Το 2023 υπήρξε μια κομβική χρονιά για τον εξορυκτικό κλάδο, καθώς μετά από προσπάθειες και πιέσεις χρόνων, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνώρισε έμπρακτα την σημασία των ορυκτών πρώτων υλών τόσο για την οικονομική, όσο και για τη γεωπολιτική της σταθερότητα.
Δεν θα μπορούσε να γίνει και αλλιώς αφού η αλλαγή τεχνολογικού μοντέλου, τουλάχιστον στην ενέργεια και τις μετακινήσεις, δημιουργεί προϋποθέσεις εκτίναξης της ζήτησης συγκεκριμένων ορυκτών (νικέλιο, λίθιο, γάλλιο κ.α.) και η υπερ-εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τρίτες χώρες σαφώς εγκυμονεί κινδύνους.
Στην ετήσια γενική συνέλευση του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κ. Γιαζιτζόγλου στάθηκε στην πρώτη ουσιαστική νομοθετική παρέμβαση προς την κατεύθυνση της εξασφάλισης στοιχειώδους αυτονομίας, με τον κανονισμό Critical Raw Metarials.
Oπως τόνισε ο κ. Γιαζιτζόγλου: «Παρότι, όπως τονίσαμε και στην συνάντηση με το προεδρείο της EUROMINES, η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα μικρό πρώτο βήμα, την χαιρετίζουμε και ελπίζουμε να ακολουθήσουν και άλλα, τολμηρότερα και ουσιαστικότερα».
Μέχρι πριν λίγο καιρό την Ευρώπη υπηρετούσε μια εφοδιαστική αλυσίδα που λειτουργούσε άψογα με φθηνούς προμηθευτές από την Ασία. Ο «μήνας του μέλιτος» όμως τελείωσε αφού ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή, η ανασφάλεια στις θαλάσσιες διόδους προς την Ευρώπη, η κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης σε οικονομίες τις οποίες θεωρούσαμε «ατμομηχανές», αλλά και τα ενδεχόμενα αποτελέσματα των εκλογών σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες, συνθέτουν ένα σκηνικό για το άμεσο μέλλον, που αν μη τι άλλο χαρακτηρίζεται από έντονη αβεβαιότητα.
Οι εκτιμήσεις για εκτόξευση της ζήτησης ορισμένων πρώτων υλών, ή και για γεωπολιτικά παιχνίδια με τη διαθεσιμότητά τους, εκτός των άλλων, δημιουργούν και προσδοκίες για εύκολα και γρήγορα κέρδη.
Σύμφωνα με το πρόεδρο του ΣΜΕ «οι εξορυκτικές επιχειρήσεις – κυρίως στη Δύση- καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις για το μέλλον τους. Θα πρέπει να γίνει σαφές προς κάθε κατεύθυνση, ότι οι αρχές του lessaiz-fair (ελεύθερη οικονομία χωρίς παρεμβατισμούς) δεν μπορούν να ισχύουν μονομερώς. Η σημερινή συγκυρία απαιτεί προσεκτική διαχείριση».
O πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), Κ. Γιαζιτζόγλου.
Η επισήμανση του προέδρου του ΣΜΕ έχει να κάνει με το γεγονός ότι η εξορυκτική δραστηριότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί με το πιο αυστηρό νομικό πλαίσιο σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δυστυχώς αυτό έχει οδηγήσει τα τελευταία 30 χρόνια σε μείωση της παραγωγής εντός Ευρώπης πάνω από 35%. Ταυτόχρονα, έχουν εκτοξευθεί οι εισαγωγές μας από τρίτες χώρες, οι οποίες δεν κρύβουν ότι έχουν πολύ χαλαρότερο πλαίσιο.
Η εγχώρια εξορυκτική δραστηριότητα
Το 2023 η Ελληνική αγορά η κατανάλωση ορυκτών, κυρίως αδρανών υλικών, είχε αυξητικές τάσεις (της τάξεως του 15%) λόγω της αύξησης της οικοδομικής δραστηριότητας. Οι πρώτες εκτιμήσεις για την τρέχουσα χρονιά είναι εξίσου θετικές.
- Η παραγωγή λιγνίτη συνέχισε την πτωτική της πορεία λόγω της εφαρμογής του προγράμματος απολιγνιτοποίησης αλλά και της μείωσης της ζήτησης λόγω πτώσης της τιμής του φυσικού αερίου.
- Στα αξιοσημείωτα της χρονιάς είναι η εκκίνηση της λειτουργίας του νέου ΑΗΣ Πτολεμαΐδα V. Πρόκειται για έναν σταθμό με σημαντικά καλύτερη απόδοση έναντι των παλιών (μείωση κατά περίπου 40% τόσο στην ειδική κατανάλωση όσο και στην εκπομπή ρύπων).
- Σε ότι αφορά τις εξαγωγές, τα μέταλλα λόγω αυξημένης ζήτησης σταθεροποιούνται σε υψηλές τιμές (23.000$/τόνο νικελίου και 2.300$/τόνο αλουμινίου). Παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση της τιμής του χρυσού (1.840$/ουγκιά) που παράσυρε και τα αντίστοιχα συμπυκνώματα όπως του χρυσοφόρου πυρίτη.
- Στο μάρμαρο συνεχίζεται η σημαντική υστέρηση εξαγωγών στην Κίνα, λόγω των προβλημάτων στον κατασκευαστικό τους κλάδο. Αυτό οδήγησε τις ελληνικές εταιρείες σε νέους εξαγωγικούς προορισμούς σε ΗΠΑ και Μέση Ανατολή, με θετικά αποτελέσματα. Η στροφή σε ποιοτική εξόρυξη και η διάθεση επεξεργασμένων προϊόντων αρχίζει να αποδίδει.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως η Ελλάδα είναι πρώτη χώρα σε παραγωγή βωξίτη στην Ευρώπη, πρώτη χώρα στην Ευρώπη στο σιδηρονικέλιο και 13η στον κόσμο, πρώτη χώρα στην Ευρώπη στον μπετονίτη και 3η στον κόσμο, πρώτη σε περλίτη στην Ευρώπη και 2η στον κόσμο, 3η χώρα στην παραγωγή μαρμάρου στην Ευρώπη και 7η στον κόσμο.
Σε ότι αφορά στις θεσμικές παρεμβάσεις, η βασική ατζέντα του συνδέσμου περιλαμβάνει προτάσεις για επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, παρέμβαση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΟΠΥ, καθώς και για τα σχέδια Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών με στόχο την ισότιμη αλλά και ξεκάθαρη αντιμετώπιση της εξόρυξης.
Ο εξορυκτικός κλάδος στην Ελλάδα αντιπροσωπεύει το 3,1% του ΑΕΠ, το 65% της παραγωγής εξάγεται, απασχολούνται άμεσα 18.000 εργαζόμενοι με τις εταιρείες να απασχολούν το 4% του ενεργού πληθυσμού στην περιφέρεια. Οι επενδύσεις σε ετήσια βάση προσεγγίζουν τα 400 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
