Σε θετικό κλίμα για την εξέλιξη των δημοσιονομικών στοιχείων στην Ελλάδα, αλλά όχι και για το αίτημα της κυβέρνησης να αξιοποιηθούν για επενδύσεις οι επιστροφές κερδών των κεντρικών τραπεζών από ομόλογα, συνεδριάζει σήμερα το Euroworking Group, όπου η Ελλάδα εκπροσωπείται από τον πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Μιχάλη Αργυρού.
Στο τραπέζι της συνεδρίασης των τεχνοκρατών του Eurogroup, που θα προετοιμάσουν τη συνεδρίαση του συμβουλίου υπουργών στις 4 Δεκεμβρίου, θα βρεθεί η γενικά θετική έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας της Κομισιόν, που κρίνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε πορεία εκπλήρωσης του στόχου για το πλεόνασμα φέτος και το 2020, κάτι που σημαίνει ότι το Eurogroup μπορεί να απελευθερώσει τα επόμενα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, ύψους 767 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 640 εκατ. ευρώ αφορούν εκταμιεύσεις κερδών που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από ελληνικά ομόλογα.
Τα κεφάλαια αυτά από τις επιστροφές κερδών χρησιμοποιούνται για μείωση του δημόσιου χρέους. Όμως, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να αξιοποιήσει πρόνοια της απόφασης του Ιουνίου 2018 από το Eurogroup, η οποία δίνει τη δυνατότητα οι επιστροφές κερδών να αξιοποιούνται στη χρηματοδότηση επενδύσεων, υπό τον όρο ότι αυτές θα έχουν εγκριθεί από το Eurogroup. Με αυτό τον τρόπο, θα μειωνόταν έμμεσα και ο στόχος για το πλεόνασμα του 2020, αφήνοντας μεγαλύτερα δημοσιονομικά περιθώρια στην κυβέρνηση.
Όμως, σε αυτό το αίτημα τα στελέχη του EWG δεν ανταποκρίνονται θετικά, κυρίως επειδή οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν διαχρονικά σοβαρό πρόβλημα στην εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με συνεχή υποεκτέλεση σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, δυσκολίες στο σκέλος των συγχρηματοδοτούμενων έργων και προγραμμάτων και κατ' επανάληψη έχουν χρησιμοποιήσει επενδυτικά κονδύλια για να χρηματοδοτούν επαναλαμβανόμενες δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού.
Κατά συνέπεια, η απάντηση που δίνεται ως τώρα στο ελληνικό αίτημα για χρηματοδότηση επενδύσεων με τις επιστροφές κερδών από τις κεντρικές τράπεζες είναι ότι πρώτα θα πρέπει να αποδείξει η κυβέρνηση ότι εκτελεί σωστά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, για να γίνει συζήτηση για απελευθέρωση πρόσθετων κονδυλίων για επενδύσεις.
Δυσμενείς παρατηρήσεις
Άλλωστε, και η τελευταία έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας, που αποτελεί τη βάση των συζητήσεων στο EWG, περιλαμβάνει δυσμενείς παρατηρήσεις για τις επιδόσεις της Αθήνας στην εκτέλεση του ΠΔΕ, καθώς διαπιστώνει ότι άλλη μια φορά οι ελληνικές αρχές αναθεώρησαν πτωτικά το ΠΔΕ κατά 0,3% του ΑΕΠ για το 2019, λαμβάνοντας υπόψη την επίμονη υποεκτέλεση των επενδυτικών δαπανών, που είχε και τη μεγαλύτερη συμβολή στην επίτευξη υπερπλεονασμάτων τα προηγούμενα χρόνια. Η Κομισιόν καλωσορίζει το νέο Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο, που προορίζεται να βελτιώσει την εκτέλεση των δημοσίων επενδύσεων, αλλά επιφυλάσσεται να διαπιστώσει ποια είναι τα αποτελέσματα.
Εξάλλου, εις βάρος του ελληνικού αιτήματος για αλλαγή χρήσης των 640 εκατ. ευρώ λειτουργεί και το γεγονός ότι ήδη το ποσό αυτό, όπως συνολικά τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, έχουν ενσωματωθεί στις παραμέτρους της αναθεωρημένης ανάλυσης βιωσιμότητας του χρέους από την Κομισιόν, η οποία θα επηρεασθεί από ενδεχόμενη αλλαγή χρήσης των κεφαλαίων.
Με αυτά τα δεδομένα, αποφάσεις για το ελληνικό αίτημα δεν αναμένεται να ληφθούν σε αυτό το EWG, ούτε να τεθεί το θέμα στην ατζέντα του Eurogroup του Δεκεμβρίου, αλλά θα μετατεθεί η συζήτηση στις αρχές του επόμενου έτους.
Το κοινωνικό μέρισμα
Μεγαλύτερη πρακτική αξία για την κυβέρνηση έχει η συζήτηση που θα γίνει σήμερα στο EWG σχετικά με τον τρόπο διάθεσης του υπερπλεονάσματος που θα μείνει στο τέλος της φετινής χρονιάς.
Η κυβέρνηση έχει καταρτίσει εναλλακτικά σχέδια για κοινωνικό μέρισμα, με εφάπαξ πληρωμές σε οικονομικά ασθενείς κατηγορίες πολιτών, και θα το θέσει υπόψη του EWG, ώστε να μην υπάρξει αιφνιδιασμός των Ευρωπαίων. Πάντως, ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, έχει διαβεβαιώσει ότι, ανεξάρτητα από τις απόψεις των Ευρωπαίων, το σχέδιο για το κοινωνικό μέρισμα θα εφαρμοσθεί.