Τις ενέργειες και τις μεταρρυθμίσεις που έχει πραγματοποιήσει η κυβέρνηση για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος παρουσίασε ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός, μιλώντας στο συνέδριο NPL Summit 2021.
Ο υφυπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε αναλυτικά στη σημασία του σχεδίου Ηρακλής για την εξυγίανση των τραπεζών, μέσω της οποίας οι εγχώριες τράπεζες θα καταστούν και πάλι επενδύσιμες. Παράλληλα σημείωσε ότι το σχέδιο Ηρακλής ενισχύει αποφασιστικά την δευτερογενή αγορά μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο κ. Ζαββός αναφέρθηκε επίσης στις ενέργειες της κυβέρνησης για την επέκταση του σχεδίου Ηρακλής, τις αλλαγές στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας αλλά και την μεταρρύθμιση που έχει πραγματοποιηθεί στην κεφαλαιαγορά.
Αναλυτικά η ομιλία του κ. Ζαββού:
«Από την αρχή της διακυβέρνησης της ΝΔ, η μείωση του τεράστιου όγκου των ΜΕΔ μπήκε στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας.
Σύμφωνα με την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος για το έτος 2019, τα ΜΕΔ ανέρχονταν στο τέλος Ιουνίου σε 75,4 δισ. Ευρώ, δηλαδή σε ποσοστό 43,6% του συνόλου των δανείων.
Μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου 2019, παραλάβαμε μια κατάσταση στην οποία σχεδόν το 1 στα 2 δάνεια ήταν μη εξυπηρετούμενο.
Αυτός ήταν ο λόγος που η Κυβέρνηση χρειάστηκε να εκπονήσει ένα σχέδιο άμεσης εφαρμογής που να συνάδει με την ενωσιακή νομοθεσία. Ακολουθήσαμε, ως οικονομικό επιτελείο, ένα αυστηρό χρονοδιάγραμμα με αποφασιστικότητα, γιατί έπρεπε να υπερβούμε τις συνήθεις αντιστάσεις αδράνειας και εσωστρέφειας που μάστιζαν τη χώρα τα προηγούμενα χρόνια.
Επιλέξαμε το εργαλείο των τιτλοποιήσεων που αποτυπώθηκε στο πρόγραμμα «Ηρακλής». Αποδείχθηκε σύντομα ότι ήταν η ρεαλιστική επιλογή πάνω στην οποία συντάχθηκε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα και την οποία επικροτήσαν έμπρακτα τόσο οι Ευρωπαίοι εταίροι μας όσο και οι επενδυτές.
Σε αυτό συνέβαλε καθοριστικά η κυβερνητική αλλαγή του Ιουλίου του 2019, με την ανάκτηση της εμπιστοσύνης από τις αγορές, κάτι το οποίο αποτυπώθηκε στην σταδιακή μείωση του κόστους δανεισμού του Δημοσίου. Η μείωση αυτή εκφράστηκε και στην αγορά των CDS και είχε ως θετικό αποτύπωμα την μείωση του ύψος των προμηθειών που καταβάλλονται από τις τράπεζες για την χορήγηση της κρατικής εγγύησης.
Ο «Ηρακλής» είναι λύση της αγοράς, γιατί απευθύνεται στους επενδυτές για την άντληση των αναγκαίων πόρων και συνεπώς δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο.
Αποτελεί μία συστημική λύση εφόσον μειώνουμε τα κόκκινα δάνεια με συμμετοχή και των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, με χαρτοφυλάκια που ανέρχονται σε 32 δισεκατομμύρια ευρώ μέσα στον πρώτο χρόνο, δηλαδή μειώνουμε τα ΜΕΔ κατά 40% του συνολικού όγκου τους. Και αυτό επιτεύχθηκε κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες που είχε να αντιμετωπίσει ποτέ η οικονομία και η χώρα μας λόγω της κρίσης του κορονοϊού.
Η δραστική μείωση των κόκκινων δανείων είναι μία σημαντική επιτυχία της Κυβέρνησης, την οποία υλοποιήσαμε μέσα σε 13 μήνες. Με την εμπροσθοβαρή εφαρμογή του προγράμματος έγιναν όσα δεν είχαν γίνει τα πέντε προηγούμενα χρόνια.
Οι τράπεζες, απαλλαγμένες από το βραχνά των κόκκινων δανείων, θα μπορούν πλέον, με απελευθερωμένους πόρους, να διοχετεύσουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στους επαγγελματίες και στα νοικοκυριά.
