«Καυτές» ανατιμήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα καταγράφηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ τον Απρίλιο και πρόσθεσαν σχεδόν μισή μονάδα στον πληθωρισμό σε ετήσια βάση. Μάλιστα, οι πάροχοι αύξησαν σημαντικά τις τιμές στη λιανική, παρότι τον Μάιο οι τιμές της χονδρικής υποχώρησαν σημαντικά.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Μάιο οι λιανικές τιμές του ρεύματος εκτινάχθηκαν 8,4% υψηλότερα, σε σχέση με τον Απρίλιο και πρόσθεσαν 0,27% στη μηνιαία μεταβολή του πληθωρισμού. Σε ετήσια βάση, οι τιμές του ηλεκτρισμού «έτρεξαν» τον Μάιο με ρυθμό 18% και πρόσθεσαν 0,46% στη μεταβολή του πληθωρισμού σε 12μηνη βάση.
Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη επιβάρυνση σε ετήσια βάση από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία προϊόντων ή υπηρεσιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και τα ενοίκια, με ετήσια αύξηση πάνω από 10%, πρόσθεσαν 0,40% στον πληθωρισμό.
Τον Μάιο, μάλιστα, παρατηρήθηκε το ασυνήθιστο φαινόμενο να περνούν μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια της λιανικής, ενώ η μέση τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας (89.1 €/MWh ήταν τον Απρίλιο η χαμηλότερη από τον Μάιο του 2024, σημειώνοντας πτώση 15.9% σε σχέση με τον Μάρτιο 2025, όπως ανέφερε σε ανάλυσή του το Green Tank.
Πηγές της αγοράς εξηγούν αυτή την ασυνήθιστη μεταβολή στη λιανική, σε σχέση με την τιμή χονδρικής, τονίζοντας ότι οι πάροχοι είχαν κάνει μεγάλες εκπτώσεις τους προηγούμενους μήνες για να απορροφήσουν αυξήσεις στις τιμές χονδρικής και ουσιαστικά τον Μάιο κάλυψαν αυτές τις απώλειες.
Σημειώνουν, ωστόσο, ότι η κατάσταση στην αγορά θα εξομαλυνθεί τους επόμενους μήνες και οι τιμές λιανικής γενικά θα καθοδηγούνται και πάλι από τις τιμές της χονδρική. Επισημαίνουν, όμως, ότι τους θερινούς μήνες μπορεί να δούμε και πάλι ανοδικές κινήσεις στη χονδρική, καθώς θα έλθει και πάλι στην επιφάνεια με ένταση μια γνωστή ανισορροπία της αγοράς: ενώ οι Ανανεώσιμες Πηγές κυριαρχούν στο μείγμα παραγωγής, ωστόσο όταν δεν αποδίδουν η κάλυψη των αναγκών εξαρτάται από την πολύ ακριβότερη παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου.
Έτσι, ενώ το περισσότερο ρεύμα στο ενεργειακό σύστημα παράγεται με πολύ χαμηλό κόστος από φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες, η μέση τιμή χονδρικής ανεβαίνει πολύ υψηλότερα, λόγω της ανάγκης να μπαίνουν στο σύστημα οι μονάδες φυσικού αερίου τις ώρες υπολειτουργίας των ΑΠΕ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η τιμή χονδρικής έχει ανεβεί από τα 63 στα 83 ευρώ μεταξύ 8 και 11 Ιουνίου, ενώ μέσα στην ημέρα καταγράφονται τεράστιες αποκλίσεις της μέσης τιμής. Πιο χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κυριακής, 8 Ιουνίου, όπου το μεσημέρι η μεγάλη παραγωγή από τις ΑΠΕ κατέβασε τη μισή τιμή στο μηδέν, αλλά το βράδυ, όταν μπήκαν στο σύστημα οι μονάδες φυσικού αερίου, η τιμή εκτινάχθηκε στα 177 ευρώ.
Ο υφυπουργός Ενέργειας, Νίκος Τσάφος αναγνώρισε αυτό το πρόβλημα. Σε άρθρο του στο GREEK ENERGY 2025 του energypress σημειώνει ότι «το μεγάλο κενό που παραμένει είναι η ευελιξία: τι κάνουμε όταν πέφτει ο ήλιος και όταν δεν έχει άνεμο; Προς το παρόν το ευρωπαϊκό σύστημα, ή τουλάχιστον ένα μεγάλο κομμάτι αυτού, αμφιταλαντεύεται μεταξύ αρνητικών τιμών το μεσημέρι και πανύψηλων τιμών το πρωί και το βράδυ. Οι λύσεις αποθήκευσης (μπαταρίες και αντλησιοταμίευση) θα γεφυρώσουν σταδιακά αυτό το κενό, αν και οι εμπειρία από άλλες αγορές δείχνει ότι η σπασμωδικότητα των τιμών είναι δομικό χαρακτηριστικό αγορών με πολλές ΑΠΕ».
