Ευχαριστημένοι από τη συνολική τους εμπειρία στο ηλεκτρονικό εμπόριο εμφανίζεται η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών, δεδομένου και ότι φαινόμενα εξαπάτησης δεν εμφανίζονται συχνά στην πράξη, ωστόσο υπάρχουν ακόμα αρκετοί ανασταλτικοί παράγοντες που τους προβληματίζουν, καθώς οι απαιτήσεις μεγαλώνουν μετά την πανδημία.
Σύμφωνα με το πόρισμα έρευνας που δημοσιοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού, βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών αγορών συνιστούν μεταξύ άλλων τα μεταφορικά έξοδα, οι χρόνοι παράδοσης των προϊόντων, η ανησυχία για ενδεχόμενη εξαπάτηση και η απουσία επιλογής πληρωμής με αντικαταβολή.
Προκύπτει επίσης ότι οι καταναλωτές είναι πιο απαιτητικοί απέναντι στα χαρακτηριστικά που αναμένουν να πληρούν τα ελληνικά ηλεκτρονικά καταστήματα σε σχέση με τα αλλοδαπής έδρας, αλλά τείνουν να προτιμούν τα πρώτα με γνώμονα την ενίσχυση των ελληνικών καταστημάτων.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφέρει στην έκθεση της επίσης πως στη σύγχρονη εποχή, τόσο οι καταναλωτές όσο και οι επιχειρήσεις επωφελούνται από τα πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα των ψηφιακών καταστημάτων και πλατφορμών έναντι των παραδοσιακών, φυσικών καναλιών διανομής.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι, άλλωστε, αναμφίβολα βασικός μοχλός προώθησης του τιμολογιακού ανταγωνισμού λόγω συγκεκριμένων παραμέτρων, όπως είναι, ενδεικτικά, το χαμηλότερο κόστος λειτουργίας των διαδικτυακών λιανοπωλητών και η ευκολία στην αναζήτηση προϊόντων και τη σύγκριση τιμών. Εντούτοις, η τεχνητή νοημοσύνη, η χρήση αλγορίθμων και η δυνατότητα αξιοποίησης των μαζικών δεδομένων (bigdata) μπορούν σε ορισμένες περιπτώσεις να διευκολύνουν την υιοθέτηση πρακτικών που ζημιώνουν τους καταναλωτές.
Από την πλευρά των επιχειρήσεων τα βασικά εμπόδια είναι:
- Το υψηλό κόστος δημιουργίας, λειτουργίας και προώθησης, το οποίο επηρεάζει περισσότερο τις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.
- Δυσχέρεια πρόσβασης των επιχειρήσεων σε χρηματοδότηση για τη δραστηριοποίησή τους στο ηλεκτρονικό εμπόριο.
- Έλλειψη των απαραίτητων γνώσεων σχεδιασμού και οργάνωσης.
- Σειρά υποχρεώσεων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.
- Δυσκολία έως και πλήρης αδυναμία πρόσβασης των επιχειρήσεων σε δεδομένα, η οποία δεν τους επιτρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες των καταναλωτών, τις συναλλακτικές τους συνήθειες και προτιμήσεις.
- Κόστος χρήσης υπηρεσιών πληρωμών, ιδίως το κόστος προμήθειας του τεχνικού εξοπλισμού (POS) και οι υψηλές χρεώσεις των τραπεζών για ηλεκτρονικές συναλλαγές, το οποίο επηρεάζει περισσότερο τις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις.
Η Επιτροπή εντοπίζει και ειδικότερα προβλήματα όπως η δραστηριοποίηση λιανοπωλητών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία διευκολύνει τα φαινόμενα παραπλάνησης κι εξαπάτησης των καταναλωτών καθώς και φοροδιαφυγής, καθώς και στρεβλώσεις στο ηλεκτρονικό εμπόριο συμπληρωμάτων διατροφής και βιβλίων.
