Στο «κόκκινο» οι πάροχοι ενέργειας, στα 500 εκατ. το έλλειμμα στον ΕΛΥΚΩ

Στα 500 εκατ. ευρώ σκαρφάλωσε το έλλειμμα από τον Ειδικό Λογαριασμό Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΕΛΥΚΩ), φθάνοντας στο «κόκκινο» τους παρόχους.

Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) με την πέμπτη κατά σειρά επιστολή του μέσα σε δύο χρόνια προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και κοινοποίηση στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τη ΡΑΑΕΥ, καταγγέλλει για ακόμη μία φορά την αδράνεια της Πολιτείας και τονίζει την επιτακτική ανάγκη άμεσης ενίσχυσης από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ο ΕΛΥΚΩ έχει ενισχυθεί μόνο μερικώς, με 400 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό στις αρχές του 2025, όταν οι οφειλές είχαν ήδη ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ με αποτέλεσμα οι προμηθευτές να έχουν επί της ουσίας κληθεί να αναλάβουν το κόστος χρηματοδότησης των μηνιαίων ελλειμμάτων του Ειδικού Λογαριασμού, δεσμεύοντας ίδια κεφάλαια έως ότου καταστεί εφικτή η εξόφληση των οφειλόμενων ποσών.

Όπως τονίζει ο ΕΣΠΕΝ, από τον Απρίλιο του 2023 τα μηνιαία ανταλλάγματα που αποδίδονται στους προμηθευτές για ΥΚΩ καταβάλλονται συστηματικά απομειωμένα, κατά μέσο όρο πάνω από 30% και έως και 60% σε ορισμένους μήνες, με το συνολικό οφειλόμενο αντάλλαγμα να προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2025.

Η αδράνεια της Πολιτείας «φουσκώνει» το έλλειμμα

Ο Σύνδεσμος επισημαίνει ότι, παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις του, η Πολιτεία παραμένει αδρανής, κατά παράβαση των ρητών προβλέψεων του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για έγκαιρη αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και τήρηση αποθέματος ασφαλείας, καθώς και για δυνατότητα ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

Mέχρι σήμερα δεν έχει παρθεί καμία απόφαση, προκαλώντας σημαντικές αρρυθμίες στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, και παρά την προσπάθεια των παρόχων να απορροφήσουν μέρος του κόστους, τελικά επιβαρύνονται και οι καταναλωτές, οι οποίοι βλέπουν τους λογαριασμούς τους προσαυξήσεις και αναπροσαρμογές στις χρεώσεις.

Έτσι, οι πάροχοι, οι οποίοι επιβαρύνονται με 40 εκατ. ετησίως (περίπου 3,3 εκατ. ευρώ μηνιαίως) καλούν την Πολιτεία να κινηθεί άμεσα.

«Ο Σύνδεσμός μας καλεί την Πολιτεία να αναλάβει την ευθύνη που της αναλογεί και να μεριμνήσει άμεσα:

1. για την εκ νέου ενεργοποίηση της δυνατότητας ενίσχυσης του ΕΛΥΚΩ από τον κρατικό προϋπολογισμό, κατόπιν οικείας απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, και
2. για την πρόβλεψη αποζημίωσης των Προμηθευτών έναντι του χρηματοοικονομικού κόστους που αναλαμβάνουν, μέσω συναφούς κανονιστικής ή νομοθετικής ρύθμισης», αναφέρεται σχετικά στην 5η επιστολή που υπογράφει ο Γενικός Διευθυντής του ΕΣΠΕΝ, Μίλτος Ασλάνογλου.

Στην επιστολή του, ο Σύνδεσμος υπενθυμίζει ότι η παροχή ΥΚΩ είναι θεμιτή και απαραίτητη κοινωνική πολιτική του κράτους, αλλά δεν μπορεί να στηρίζεται σε «άτυπη» χρηματοδότηση από τις εταιρείες προμήθειας, με συνέπεια την αποσταθεροποίηση του μηχανισμού και την υπονόμευση της αξιοπιστίας του.

«Η παρατεταμένη απουσία διορθωτικών μέτρων αποσταθεροποιεί τον μηχανισμό ΥΚΩ, πλήττοντας τη βιωσιμότητα και την αξιοπιστία του, κατά τρόπο που υπονομεύει την παροχή της υπηρεσίας και θέτει σε κίνδυνο τον ίδιο τον σκοπό της κοινωνικής πολιτικής που καλείται να υπηρετήσει ο ΕΛΥΚΩ», καταλήγει στην επιστολή ο κ. Ασλάνογλου.