Κομισιόν: Υπερβολική εξάρτηση από το αέριο
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην τελευταία της έκθεση Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, τονίζει ότι υπάρχει πρόβλημα με τις υψηλές τιμές χονδρικής και την εξάρτηση από το φυσικό αέριο.
Ένα από τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα είναι οι υψηλές τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες παραμένουν πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των ενεργοβόρων βιομηχανιών, όσο και στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, σημειώνει.
Ένας βασικός παράγοντας που οδηγεί σε αυτές τις υψηλές τιμές είναι η συνεχιζόμενη μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το 2024, το φυσικό αέριο αντιπροσώπευε το 37,5% του ενεργειακού μείγματος της Ελλάδας, το τέταρτο μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης φυσικού αερίου στην ΕΕ.
Η αναλογία τιμής ηλεκτρικής ενέργειας προς φυσικό αέριο παραμένει υψηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ, με τους καταναλωτές και τις βιομηχανίες να πληρώνουν τρεις ή περισσότερες φορές περισσότερο για την ηλεκτρική ενέργεια από ό,τι για το φυσικό αέριο. Αυτή η αναλογία επιδεινώνεται περαιτέρω από το υψηλότερο επίπεδο φόρων και εισφορών που επιβάλλονται στην ηλεκτρική ενέργεια σε σχέση με το φυσικό αέριο.
Η αύξηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας τα τελευταία πέντε χρόνια επιβαρύνει το διαθέσιμο εισόδημα, ιδιαίτερα για τα χαμηλόμισθα νοικοκυριά, τονίζει η Επιτροπή. Σχεδόν ένα στα τρία ελληνικά νοικοκυριά συνέχισε να αντιμετωπίζει ληξιπρόθεσμες οφειλές λογαριασμών κοινής ωφέλειας το 2023, ένα επίπεδο σχεδόν πέντε φορές υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Η βελτίωση της ευελιξίας του ελληνικού ενεργειακού συστήματος θα μπορούσε να συμβάλει στην πιο προσιτή ηλεκτρική ενέργεια. Έχουν ληφθεί μέτρα για την αύξηση της χωρητικότητας αποθήκευσης μπαταριών και τη θέσπιση ενός νομικού πλαισίου για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, μέσω του ελληνικού RRP.
Ωστόσο, το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν επιτρέπει ακόμη στην αποθήκευση μπαταριών να συμμετέχει πλήρως στις αγορές χονδρικής ενέργειας, ούτε στην απόκριση ζήτησης να έχει πρόσβαση στις ελληνικές αγορές spot. Οι ελληνικές εταιρείες και τα νοικοκυριά δεν χρησιμοποιούν ευρέως έξυπνους μετρητές ή ψηφιακές λύσεις που θα επέτρεπαν την ευελιξία της ζήτησης.
Η συνεχής αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει καταστήσει την Ελλάδα καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Η εγκατεστημένη ισχύς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αυξήθηκε εντυπωσιακά κατά 17,5% το 2024, ξεπερνώντας τα 18 GW. Με το ενδιαφέρον της αγοράς να παραμένει ισχυρό, η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά να ξεπεράσει τον στόχο της για το 2030, ο οποίος προβλέπει 27,5 GW εγκατεστημένης ισχύος ανανεώσιμων πηγών ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, προκύπτουν προκλήσεις. Η αύξηση της χωρητικότητας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι άνιση, με την αιολική ενέργεια να αυξάνεται μόλις κατά 2% το 2024. Η προσθήκη περισσότερης αιολικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, θα οδηγήσει σε πιο ισορροπημένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
Δεδομένης της απότομης αύξησης των ανανεώσιμων πηγών, ιδίως της ηλιακής ενέργειας, η ανάγκη για «περιορισμό» (δηλαδή μείωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λόγω ανεπαρκούς δυναμικότητας δικτύου και αποθήκευσης) αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Ένα σαφές και σταθερό πλαίσιο που θα καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται ο περιορισμός είναι επομένως απαραίτητο για τη διατήρηση του τρέχοντος ενδιαφέροντος της αγοράς για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν περιορισμούς χωρητικότητας καθώς προστίθενται περισσότερες ανανεώσιμες πηγές στο ενεργειακό μείγμα. Υπάρχει περιθώριο για την Ελλάδα να επεκτείνει τη διασυνοριακή της διασυνδετική ικανότητα, εδραιώνοντας έτσι τη θέση της ως καθαρού εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, οι χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης για τις υποδομές δικτύου παραμένουν ένα από τα κύρια σημεία συμφόρησης που καθυστερούν την περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