Στις προτάσεις της Επιτροπής περιλαμβάνεται η ανάπτυξη διαύλων υποβολής ανώνυμων καταγγελιών, η υιοθέτηση μηχανισμών ταχείας επίλυσης των διαφορών και η πρόβλεψη διαδικασίας προσφυγής κατά των αποφάσεων της ΔΙ.Μ.Ε.Α.
Σε άλλα προβλήματα που εντόπισε η Επιτροπή Ανταγωνισμού
Εμπόδια στη διασυνοριακή δραστηριοποίηση
- Ήδη διαπιστωμένα: γλώσσα, διαφορές στο ρυθμιστικό πλαίσιο και υψηλό κόστος αποστολής
- Περιορισμένη ευθύνη των μεταφορικών εταιριών σε περίπτωση πρόκλησης ζημίας.
- Πρόσθετο κόστος που επωμίζονται οι επιχειρήσεις σε περίπτωση που ασφαλίσουν τα διακινούμενα προϊόντα.
- Πρόσθετες διατυπώσεις ή υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν βάσει του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου οι εγχώριοι επιχειρηματικοί χρήστες των ημεδαπών επιγραμμικών πλατφορμών που δεν αναλαμβάνουν απαραίτητα όσοι συνεργάζονται με αλλοδαπές επιγραμμικές πλατφόρμες.
- Ειδική μέριμνα στη μεταφορά Οδηγιών τις ΕΕ προκειμένου να μη θεσπίζουν πρόσθετες διατυπώσεις για τις ημεδαπές επιχειρήσεις.
- Ανομοιογένεια των φορολογικών συντελεστών, και δη υψηλή (άμεση και έμμεση) φορολογία στην Ελλάδα.
- Απουσία επαρκών τελωνειακών ελέγχων.
Στρεβλώσεις στο επίπεδο δραστηριοποίησης των λιανοπωλητών
- Παραεισαγωγές προϊόντων από κράτη εκτός ΕΕ, τα οποία και δεν προορίζονται να διατίθενται σε αυτή.
- Λειτουργία εικονικών καταστημάτων, περιπτώσεις φοροδιαφυγής και εξαπάτησης των καταναλωτών.
- Δραστηριοποίηση λιανοπωλητών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία διευκολύνει τα φαινόμενα παραπλάνησης κι εξαπάτησης των καταναλωτών καθώς και φοροδιαφυγής, λόγω απουσίας σχετικού θεσμικού πλαισίου και ελέγχου.
Προτεινόμενη λύση: Η λήψη πιστοποίησης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Οι απόψεις διίστανται για τον υποχρεωτικό ή μη χαρακτήρα, ωστόσο η διαδικασία θα πρέπει να μην πρόσθετο διοικητικό και οικονομικό βάρος στις επιχειρήσεις. Αντίστοιχα, προτείνεται και η ανάπτυξη ρυθμιστικού πλαισίου που θα διέπει τη συμμετοχή επιχειρηματικών χρηστών σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης που λειτουργούν ως marketplaces.
Στρεβλώσεις σε συγκεκριμένους προϊοντικούς κλάδους
Συμπληρώματα διατροφής: εφαρμογή της ΥΑ Γ5α/53625/2017 που δυσχεραίνει την πραγματοποίηση διαδικτυακών πωλήσεων λόγω των περιορισμών που επιφέρει.
Βιβλία: ρυθμίσεις περί επιβολής πλαφόν επί των εκπτώσεων στις νέες εκδόσεις και για χρονικό διάστημα 18 μηνών από την έκδοσή τους.
Στρεβλώσεις λόγω πλημμελούς λειτουργίας των αρμόδιων ελεγκτικών μηχανισμών, λόγω, μεταξύ άλλων, και ανεπαρκούς επάνδρωσής τους
Προτεινόμενη λύση: Ενίσχυση και εντατικοποίηση της λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών, διασύνδεση των αρμόδιων αρχών και φορέων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