Τι οδήγησε στην «τρύπα» των 500 εκατ. ευρώ

Όπως έχει αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ στο BD, από τον Αύγουστο του 2022 έως και τον Απρίλιο του 2023, ο ΕΛΥΚΩ χρηματοδότησε με 460 εκατ. ευρώ το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, συμβάλλοντας στις επιδοτήσεις ρεύματος, κίνηση που θεωρείται βασική αιτία του σημερινού ελλείμματος.

Όπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην επιστολή που απέστειλε στο ΥΠΕΝ τον Σεπτέμβριο ο Γενικός Διευθυντής του ΕΣΠΕΝ, Μίλτος Ασλάνογλου, «στη διαμόρφωση του σημερινού ελλείμματος, συνέβαλαν καθοριστικά τα ακόλουθα:

• Τρεις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, από τον Αύγουστο του 2022 έως και τον Απρίλιο του 2023, για τη χρηματοδότηση του «Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης» από τον ΕΛΥΚΩ με συνολικά κονδύλια ύψους € 460 εκ.
• Νομοθετική διάταξη της 28.03.2023 με την οποία οι ενεργοβόρες επιχειρήσεις Μέσης και Χαμηλής Τάσης απαλλάχθηκαν από την υποχρέωση καταβολής χρεώσεων ΥΚΩ για διάστημα πέντε μηνών (01.11.2021 – 31.03.2022), προκειμένου να στηριχθούν κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, η οποία εκτιμάται ότι επέφερε συνολική απομείωση των εισροών του ΕΛΥΚΩ κατά € 65 εκ.».

Τα μη διασυνδεδεμένα νησιά το μεγάλο «αγκάθι»

Σύμφωνα με όσα μεταφέρει στο BD ο ΕΣΠΕΝ, το μεγαλύτερο κόστος προέρχεται από τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) και κυρίως την Κρήτη.

Θυμίζουμε ότι όσα νησιά δεν είναι συνδεδεμένα με το ηπειρωτικό δίκτυο, παράγουν το ρεύμα σε δικές τους μονάδες, χρησιμοποιώντας κυρίως πετρέλαιο, το οποίο είναι κοστοβόρο και για να μην πληρώνουν οι κάτοικοι των νησιών αυτών ακριβότερο ρεύμα, το επιπλέον αυτό κόστος επιδοτείται μέσω των ΥΚΩ.

Με βάση όσα αναφέρει ο ΕΣΠΕΝ, «η Κρήτη, που είναι και το μεγαλύτερο μέρος ΥΚΩ, έχει μερικώς διασυνδεθεί. Συνεχίζει και παράγει σε μεγάλο βαθμό ρεύμα από μονάδες πετρελαίου, καθώς αυτή τη στιγμή είναι σε λειτουργία μόνο ένα μικρό καλώδιο, το οποίο λειτουργεί συμπληρωματικά».

Σύμφωνα με τον ίδιο, η πλήρης διασύνδεση αναμένεται «λογικά μέσα στις αρχές του 2026, όπου θα τεθεί σε λειτουργία το μεγάλο καλώδιο», γεγονός που θα μειώσει σημαντικά το κόστος ΥΚΩ.

Ωστόσο, όπως τονίζει, ακόμη και μετά την πλήρη διασύνδεση της Κρήτης το έλλειμμα θα παραμείνει. «Ακόμη και αν ο λογαριασμός ξεκινήσει να είναι πλεονασματικός, άμα περιμένουμε να κλείσει μέσω του ειδικού τέλους θα περάσουν πολλά χρόνια», εξηγεί.

Πάντως, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς η σύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική χώρα θα μπορούσε να εξοικονομήσει από τους λογαριασμούς ΥΚΩ  γύρω στα 550 εκατ. ευρώ ετησίως.

Βέβαια, οι τότε εκτιμήσεις έβλεπαν να γίνεται αισθητή η αποκλιμάκωση αυτή ήδη από το φθινόπωρο. Όμως, με βάση τα καινούργια δεδομένα αυτό θα καθυστερήσει, μεγαλώνοντας ακόμη περισσότερο την «ψαλίδα» του ελλείματος.