προχωρήσουν σε ρύθμιση οφειλής αλλά δεν έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να το κάνουν. Ουσιαστικά θα ενεργοποιηθεί ένα νέο εργαλείο, το αποκαλούμενο Discounted Pay Off (DOP), μέσω του οποίου ο δανειολήπτης θα μπορεί να εξοφλεί το χρέος του στον servicer με δάνειο από fund, επιτυγχάνοντας ένα σημαντικό «κούρεμα».
Το εργαλείο αφορά έναν σημαντικό αριθμό ιδιωτών και επιχειρήσεων με «κόκκινα» δάνεια, τα οποία συνδέονται ή μπορούν να συνδεθούν με εμπράγματες εξασφαλίσεις. Αφορά κατηγορίες δανειοληπτών που η περιουσία τους δεν επαρκεί για να αποπληρώσουν το σύνολο της οφειλής. Μέσω του DPO, ο servicer σε μια συναινετική λύση, θα ζητά από τον δανειολήπτη την εφάπαξ καταβολή του 20% με 30% της αρχικής οφειλής (το τελικό ποσοστό εξαρτάται από την οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη και τις εξασφαλίσεις του δανείου), ποσό που ο δανειολήπτης μπορεί να δανειστεί από τα νέα εξειδικευμένα funds και στα οποία πλέον θα χρωστά την «κουρεμένη» οφειλή.
Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, αυτού του τύπου αναχρηματοδοτήσεις απευθύνονται στη μερίδα των δανειοληπτών που δεν είναι σε θέση να εξοφλήσουν το σύνολο της οφειλής και έχουν τη διάθεση να διευθετήσουν εφάπαξ τις υποχρεώσεις τους αλλά δεν έχουν την απαιτούμενη ρευστότητα για να το πετύχουν, ρευστότητα που δεν παρέχουν ούτε οι servicers ούτε, πολύ περισσότερο, οι τράπεζες. Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και η προσθήκη της δυνατότητας εξεδικευμένα funds να αναχρηματοδοτούν NPLs που βρίσκονται υπό τη διαχείριση των servicers θα καλύψει το μεγάλο αυτό κενό.
Τραπεζικές πηγές εκτιμούν ότι χρήση των αναχρηματοδοτήσεων με το εργαλείο του DPO θα μπορούσε να καλύψει περίπου το 15% των οφειλετών «κόκκινων» δανείων, τόσο ιδιωτών όσο και επιχειρηματικά, κάτι που βοηθούσε σημαντικά την ενίσχυση των ανακτήσεων και την επίτευξη των στόχων των business plan και την εύρυθμη λειτουργία του Σχεδίου Ηρακλής.
Η αύξηση των εισπράξεων μέσω του μηχανισμού DPO θα συμβάλλει αποφασιστικά στην επίτευξη των στόχων των τιτλοποιήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο του Σχεδίου Ηρακλής. Σημειώνεται ότι υπάρχουν αρκετές τιτλοποιήσεις οι οποίες βρίσκονται εκτός στόχων των business plan για τις εισπράξεις, ενώ άλλες είναι «ζορισμένες», καθώς τα πλάνα τους προβλέπουν μεγάλες ανακτήσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Τέλος, η αύξηση των συναινετικών λύσεων θα οδηγήσει στην αποφυγή πλειστηριασμών, διαδικασία που ενέχει μεγάλο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.