Σε δημοσιονομικό αδιέξοδο οδηγεί η συνέχιση της πολεμικής σύρραξης στην Ουκρανία που «φουντώνει» ακόμα περισσότερο την «πληθωριστική φωτιά», απαιτώντας νέες ισχυρότερες κρατικές παρεμβάσεις την ώρα που οι ταμειακές αντοχές είναι περιορισμένες.
Η εκρηκτική κατάσταση στο μέτωπο της ενεργειακής ακρίβειας που εξαπλώνεται σε τρόφιμα και βασικές πρώτες ύλες προκαλούν συναγερμό στο οικονομικό επιτελείο, που αναζητά εναγωνίως ελεύθερο δημοσιονομικό χώρο με το βλέμμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να ενισχύσει τη δύναμη πυρόσβεσης. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών το πρόβλημα «χτυπά κόκκινο» καθώς από τη μια πλευρά τα πλήγματα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις γίνονται βαθύτερα εξ αιτίας της ξέφρενης κούρσας των ανατιμήσεων και από την άλλη τα υφιστάμενα περιθώρια του προϋπολογισμού σε καμία περίπτωση δεν δίνουν τη δυνατότητα για διεύρυνση της εμβέλειας των μέτρων στήριξης.
Ο βαθμός επικινδυνότητας για εκτεταμένες ζημιές στην πραγματική οικονομία και τα εισοδήματα ενισχύεται λόγω της κλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων και των διαταραχών στο εμπόριο και τις επενδύσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πληθωρισμός έκανε νέο άλμα το Φεβρουάριο στην περιοχή του 7% από 6,2% τον Ιανουάριο με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ακριβές ύψους του να ανακοινώνονται αύριο. Επιπρόσθετα με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις αναμένεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού για 4,5%.
Έντονα ανήσυχος από τις δραματικές εξελίξεις, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θ. Σκυλακάκης τόνισε ότι όσο μεγαλώνει η διάρκεια του πολέμου τόσο μικραίνουν οι δυνατότητες δημοσιονομικής παρέμβασης με κριτήριο την «αντισταθμιστική ισχύ» στις απώλειες των εισοδημάτων των νοικοκυριών και στην επιβάρυνση του κόστους των επιχειρήσεων. Μάλιστα ο κ. Σκυλακάκης απέφυγε να προσδιορίσει το χρόνο και το εύρος των μέτρων λέγοντας ότι στο τραπέζι υπάρχουν πολλά και διαφορετικά σενάρια για τις επιπτώσεις της κρίσης αλλά όλα εμπεριέχουν υψηλό βαθμό αβεβαιότητας και ρίσκων. Το μόνο που έχει κλειδώσει είναι η χορήγηση του έκτακτου επιδόματος το Πάσχα που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες εβδομάδες και που οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι θα κυμαίνεται στα 200 ευρώ και θα χορηγηθεί με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ώστε να ενισχυθούν οι πραγματικά αδύναμοι που πλήττονται με σφοδρότητα από τον πληθωρισμό σε είδη πρώτης ανάγκης.
Αρμόδιες πηγές σημειώνουν χαρακτηριστικά ότι το μείζον θέμα είναι ο τρόπος και τα εργαλεία παρεμβάσεων και μάλιστα με το λιγότερο δυνατό δημοσιονομικό κόστος λόγω της ανάγκης για επάνοδο στο δρόμο της εξυγίανσης σε περίπτωση διαιώνισης της κρίση για αρκετό χρονικό διάστημα. Με τα σημερινά δεδομένα και παρά την εκτίναξη της ανάπτυξης ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος μιας αυξημένης κρατικής χρηματοδότησης δεδομένου ότι ο χώρος που δημιούργησε η ταχύτερη σε σχέση με τις προβλέψεις μεγέθυνση του ΑΕΠ «ρευστοποιήθηκε» με τις μειώσεις στον ΕΝΦΙΑ και τις ενισχύσεις στους αγρότες.
Μόνη διέξοδος είναι να «ανοίξουν οι ευρωπαϊκές στρόφιγγες» με τη σύσταση ειδικού Ταμείου για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων από την «ενεργειακή λαίλαπα» και να δημιουργηθεί μία «δεξαμενή ρευστότητας» μέσω της εξαίρεσης από το έλλειμμα και το χρέος των δημοσιονομικών παρεμβάσεων στήριξης σε εθνικό επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρωθυπουργός, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, ζητά με επιστολή του στα αρμόδια κοινοτικά όργανα εξαίρεση σειράς δαπανών από την προσμέτρηση στα δημοσιονομικά ελλείμματα, προκειμένου να υπάρξει διεύρυνση του δημοσιονομικού χώρου για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Στελέχη του οικονομικό επιτελείου σημειώνουν ότι είναι άμεση και επιτακτική η ανάγκη οι δαπάνες για επιδότηση στο ηλεκτρικό ρεύμα και στο φυσικό αέριο να εξαιρεθούν από το έλλειμμα για όσο διάστημα διαρκεί η κρίση, καθώς θεωρείται βέβαιο ότι θα απαιτηθούν μεγαλύτερης διάρκειας και έντασης κρατικές παρεμβάσεις με πόρους από τον προϋπολογισμό, υπογραμμίζοντας ότι η σύσταση του πανευρωπαϊκού ταμείου για την ενέργεια θα καθυστερήσει.