Ο «Ηρακλής» θωρακίζει την ευστάθεια του τραπεζικού μας συστήματος, γιατί αφενός μειώνει τον συστημικό κίνδυνο που είχε η ύπαρξη υπερβολικών ΜΕΔ και αφετέρου ενισχύει την κεφαλαιακή βάση των ελληνικών τραπεζών.
Με εφαλτήριο αυτόν, οι τράπεζες μπορούν να προσφύγουν στις αγορές, ώστε να προβούν σε νέες εκδόσεις ομολόγων και να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο την κεφαλαιακή τους βάση.
Ο «Ηρακλής» στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των επενδυτών, γιατί έχει σαφείς στόχους, διαφανείς μηχανισμούς και διαδικασίες ελέγχου και εποπτείας όλων των συναλλαγών.
Οι ελληνικές τράπεζες ξαναγίνονται επενδύσιμες και ανεβαίνουν επενδυτική βαθμίδα, γεγονός που συμβάλει και στην πιστοληπτική αναβάθμιση της χώρας.
Παράλληλα, διαπιστώνουμε την ενεργό συμμετοχή διεθνών επενδυτών, οι οποίοι παρέχουν ψήφο εμπιστοσύνης στις εμπροσθοβαρείς μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης.
Όπως θα διαπιστώσατε, καθ’ όλο το διάστημα της μέχρι σήμερα λειτουργίας του, το εγχείρημα του «Ηρακλή» απολαμβάνει της πλήρους και αδιάλειπτης στήριξης των ευρωπαϊκών θεσμών. Αυτό προκύπτει και από την 9η Έκθεση για την Ενισχυμένη Εποπτεία που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Φεβρουάριο. Αυτό επιβεβαιώθηκε ακόμη μια φορά χθες από την ομιλία στο Συνέδριο σας της κας. McCaul, διακεκριμένης εκπροσώπου του κατ’ εξοχήν αρμόδιου ευρωπαϊκού οργάνου εποπτείας των συστημικών τραπεζών, μέλους του Συμβουλίου του Ενιαίου Μηχανισμού Εποπτείας, του λεγόμενου SSM.
Ο «Ηρακλής» ενισχύει κι εμβαθύνει την δευτερογενή αγορά των ΜΕΔ, η οποία είναι ένα μηχανισμός νευραλγικής σημασίας για την αποτελεσματική μείωση του όγκου τους.
Γύρω από τον «Ηρακλή» αναπτύσσεται ένα νέο δυναμικό οικοσύστημα επαγγελμάτων και ασχολιών που περιλαμβάνουν τις τράπεζες, τους διαχειριστές, τα funds, τις εταιρίες ακινήτων, τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, εκτιμητές, λογιστές, αναλυτές και δικηγορικά γραφεία. Μέρος αυτής είναι η σημαντική αγορά διαχειριστών που ανέρχεται περί τα 90 δις ευρώ και η οποία φαίνεται να έχει ενδιαφέρουσες προοπτικές.
Την δευτερογενή αγορά ΜΕΔ ενισχύουν καθοριστικά οι μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης στον τραπεζικό τομέα, όπως η ψήφιση και εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα, το πρόγραμμα «Γέφυρα» και η επιτάχυνση της εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων του νόμου Κατσέλη. Όλα αυτά δρουν συμπληρωματικά και επικουρικά του «Ηρακλή» για τη μείωση των κόκκινων δανείων.
Μετά την μέχρι σήμερα επιτυχία του «Ηρακλή», η παράταση του προγράμματος ήταν επιτακτική.
Γι΄ αυτό, την προηγούμενη Παρασκευή, αποστείλαμε το επίσημο αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης για την παράταση του «Ηρακλή» στην Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πιστεύω ότι η κίνηση αυτή σηματοδοτεί μια πορεία συνέπειας και συνέχειας ολόκληρου του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, η οποία κινείται πλέον συντεταγμένα με δεδομένους στόχους και χρονοδιαγράμματα. Πρόκειται για μια νέα, ποιοτικά και λειτουργικά, δυναμική φάση του τραπεζικού μας συστήματος με ευρύτερα θετικά αποτελέσματα.
Η κυβερνητική απόφαση της παράτασης ελήφθη αφού ακούσαμε το αίτημα των ίδιων των τραπεζών, οι οποίες ζήτησαν να συνεχίσουν απρόσκοπτα τις τιτλοποιήσεις τους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, ακόμη και πριν την τελική έγκριση του αιτήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήδη δυο τράπεζες έχουν εκδηλώσει άμεσα το ενδιαφέρον τους για την ένταξή τους στον «Ηρακλή ΙΙ».
