Στη χειρότερη μεταπολεμική ύφεση έχει μπει η Ευρώπη, αλλά οι χρηματιστηριακοί δείκτες συνεχίζουν ακάθεκτοι το ράλι τους. Ο Euro Stoxx 50 των ισχυρών εταιρειών μεγάλης κεφαλαιοποίησης κερδίζει αυτή την εβδομάδα σχεδόν 6%, ο γερμανικός Dax λίγο περισσότερο από 6%, ενώ απέχει περίπου 12% από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί τον Φεβρουάριο, πριν χτυπήσει και την Ευρώπη ο... κομήτης του κορονοϊού.
Τι συμβαίνει, λοιπόν; Οι επενδυτές έχουν πάρει... διαζύγιο από την πραγματικότητα, ή μήπως βλέπουν μια άλλη πραγματικότητα, που δεν είναι ορατή στους μη ειδικούς; Πιθανόν να ισχύει η δεύτερη εκδοχή: οι επενδυτές λύνουν το μυστήριο αυτής της κρίσης, εφαρμόζοντας μια αρχή διερεύνησης εγκλημάτων. Πολύ απλά, ακολουθούν το χρήμα (follow the money) και καταστρώνουν το σενάριό τους για τις χρηματιστηριακές εξελίξεις σε αυτή τη βάση.
Αυτή την εβδομάδα, αναμένεται να «βρέξει» και άλλο χρήμα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ η ισχυρότερη οικονομικά κυβέρνηση της Ευρώπης, η γερμανική, ολοκληρώνει τις εσωτερικές της διεργασίες για ένα ακόμη «πακέτο» μέτρων στήριξης της οικονομίας, αυτή τη φορά για τη διάσωση μεγάλων γερμανικών επιχειρηματικών ομίλων. Ιδιαίτερα από την πλευρά της ΕΚΤ, οι επενδυτές περιμένουν στη χειρότερη περίπτωση μια αύξηση κατά 500 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων για την πανδημία, στην καλύτερη 750 δισ. ευρώ, δηλαδή διπλασιασμό του προγράμματος. Αν κάνει αυτή την κίνηση η ΕΚΤ, οποιαδήποτε ανησυχία για μια νέα κρίση χρέους μέσα στο 2020, με πίεση από την αγορά ομολόγων στις ασθενέστερες οικονομίες θα εκλείψει. Ουσιαστικά, τα ελλείμματα της εποχής του κορονοϊού θα χρηματοδοτηθούν με φρέσκο χρήμα από την ΕΚΤ, χωρίς κίνδυνο να προκληθεί πιστωτική ασφυξία στην Ευρώπη.
Ακολουθώντας τις διαδρομές του χρήματος που μοιράζεται αφειδώς από την κεντρική τράπεζα, τις κυβερνήσεις και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς (ας μην ξεχνάμε και το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ), οι επενδυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η επαναφορά των οικονομιών κοντά στην κανονική τους λειτουργία, συνδυαζόμενη με τον πακτωλό ρευστότητας που προσφέρουν οι αρχές, θα φέρει μια πολύ ισχυρή ανοδική αντίδραση των οικονομιών, που θα δικαιολογεί και πολύ υψηλότερες αποτιμήσεις των μετοχών. Οι επενδυτές ξέρουν ότι «δωρεάν γεύμα» δεν υπάρχει, αφού όλα τα ποσά που διατίθενται από τις αρχές είναι χρήμα που θα αφαιρεθεί από την οικονομία στο μέλλον. Προσβλέπουν, όμως, σε μια αναπτυξιακή αντίδραση αρκετά ισχυρή, ώστε να καλυφθεί το κενό.
Είναι ασφαλείς αυτές οι εκτιμήσεις; Σε αυτή την περίπτωση, οι οικονομολόγοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά. Για να επαληθευθεί το καλό σενάριο, δεν αρκούν τα δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα στήριξης των οικονομιών. Θα χρειασθεί, επίσης, να μη διακοπεί η πορεία επανόδου στην κανονικότητα από μια νέα διαταραχή λόγω επανάληψης των περιοριστικών μέτρων για τον κορονοϊό. Ο ιός δεν έχει πει ακόμη την... τελευταία του λέξη, αφού δεν υπάρχει εμβόλιο ή αποτελεσματική θεραπεία και τα «στοιχήματα» των επενδυτών θα κριθούν από το φθινόπωρο: αν υπάρξει νέο ξαφνικό «πάγωμα» της οικονομικής δραστηριότητας από lockdown, το ράλι των μετοχών θα έχει άδοξη κατάληξη...