Ρεκόρ ξένων επενδύσεων σημειώθηκε το 2021 στην Ελλάδα, ενώ τη μερίδα του λέοντος στις επενδύσεις συγκέντρωσαν δραστηριότητες που σχετίζονται με τα ακίνητα, στις οποίες εισέρρευσαν ξένα κεφάλαια ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η Eurobank, το 2021, ήτοι το δεύτερο έτος της υγειονομικής κρίσης, αποτέλεσε χρονιά ρεκόρ για τις καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ανήλθαν στα 4,8 δισ. σε τρέχουσες τιμές, ποσό που αντιστοιχεί στο 2,7% του ονομαστικού ΑΕΠ (βλέπε Σχήμα 1).
Προ πανδημίας, ήτοι το 2019, οι ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ήταν στο 2,4% του ονομαστικού ΑΕΠ, ποσοστό μεγαλύτερο από το αντίστοιχο στην Ιταλία (1,6%), τη Γερμανία (1,7%), την Ισπανία (1,8%), τη Γαλλία (2,1%) και τη Σλοβακία (2,2%), αλλά μικρότερο από το αντίστοιχο στην Πολωνία (2,8%), τη Ρουμανία (2,9%), τη Λετονία (3,2%), τη Σουηδία (3,2%), τη Βουλγαρία (3,2%), τη Σλοβενία (4,0%), την Τσεχία (4,3%), την Πορτογαλία (4,3%), τη Φινλανδία (5,8%), την Κροατία (6,3%), τη Λιθουανία (6,3%) και την Εσθονία (9,9%).
Οι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας με τα υψηλότερα μερίδια επί του συνόλου των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα το 2021, ήταν οι εξής:
- διαχείριση ακίνητης περιουσίας 1.233,1 εκατ.,
- ιδιωτικές αγοραπωλησίες ακινήτων 709,9 εκατ.,
- χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες 570,8 εκατ.,
- μεταποίηση 521,4 εκατ., εμπόριο,
- επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών 429,9 εκατ.,
- παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού 392,0 εκατ.,
- ενημέρωση και επικοινωνία 334,4 εκατ.,
- επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες 268,2 εκατ.,
- μεταφορές και αποθήκευση 111,6 εκατ. και
- δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης 91,2 εκατ.
Σε ό,τι αφορά τις χώρες προέλευσης με τα υψηλότερα μερίδια επί του συνόλου των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα το 2021, η κατάταξη είχε ως ακολούθως:
- Λουξεμβούργο 918,8 εκατ.,
- Ηνωμένο Βασίλειο 571,4 εκατ.,
- Ελβετία 459,6 εκατ.,
- Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής 413,3 εκατ.,
- Γερμανία 412,6 εκατ.,
- Κύπρος 318,0 εκατ.,
- Γαλλία 228,6 εκατ.,
- Χονγκ Κονγκ 211,5 εκατ.,
- Ολλανδία 172,6 εκατ.,
- Ιρλανδία 108,8 εκατ.,
- Ισπανία 86,9 εκατ. και
- Ιταλία 80,9 εκατ.
Βάσει των παραπάνω στοιχείων, αποδεικνύεται ότι, οι δραστηριότητες ακίνητης περιουσίας (διαχείριση ακίνητης περιουσίας και ιδιωτικές αγοραπωλησίες ακινήτων) απέσπασαν τη μερίδα του λέοντος στις ξένες άμεσες επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν στην ελληνική οικονομία το 2021. Το εν λόγω ποιοτικό αποτέλεσμα δεν αφορά μόνο το 2021, αλλά χαρακτηρίζει τα στοιχεία των ξένων άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία 4 έτη. Συγκεκριμένα, όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1, την 4ετία 2018-2021, οι ξένες άμεσες επενδύσεις σε δραστηριότητες ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, κατά μέσο όρο τετραπλασιάστηκαν σε σύγκριση με την τετραετία 2014-2017 (από τα 410 εκατ. στα 1.733 εκατ. ή από το 20% επί του συνόλου των ξένων άμεσων επενδύσεων στο 44,0%).
Η αύξηση των ξένων άμεσων επενδύσεων σε δραστηριότητες ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, αποτελεί έναν από τους ερμηνευτικούς παράγοντες της ανόδου των τιμών των ακινήτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ο δείκτης τιμών διαμερισμάτων στην Ελλάδα παρέμεινε σε ανοδική τροχιά για τέταρτο έτος στη σειρά το 2021. Αναλυτικά, ενισχύθηκε κατά 7,1% YoY από 4,5% YoY το 2020.
Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 2, από τον πυθμένα του 2017 μέχρι το 2021, η συνολική αύξηση του δείκτη τιμών διαμερισμάτων διαμορφώθηκε στο 22,2%. Παρά ταύτα, υπολείπεται κατά 29,1% σε σύγκριση με την προς κρίσης χρέους κορυφή του 2008. Τέλος, ανοδικά κινήθηκαν και οι τιμές καταστημάτων και γραφείων, με τη συνολική αύξηση σε σύγκριση με τον πυθμένα του 2016 για τα καταστήματα και του 2015 για τα γραφεία να διαμορφώνεται στο 16,6% και 14,4% αντίστοιχα το 2020 (-17,0% για τα καταστήματα και -18,8% για τα γραφεία σε σχέση με το 2010).
Εν κατακλείδι, το 2021, παρά την υγειονομική κρίση, ήταν χρονιά ρεκόρ για τις ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα, με τον κλάδο των ακινήτων να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο. Το εν λόγω στοιχείο αποτελεί μια ένδειξη βελτίωσης της εμπιστοσύνης των επενδυτών από την αλλοδαπή για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις δεν ταυτίζονται με τις επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου των εθνικών λογαριασμών.
Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα, δύνανται να οδηγήσουν σε ενίσχυση του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού της οικονομίας. Επιπρόσθετα, οι ξένες άμεσες επενδύσεις συνιστούν κανάλι διάχυσης τεχνολογικής προόδου, καθότι οι εγχώριες επιχειρήσεις μπορούν να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες με ευεργετικές επιδράσεις για την παραγωγικότητα της οικονομίας. Αυτό αφορά κλάδους όπως η μεταποίηση, η ενέργεια και οι μεταφορές, με θετικές συνέπειες για την εξωστρέφεια της οικονομίας.