Η συνέχιση του «Ηρακλή» αποτελεί επίσημη δέσμευση της χώρας στο Eurogroup τον προηγούμενο Νοέμβριο.
Τελικός στόχος μας είναι η περαιτέρω μείωση κατά περίπου 30-32 δις ευρώ των ΜΕΔ, δηλ. ήδη από αυτήν τη χρονιά, και σίγουρα μέσα στο 2022, όλες οι συστημικές τράπεζες θα έχουν επιτύχει μονοψήφιο ποσοστό κόκκινων δανείων και θα πλησιάζουν τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η νέα απόφαση της Επιτροπής για την έγκριση του «Ηρακλή ΙΙ» θα απαιτήσει και την αντίστοιχη αναθεώρηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου. Γι’ αυτό και, εντός των αμέσως επόμενων ημερών, μια ομάδα νομικών εξειδικευμένων στα θέματα των τιτλοποιήσεων υπό τον συντονισμό του Υπουργείου θα επεξεργασθεί μια σειρά προτάσεων που μας έχουν υποβάλει τόσο οι τράπεζες όσο και οι διαχειριστές δανείων.
Με άλλα λόγια, η περιορισμένη αυτή αναθεώρηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ενώ δεν θα θίγει τον πυρήνα και τον βασικό μηχανισμό του ήδη υιοθετημένου προγράμματος που έχει εγκριθεί από την ΕΕ, θα δώσει και την δυνατότητα εισαγωγής κάποιων ρυθμίσεων στο βαθμό που θα κριθούν ότι:
α) δεν παραβιάζουν τους ισχύοντες ενωσιακούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων δηλ. αυτό που ορίζει η ΕΕ ως state aid free και
β) συμβαδίζουν με το δημόσιο συμφέρον και την εύρυθμη και χωρίς αναταράξεις λειτουργία της αγοράς.
Στις αμέσως επόμενες βδομάδες η ομάδα των νομικών θα έχει περατώσει τις εργασίες της. Σχεδιάζουμε αυτό να συμπίπτει με τη δημοσίευση της απόφασης της ΕΕ, δηλ. το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου. Έτσι, θα είμαστε σε θέση να νομοθετήσουμε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε οι ενδιαφερόμενοι παράγοντες της αγοράς αλλά και οι επενδυτές να έχουν στην διάθεση τους το πλαίσιο λειτουργίας του «Ηρακλή ΙΙ».
Μια άλλη μεταρρύθμιση που εντάσσεται στο πρόγραμμα της Κυβέρνησης είναι και η ψήφιση από την Βουλή του νόμου για τη μεταρρύθμιση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κατά την προηγουμένη βδομάδα.
Με αυτόν τον τρόπο, το όργανο αυτό θα αποκτήσει την απαραίτητη ευελιξία για να αναπτύξει την πολιτική αποεπένδυσής του από τις τράπεζες, κάτι το οποίο αποτελεί μια κυβερνητική επαγγελία.
Εξίσου ενδιαφέρουσα και αναγκαία μεταρρύθμιση, η οποία είναι άμεσα συνυφασμένη με το πρόγραμμα «Ηρακλής», είναι αυτή που σχεδιάζουμε με τη δημιουργία ενός Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων (Central Credit Register).
Πρόκειται για ένα πληροφοριακό σύστημα που παρέχει ανωνυμοποιημένα στοιχεία για τις οφειλές των πελατών των τραπεζών και ειδικότερα για τη θέση κινδύνου κάθε πελάτη έναντι του τραπεζικού συστήματος. Στόχος του μηχανισμού είναι να διευρύνει τη διαφάνεια στην αγορά των ΜΕΔ και να καταστήσει την τελευταία πιο ελκυστική για τους επενδυτές. Η υλοποίηση του εν λόγω μητρώου αποτελεί δέσμευση της Ελλάδας στο Eurogroup του περασμένου Ιουνίου. Αφού προηγηθεί η κατάλληλη επεξεργασία σε τεχνικό επίπεδο, η Κυβέρνηση πρόκειται να φέρει και την σχετική νομοθετική ρύθμιση στην Βουλή.
Μεταρρυθμίζουμε το τραπεζικό σύστημα σε μια κρίσιμη συγκυρία, γιατί χρειαζόμαστε επειγόντως ένα τραπεζικό σύστημα ικανό να διοχετεύει αποτελεσματικά στην πραγματική οικονομία τους σημαντικούς πόρους που θα εισρεύσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι αυτό το μεγάλο μας στοίχημα, το κρίσιμο ραντεβού της δεκαετίας.
