Αυτόματα θα συμπληρώνονται οι Δηλώσεις Περιουσιακής Κατάστασης για το Πόθεν Έσχες, όπως προβλέπει νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που κατατέθηκε στη Βουλή, ενώ προβλέπεται υποχρέωση αυτοτελούς υποβολής δήλωσης από συζύγους.
Όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, με τις αξιολογούμενες διατάξεις τροποποιείται ο ν. 5026/2023 (Α΄ 45) και εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και των Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.), ώστε να καταστεί περισσότερο φιλικό προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας.
Παράλληλα, εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας των ελέγχων, καθώς και για τη διευκόλυνση των ελεγκτικών οργάνων στην άσκηση του ελεγκτικού έργου και στην επίτευξη των ελεγκτικών στόχων τους, μέσω της καθιέρωσης της υποχρέωσης άντλησης των στοιχείων των δηλώσεων από τους ελεγχόμενους, με αυτόματο τρόπο μέσω της διαλειτουργικότητας, όπου αυτή παρέχεται.
Ειδικότερα, με τις αξιολογούμενες διατάξεις προβλέπεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική συμπλήρωση της Δ.Π.Κ. από τους υπόχρεους με αυτόματο τρόπο μέσω της εφαρμογής διαλειτουργικότητας των επιμέρους ηλεκτρονικών συστημάτων δεδομένων, στοιχείων και πληροφοριών που τηρούνται από τους φορείς του Δημοσίου, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα πιστωτικά ιδρύματα και το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, εφόσον παρέχεται η δυνατότητα αυτή από το σύστημα.
Οι υπόχρεοι οφείλουν πλέον να συμπληρώνουν τις δηλώσεις τους αυτόματα αντλώντας τα στοιχεία μέσω της διαλειτουργικότητας, στον βαθμό που παρέχεται η δυνατότητα αυτή, και τα στοιχεία εμφανίζονται προσυμπληρωμένα στα οικεία πεδία. Για τα λοιπά στοιχεία, για τα οποία δεν παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσής τους αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας, ο υπόχρεος φέρει την ευθύνη ορθής και πλήρους συμπλήρωσης των οικείων πεδίων και επισύναψης των σχετικών δικαιολογητικών, εφόσον τούτο απαιτείται από τις ειδικότερες προβλέψεις του νόμου, όπως ακριβώς ίσχυε μέχρι τώρα.
Εξάλλου, με την εισαγωγή της υποχρεωτικής διαλειτουργικότητας, πέραν του ότι διευκολύνονται σημαντικά οι υπόχρεοι κατά τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα και ο σκοπός του ν. 5026/2023 (άρθρο 1), ήτοι η ενίσχυση της διαφάνειας, η αύξηση του αριθμού των ελεγχόμενων δηλώσεων, η αναβάθμιση της ποιότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων των Δ.Π.Κ., καθώς διευκολύνεται σημαντικά το έργο της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία θα έχει πληρέστερη εικόνα όλων των σχετικών πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, και, επομένως, θα μπορεί ευκολότερα να πετύχει τον ετήσιο ελεγκτικό στόχο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 5026/2023.
Με το νομοσχέδιο καθιερώνεται η υποχρέωση των συζύγων να υποβάλλουν αυτοτελώς Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης. Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση:
Τροποποιείται η παρ. 3 του άρθρου 3 του ν. 5026/2023, περί της υποχρέωσης υποβολής Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ., και διευκρινίζεται με την προσθήκη της λέξης «αυτοτελώς» ότι υπόχρεοι προς υποβολή Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ. είναι και οι σύζυγοι, οι εν διαστάσει σύζυγοι ή τα πρόσωπα με τα οποία οι υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης του άρθρου 1 του ν. 4356/2015 (Α’ 181). Καθίσταται σαφές ότι ως προς το σημείο αυτό ο ν. 5026/2023 διαφοροποιείται από τον ν. 3213/2003, υπό το καθεστώς του οποίου τα πρόσωπα αυτά δεν υπείχαν αυτοτελή υποχρέωση προς υποβολή δήλωσης, αλλά απλώς ενέκριναν την δήλωση του υπόχρεου.
Περαιτέρω, και με δεδομένο ότι πρωταρχικός στόχος του ν. 5026/2023 είναι η ενίσχυση και η επέκταση του ελέγχου, διευκρινίζεται ότι η αυτοτελής υποχρέωση των ως άνω προσώπων θεμελιώνεται αποκλειστικώς και μόνο στη σχέση που τους συνδέει προς τον υπόχρεο. Επομένως, οι σύζυγοι, οι εν διαστάσει σύζυγοι ή τα πρόσωπα με τα οποία οι υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης υπέχουν σε κάθε περίπτωση υποχρέωση προς υποβολή Δ.Π.Κ. και Δ.Ο.Σ.