Η κρίση του κορονοϊού επιφέρει πρωτόγνωρες γεωοικονομικές ανακατατάξεις, συνοδεύεται από προκλήσεις, δημιουργεί, όμως, και νέες ευκαιρίες τις οποίες θα πρέπει να μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Στη συγκυρία αυτή στόχος μας είναι ένας διπλός μετασχηματισμός:
Αφενός μεν ο μετασχηματισμός της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας δηλ. των πολύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων που θα πρέπει να αποκτήσουν την βέλτιστη κλίμακα ώστε να γίνουν bankable and investable
Και αφετέρου ο μετασχηματισμός του ίδιου του τραπεζικού τομέα, μέσω των μεταρρυθμίσεων που αφορούν την ψηφιακή τραπεζική και την πράσινη χρηματοδότηση.
Η εύστοχη χρήση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το πρόκριμα για την ανάκαμψη και την ανάπτυξη.
Ωστόσο θα πρέπει να προσεγγίσουμε το θέμα με ευρύτητα μέσα από ένα τρίπτυχο των προσφερόμενων δυναμικών συνεργειών.
Πρώτον, μέσα από την μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος, καταλύτης της οποίας είναι ο «Ηρακλής» με την μείωση των κόκκινων δανείων.
Δεύτερον, μέσω της ανάπτυξης της αγοράς των ακινήτων την οποία ενισχύουν οι μεταρρυθμίσεις που εκθέσαμε.
Τρίτον, μέσω της ανάταξης της ελληνικής κεφαλαιαγοράς και του χρηματιστήριου.
Οι επερχόμενοι σημαντικοί πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, μαζί με τις επιτυχείς τομές και μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, είναι παράγοντες που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους οι επενδυτές, οι οποίοι έχουν και μια συνολική προσέγγιση των δυνατοτήτων που προσφέρει μια ελκυστική αγορά.
Η μεταρρύθμιση της κεφαλαιαγοράς είναι αναπόσπαστο τμήμα της ευρύτερης μεταρρύθμισης του χρηματοπιστωτικού συστήματος η οποία υλοποιείται μέσω του κυβερνητικού προγράμματος.
Με τις παρεμβάσεις μας αποσκοπούμε στην προστασία των επενδυτών και στον εκσυγχρονισμό και την τόνωση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς καθώς στην ενίσχυση της αξιοπιστίας της. Στόχος μας είναι ιδίως η προσέλκυση νέων επενδύσεων στη χώρα και η πρόσβαση στην αγορά μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Πρώτον, με την ψήφιση του νόμου για την εταιρική διακυβέρνηση και την κεφαλαιαγορά, οπού ενισχύσαμε τους κανόνες διαφάνειας για τις εισηγμένες εταιρίες.
Δεύτερον, με την σύσταση μίας άτυπης Επιτροπής όλων των φορέων της αγοράς η οποία υπέβαλε τις προτάσεις της στο υπουργείο, με συγκεκριμένα κίνητρα και δράσεις που θα μπορούσαν να ανατάξουν την κεφαλαιαγορά.
Τρίτον, με την σύσταση μίας Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, η οποία συστάθηκε πρόσφατα στο Υπουργείο Οικονομικών, με στόχο να κάνει προτάσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου και ολοκληρωμένου πλαισίου για την εποπτεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η οποία πλην της θεσμικής της θωράκισης, θα ενισχυθεί στο δύσκολο έργο της και μέσω της ψηφιοποίησης των αντίστοιχων διαδικασιών με τα πλέον εξελιγμένα πληροφοριακά συστήματα.
Τέταρτον, με την ολοκλήρωση ενός νέου σχεδίου νόμου ο οποίος διέπει το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο.
Συμπεραίνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι οι μεταρρυθμίσεις της Κυβέρνησης για το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα εντάσσονται στα πλαίσια των δυο μεγάλων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης. Αφενός της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ένωσης (Banking Union) και της απαραίτητης υιοθέτησης ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Εγγύησης των Καταθέσεων και αφετέρου της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union).
Και οι δυο αυτές αποτελούν άξονες στρατηγικής σημασίας για την στήριξη και την διάδοση του ευρώ.
Η Ελληνική Κυβέρνηση συμμετέχει ως ισότιμος και φερέγγυος εταίρος στις διεργασίες αυτές, η ολοκλήρωση των οποίων θα έχει ευεργετικές επιπτώσεις τόσο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας όσο και για την ευημερία της χώρας.»
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
